Slagschaduwen: Andere tijden – andere geluiden
door Quito Nicolaas
Opnieuw heeft KIT-publishers een prachtige uitgave in de vorm van Slagschaduwen, Erfenis van een koloniaal verleden het licht doen zien. Niet alleen de lay-out, de foto’s en het verhaal daaromheen, maar vooral het omslag straalt een zeker pacifisme uit. Dit terwijl het boek een hachelijk onderwerp behandelt in een tijd dat hevige debatten worden gevoerd over de naamsverandering van het Peter Stuyvesant College en wie zich eigenlijk Curaçaoënaar mag noemen. In dit verband heeft de auteur Colet van der Ven ervoor gezorgd dat de geïnterviewden geprikkeld werden om met eigentijdse opvattingen voor de dag te komen. Een andere kijk op het verleden dat nieuwe inzichten verschaft voor de toekomst.
Het boek bevat het verslag van geïnterviewden uit verschillende lagen van de samenleving en is opgebouwd uit drie delen. Deel I beschrijft de transitie van de Curaçaose maatschappij: Van Slavernij, de emancipatie, de industrialisatie door de komst van de Shell, de sociale opstand eind jaren zestig en de inrichting van een nieuw land. Deel II behandelt thema’s zoals etniciteit, religie, onderwijs, opvoeding en de orale traditie die een beeld moeten schetsen van de Curaçaoënaar als individu of als eindproduct van zijn tijd. Alleen het hoofdstuk over het milieu vind ik minder goed op zijn plaats en ik had liever gezien dat het ingevuld werd met vragen over de sociale impact van de olieraffinaderij en dat er uitspraken werden ontlokt over de invloed op het denken, het oude gedragspatroon, de nieuwe klassentegenstellingen, het consumptiepatroon en creatief denken. Deel III van het boek handelt over de slagschaduw in de hedendaagse samenleving.
In het boek komen tal van gezichten naar voren die een ander geluid doen horen over het verleden.Via de orale traditie komen we veel te weten over de omstandigheden en excessen waaronder men toen leefde. Uiteraard is dit een interpretatie en vaststelling in de tijd op basis van hun beleving van de werkelijkheid. Er bestond allerlei liederen die naast de dagelijkse wreedheden, ook de relaties onderling (Bomba), de kijk op de bestaande protestantse elite en de ideeën tot verzet beschreven. Eveneens het ontstaan van de Kompa Nanzi-verhalen, de sluwe spin die op alles een antwoord weet te vinden, komen naar voren. Een gedrag dat van tijd tot tijd door sommigen in de samenleving als overlevingsstrategie, werd overgenomen en voor anderen is het tot een wijze van denken en handelen verworden.
Albert SchoobaarHet onderwijs wordt door de geïnterviewden geportretteerd als een instrument om mensen iets bij te brengen. Er wordt heel summier aangegeven hoe het onderwijs de tweedeling in de maatschappij heeft teweeggebracht en bekrachtigd. Dit feit wetende wordt amper gesproken over de begin- en met name de eindtermen die voor elke onderwijssoort moest gelden. Wat voor soort Curaçaoënaar moest het onderwijs afleveren? Naast het onderwijs in eigen taal wordt verder met geen woord gerept over de Curaçaose cultuur en geschiedenis in het curriculum. Of dat de leerling een individu moest zijn die betrokken is bij de samenleving of juist iemand die de klassieke klassenverhoudingen blijft reproduceren? Als onderdeel van de overgang van een blanke naar een zwarte elite wordt voor de nieuw ontstane situatie – een beleid t.a.v. inkomensverhouding – arbeids- en woningmarkt – geen verklaring geboden. Evenmin waarom het niet was gelukt om na 30 mei 1969 de uitvalcijfers in het onderwijs te verminderen. Daarbij is de rol vanuit de Curaçaose overheid bij veranderingsprocessen veelal onderbelicht gebleven.
Op zich een goed en diepgravend boek dat aanvullende info geeft op een onvoltooid verleden. Jammer dat onder de geïnterviewden steeds weer dezelfde namen opduiken. Namen van o.a. gezagsdragers die indertijd hun stempel op het beleid hebben gedrukt. Of van hen die in andere kringen bekend zijn om hun standpunten. Hiermee is het risico groter dat een stuk werkelijkheid gereproduceerd wordt. In dat opzicht mis ik onder de geïnterviewden iemand van het schoolbestuur en de VBC (Vereniging Bedrijfsleven Curaçao). Te meer daar deze groeperingen met name in de jaren ’70 fel gekant waren tegen o.a. onderwijsvernieuwingen en invoering van het Papiamentu. Curaçao had in de jaren ’70 en ’80 tal van progressieve groepen en een actieve vrouwenbeweging gekend. Het eiland kent veel jonge theatermakers en kunstenaars.Waar zijn die stemgeluiden gebleven?
Colet van der Ven
Slagschaduwen
ISBN: 9789460221361
Pag.: 160 pagina’s
RSS
Facebook
Twitter
