Scott Zuyderling: Wie het meeste incasseert, die wint.
door Jeroen Heuvel
De nieuwe roman Scott Zuyderling van Erich Zielinski is heel anders dan zijn debuutroman De Engelenbron en zijn tweede De prijs van der zee. Een ander taalgebruik, een sober decor en een andere plaats van handeling. Als je alleen op de titel afgaat, dan verwacht je een verhaal dat nogal hautain aandoet en waar onvergelijkbare situaties zich voordoen. Echtscheidingen in hoge kringen komen – volgens de statistieken – steeds vaker na de zomer voor. Curacao is met haar 30 graden slechts als referentiepunt voor de geboorteplaats van de kinderen, woonplaats en reisbestemming van de personages. Het verhaal speelt zich af in het Katholieke Nijmegen, waar o.a. R. Lubbers en H. van Mierlo op het Canisiuscollege zaten.
De roman gaat over advocaat Zuyderling die op zoek is naar een nieuwe vennoot voor zijn kantoor. Hij reist naar Nederland af om de sollicitant Albert Burghardt te interviewen, die bij het gesprek getrouwd blijkt te zijn met René, de zoon van Scott Zuyderling. Dit feit kon hij niet verkroppen. Een tweede verhaallijn is die van collega-advocaat Armand Vorster, wiens vrouw Sabine komt te overlijden. De echtscheiding van zijn zoon Roland en Aimee – waarmee schoonvader Armand een intieme relatie mee heeft – wordt door Scott afgehandeld. Is dit beroepsmatig, puur toeval of is er een andere reden hiervoor?
Op het eerste gezicht zou de lezer denken dat het om een taboedoorbrekend verhaal gaat, bedoeld voor het kleinburgerlijke milieu op Curaçao. Het verhaal komt langzaam op gang en is nogal stroef van structuur. De touwtrekkerij bij de echtscheiding van Armand, de buitensporige voorwaarden en de kinderen als troef gebruiken zijn de ingrediënten die aan het pas komen. Tal van personages die achter elkaar worden opgevoerd en niet in verhouding tot elkaar staan, maakt het niet makkelijker op. Enig houvast heb je als je de rouwadvertentie te voorschijn haalt. Maar dan vanaf p. 108 wordt de climax bereikt en stroomt de adrenaline in verhoogd tempo door je bloed heen.
Minder treffend vond ik dat Scott, evenals Armand dat bij Aimee deed, de weduwe Gloria probeert te verleiden. Een dergelijke herhaling van scènes is een aantasting van het verhaal en komt de literatuur niet ten goede. Echt origineel is de roman niet, maar die is zo geschreven dat het verhaal het hartritme van de lezer registreert. Dat flamboyante taalgebruik is er niet meer bij. In de droom van René – als een voorteken – waarin hij met de overledene danste, wordt heel subtiel het verschil tussen de oude en nieuwe cultuur benadrukt. Het is een verhaal, waarbij de schrijver het aandurfde om over de schutting heen te kijken en niet langer zich beperkt tot uitsluitend Antilliaanse taferelen. Ach ja, het wereldje van de advocatuur…verstrengeld in een spaghettistructuur is net de alledaagse mensenwereld. Wie door zijn listigheid het minst incasseert, die wint.