Slavernij: het verhaal van Paulus
Op 12 mei a.s. geeft dr Valika Smeulders, verbonden aan het Rijksmuseum Amsterdam, een lezing over slavernij onder de titel: Slavernij: het verhaal van Paulus, ‘moor’ in de hofstad.
Ook rijke Hagenaars hebben aan de slavernij verdiend, getuige de vele monumentale panden die zijn betaald uit koloniaal gewin met als bekendste het Mauritshuis. Recentelijk is er veel informatie boven water gekomen over het Haagse slavernijverleden. Bijvoorbeeld over de levensomstandigheden van ‘Afro-Hagenaars’ in die tijd. Hoe is het om als jonge Afrikaanse slaaf je familie te moeten verlaten en je leven in te wisselen voor een bestaan bij een gefortuneerde familie in de Hofstad?
Gegraveerde, messing slaven-halsband, 1689. Collectie Rijksmuseum
Haags slavernijverleden
Hoewel de Haagse belangen in de slavernij veel minder direct waren dan die van Amsterdam en Rotterdam, was Den Haag was als zetel van de regering en het hof sterk betrokken bij, en medeverantwoordelijk voor het koloniale- en slavernijverleden. Hier was bijvoorbeeld het Ministerie van Koloniën gevestigd. Maar ook in de hofstad is aan de slavernij verdiend, getuige de vele monumentale panden die zijn betaald uit koloniale gewin. Het bekenste voorbeeld daarvan is het Mauritshuis.
Imari kwispeldoor met beeltenis slaaf en zijn pijprokende ‘eigenaars’ op tabakplantage,
eerste kwart achttiende eeuw. Collectie Rijksmuseum
Ontheemd en verstoken van familie
In de koloniale periode gebeurde het dat jonge kinderen uit Afrika meegenomen werden naar Nederland. Hier kwamen zij in de huishoudens van de gegoede klasse terecht, die op die manier liet zien tot hoe ver in de wereld hun macht reikte. Voor de wet gezien waren deze kinderen hier vrij. Maar hoe zag hun leven er uit, in die periode? Een kritische blik op de collectie van het Rijksmuseum leidde tot een ongemakkelijke nieuwe dimensie aan wat wij weten over deze vroege Afro-Nederlanders. En bracht ons bij het verhaal van Paulus, een jonge man in Den Haag.
Olieverfportret van slavenjongen (links onder) met zijn ‘heer’ Maurits Lodewijk graaf van
Nassau-LaLecq, 1670. Collectie Rijksmuseum
Valika Smeulders
Dr. Valika Smeulders is hoofd van de afdeling Geschiedenis van het Rijksmuseum. Als onderzoeker en curator specialiseerde zij zich in het koloniale verleden, musea en representatie. Zij was lid van de Commissie Koloniale Collecties en het UNESCO Memory of the World Comité. In 2019 hield zij de Rudolf van Lier-lezing en ontving ze de Black Achievement Award in de categorie Onderwijs en Wetenschap.
Datum en plaats: 12 mei 2022 van 17.30 tot ca. 18.30 uur in Studio B, eerste etage Centrale Bibliotheek, Den Haag. Vrij toegankelijk.
U kunt de lezing ook volgen via de livestream: https://www.youtube.com/watch?v=9ql0zMxU8lc
https://haagsgemeentearchief.nl/nieuws/evenementen/lezing-slavernij-het-verhaal-van-paulus-moor-in-de-hofstad