Slavernij en vrijheid op Curaçao
De dynamiek van een achttiende-eeuws Atlantisch handelsknooppunt
In oktober 2013 verschijnt bij Uitgeversmaatschappij Walburg Pers te Zutphen het boek Slavernij en vrijheid op Curaçao. De dynamiek van een achttiende-eeuws Atlantisch handelsknooppunt van Han Jordaan. In de achttiende eeuw leefden op Curaçao niet alleen zwarte slaven en blanke slavenhouders maar ook een gestaag groeiende groep vrije niet-blanken. Han Jordaan beschrijft de interactie en spanningen tussen deze bevolkingsgroepen. Tijdens de revolutionaire onrust rond 1795 werd hieraan een extra aspect toegevoegd.
Curaçao bleek ongeschikt voor tropische plantagelandbouw. Met de slavenhandel als motor ontwikkelde het eiland zich tot een Atlantisch handelsknooppunt. De concentratie van de bevolking in het stedelijk gebied rond de haven, waar ook de helft van de slaven woonde, weerspiegelt deze economische gerichtheid. Stad en haven boden goede mogelijkheden voor slaven om geld te verdienen en daarmee zichzelf en vooral hun kinderen vrij te kopen. Bijna de helft van de gemanumitteerden (vrijgelaten slaven) was kind. Gedurende de achttiende eeuw groeide de bevolkingsgroep van vrijgelaten slaven en hun vrijgeboren nakomelingen snel. Omstreeks 1790 waren de aantallen vrije niet-blanken en blanken vergelijkbaar. De blanken beschouwden de vrije zwarten en kleurlingen met een mengeling van verachting, achterdocht en angst. In blanke ogen vormden zij met de slaven één groep. Dit kwam tot uiting in repressieve lokale wetgeving en leidde tot misstanden bij onder meer de rechtspraak. Desondanks wisten vrije niet-blanken een stevige positie binnen de Curaçaose economie te verwerven. En zij werden onmisbaar bij interne ordehandhaving en defensie. Er ontstond een spanningsveld tussen het gouvernement, de blanke bevolking en de vrije niet-blanke groep. Aan het spanningsveld tussen de bevolkingsgroepen werd een dimensie toegevoegd toen het eiland eind achttiende eeuw werd meegezogen in een regionale maalstroom van maatschappelijke onrust en geweld op de schokgolven van de Franse en Haïtiaanse revoluties.
Han Jordaan (1954) promoveerde als historicus. Hij heeft verschillende publicaties op zijn naam staan over de vroegmoderne geschiedenis van de voormalige Nederlandse koloniën in de Antillen.
Han Jordaan, Slavernij en vrijheid op Curaçao. De dynamiek van een achttiende-eeuws Atlantisch handelsknooppunt, Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.90.5730.923.6, prijs € 39,50 – 320 pagina’s.
RSS
Facebook
Twitter
