blog | werkgroep caraïbische letteren

Slavernij en het collectief onderbewustzijn

door Miguel Goede

Bij tijd wijle denken wij klaar te zijn met het slavernijverleden en dan komt het weer op, heftiger dan de keer er voor. 1 juli 2022 was 159 Keti Koti, volgend jaar is het 160 jaar. In mijn beleving is het pas het tweede jaar dat Curaçao er aandacht aan besteedt, want wij stonden meer stil bij 17 augustus 1795, de Tula opstand.

Voormalige ministerie van Koloniën - Plein - Den Haag - foto Aart G. Broek
Voormalig ministerie van Koloniën, Den Haag – foto Aart G. Broek

Enkele dagen eerder was er een bijeenkomst in de Tweede Kamer en vroegen experts uit Caribisch gebied om excuses uitgesproken door de koning. Enkele dagen later spreekt de president van de Nederlandse Bank excuses uit, velen waren hem al voorgegaan, ING, ABN-Amro, Amsterdam, Utrecht, om maar een paar te noemen. Al gauw gaat de discussie van excuses en herstelbetalingen. Rotterdam en andere gemeenten doen nu onderzoek. Maar, toenmalig minister van buitenlandse zaken, Timmermans houdt op Curaçao een goed verhaal tijdens de persconferentie van 6 juni 2013, hij zei: Op Curaçao zien we het beste en het slechtste in de mens. Hij verwijst naar de ondernemersgeest en de lef, maar ook wat men andere mensen heeft aangedaan door slavernij. Mensen zijn gereduceerd tot productiemiddel. Je moet het hem nageven. Hij heeft het gezien en hij heeft het gezegd. Voor mij was het toen af. Maar blijkbaar ben ik de enige die heeft geluisterd.

Maar steeds gaat het om wat Nederland ons heeft aangedaan. Het gaat niet om wat wij doen, om hoe wij elkaar het leven onmogelijk maken. Doble R is de enige die het ooit schreef en zong: ketu bai nos ta bringando otro. Persoonlijk heb ik meer onrecht en wreedheid ervaren aan de hand van afstammelingen van slaven. Heb ik meer solidariteit en compassie ervaren van Nederlanders. In ieder geval liet het ervaren onrecht aan de hand van eigen mensen littekens achter op de ziel.
Wij zijn zelf betrokken bij slavenhandel, mensenhandel, prostitutie. Wij praten over het heropenen van [het prostitutie kampement] Campo alsof het niets is. Wij betalen een minimumloon onder het bestaansminimum en willen er niet verder over praten. Wij misbruiken illegalen. Wij zijn zelf loonslaven en verslaafd aan geld. Kijk maar naar de topinkomens, die hebben nog geen genoeg. Ze hebben geen oog voor de 65% die onder het bestaansminimum leeft.

Er is iets met ons collectief onderbewustzijn. 2 juli 2022 was het oogstfeest, zonder oogst natuurlijk. Ik snap niet dat wij ons slavernijverleden willen vieren als cultuur. Blijven wij er niet zelf in hangen? Kunnen wij die energie niet in echte landbouw steken, want dan is bijna niemand thuis, alleen Ben Visser en Rudsel Victorina. Ook de krabbenmentaliteit is onderdeel van het onderbewustzijn, wij gunnen niemand iets.
Alle organisaties worden gegoten in het plantagemodel, met een top die de massa beheerst, of het nu een hotel, overheids NV of ministerie is. Andere modellen kennen wij niet of werken niet. En net als in de plantage is er altijd een groep die het opneemt voor de meester, de CEO.

En wie spreekt er namens ons in de Tweede Kamer? Het zijn mensen die hun maatschappelijke positie hebben te danken aan het DNA van de slavenmaatschappij.

Dat brengt mij toch weer tot mindset. Het mooie van mindset is dat ik nu begrijp hoe je die kan veranderen, je moet onderzoeken waar het vandaan komt en het afzweren. Wat ik nog mis, is hoe doe je dat collectief. Dat doet mij denken aan Spiral Dynamics. Wij zijn een rode samenleving (een samenleving bestaande uit rivaliserende bendes) maar hoe wij verder komen, wordt niet aangegeven.

Ontleend aan LinkedIN, 7 juli 2022.

tranke / cactushaag - foto Aart G. Broek - www.klasse-oplossingen.nl
tranké / cactushaag – foto Aart G. Broek

2 comments to “Slavernij en het collectief onderbewustzijn”

  • Zelden zo’n goed artikel gelezen. Bravo!

  • Mooi gesproken Miguel,

    Het (collectief) onderbewustzijn genezen moet je zelf doen. Zie auteurs als dr. Joseph Murphy, Louise Hay en Eckart Tolle. Gezien de geweldige prestaties van de (gemengde) nakomelingen van de slaven op alle terreinen, sport, kunst, politiek, onderwijs en nog veel meer, denk ik dat het heel goed zien met ons onderbewustzijn. Ja onze (sommige) voorouders waren slaafgemaakten. Als deze zich soms hadden vrijgekocht, hielden ze zelf ook slaven. Het is wel goed als Nederland haar excuses aanbiedt, in het helingsproces, ik denk dat het ons helpt om los te laten. Zolang je niet kunt loslaten, blijf je in de vuilnisbak van het verleden wroeten. Hopelijk kunnen de verkopers aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, die ook wel een behoorlijk centje hebben verdiend, hun spijt betuigen voor broeder- en zusterverkoop. Dit gedeelte van de geschiedenis moet op Curaçao ook verteld worden, zeker in de geschiedenislessen. ( dit stukje heb ik op school gemist). Het is op de een of andere manier van belang te realiseren, dat zwarte Afrikanen ook veel geld aan de verwerpelijke handel in mensen hebben verdiend.
    Herstelbetalingen zijn denk ik wel al betaald. Tel op alle ontwikkelingshulp door de jaren heen, bij alle Antillianen die voor een prikje hebben gestudeerd in het de Nederlands Hoger onderwijs. Waar kunnen wij voor 2000 euro per jaar, aan een topuniversiteit studeren ? Studenten van buiten de EU moeten meer 20.000 euro per jaar betalen voor een medicijnenstudie. Ik ben van mening dat er nog veel meer ontwikkelingshulp plus controle naar Curaçao moet komen. Vooral voor het onderwijs. Maar ik noem het geen herstelbetaling. Wat wel hersteld moet worden is de ecologische schade in en rondom het Schottegat, door de Shell.
    Tot slot, de Antilliaan moet in de Nederlandse samenleving minder (helemaal niet !) worden gediscrimineerd!! Dat is pas herstellen. In de Grondwet en voor onze Vader zijn we allen gelijk.

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter