Strafwerk voor ministerie van Onderwijs
Est’ un bèrgwensa, nò! Verre van bemoeienis in de polemiek rondom de keuze voor het embleem en of dit een wapen waardig is, moet me de schaamte van het hart over ons ministerie van Onderwijs, in ieder geval waar het gaat om berichten van de regering in het Papiamentu.
Schandalig hoe vaak en hoeveel fouten er in die berichten staan. Foei. De mond vol van taalbeleid en een op te zetten taalacademie om van Papiamentu ook instructietaal te maken, terwijl er onlangs een prima functionerend taalinstituut (Fundashon Planifikashon di Idioma, FPI) door politiek spel de mond is gesnoerd, maar de beurs potdicht voor de eerste update van de enige lesmethode voor het voortgezet onderwijs, Mosaiko, sinds de eerste editie van begin deze eeuw, blijkt de regering geen visie op de ontwikkeling van onze kinderen te hebben. Kom eerst met een totaalvisie op onderwijs en laat dan taalbeleid onder die paraplu vallen.
Maar goed, als het dan om het Papiamentu gaat, geef dan ook het juiste voorbeeld. De spelling van deze volwaardige taal is eenvoudig, je schrijft wat je hoort, als het goed is uitgesproken. Er zijn twee spellingregels (een over de klemtoon in een woord en een over de klank van de klinkers e, o en u en de medeklinkers ç in de naam van ons eiland en de n) en een uitzonderingsregel (over woorden met een ‘stomme e’ in de laatste lettergreep). Hiermee scoor je in 94% van de gevallen.
Wat staat er geschreven in het embleem dat gewonnen heeft? Een joekel van een spelfout. Er staat een accent op de i in het woord ‘pais’. Dat moet niet in het Papiamentu. Wel in het Spaans. Wil de regering in het taalbeleid nu dat we van Spaans ook een instructietaal maken? Ga je schamen, regering, in de hoek, met je handen gekruist op de rug, gezicht naar de muur.
En dit is niet alles. Er staan enkele, ja, hoe zal ik dit noemen, culturele fouten, ja, toe maar, zo vlak na de siman di kultura, waarin meer aandacht is voor folklore dan voor levende cultuur, in. Algemene kennis. In de uitleg bij het embleem staat dat de ‘Pòntòn brùg’, ho, stop maar. Is die brug vernoemd naar ene Pòntòn? Zoals de Emmabrug?Waarom staat daar een hoofdletter P? In het Papiamentu heet die swinging old lady ‘brùg di ponton’, in deze volgorde en bovendien zonder klankveranderende tekens op de letter o. En dan de benaming voor die boomcactus. Volgens de mededeling is dat de ‘datu, representando Kòrsou su flora’. Maar een datu heeft niet een dikke stam en vertakkingen vanaf een of meer meters boven de grond. De gesymboliseerde cactus is een kadushi. En waarom wordt de naam van de cactus wel vermeld en de naam van de vogel niet. In het tussenkopje staat ‘- un datu i un para’. Weet de regering niet dat het een blenchi is, afkomstig van het woord ‘blinkertje’?
Nou kan de regering haar handen in onschuld wassen door te zeggen, bijvoorbeeld, dat de begeleidende tekst niet van de regering is, maar door iemand anders aangeleverd. Nou, dan zeg ik dat de regering de plicht heeft om van de regering uitgaande berichtgeving te controleren en indien nodig te verbeteren waar het inhoud en spelling betreft.
Nee, regering, ga maar lekker spelen met taalbeleid. Maar publiceer eerst je teksten foutloos, zodat de schoolgaande kinderen het goede voorbeeld zien en niet zeggen: Als de regering onze taal al zo slordig bezigt, waarom zouden wij het dan wel correct moeten doen?
Jeroen Heuvel, MEd, Papiamentist
De uitleg:
Un boto di piskadó: Esaki ta representá nos hendenan komo trahadónan humilde, ku tur dia di nobo den un forma humilde i digno ta lanta bai traha pa nan pan di kada dia i un mihó mañan.E parti ariba di nos Pòntòn brùg: Nos brùg ku mundialmente ta keda rekonosé, nos orguyo. Turístiko, esaki den diferente tono di kolo: representando e diversidat di talento, kreatividat i ambishon ku tin riba nos isla, pero formando 1 komunidat.Un datu i un para: Representando Kòrsou su flora i founa. I den e totalidat di e emblema bo ta mira e bandera di Kòrsou ta bini bèk dilanti: Nos bandera, ku nos ta asina orguyoso di dje. Bo ta mira e rònchi abou huntu ku e boto ta koló blou, di laman, e strepi hel ku ta nos solo i ariba e mitar rònchi ku ta parti di e Pòntòn brùg ku ta kuminsá bèk ku e koló blou di nos shelu blou i di e forma aki trese nos bandera bèk den nos emblema. Dos strea blanku: Meskos ku den nos bandera representando Kòrsou i Klein Kòrsou. Un banner ku e teksto ‘ Mi pais, mi orguyo’: Kada un di e símbulonan akí tin un kos ku ta bini bèk kada bes dilanti i esei ta kon orguyoso nos ta di nan i di nos pais. Nos hendenan trahadó humilde, nos brùg, nos bandera, kreatividat di nos hendenan, e manera kon diferente yu di Kòrsou ta destakando den diferente talento no solamente na Kòrsou mes pero tambe na diferente kaminda den eksterior. Nos Pòntòn brùg ku kada bes di nobo ta keda usá komo splikashon di loke nos pais ta karga. Nos naturalesa bèrdè, solo, laman i shelu blou i finalmente nos bandera. Den un frase: Mi pais, mi orguyo! Kòrsou
[Eerder verschenen in Antilliaans Dagblad, 12-10-2022.]