‘Schrijven kan je leren’
Er zijn diverse niet-conventionele beroepen, maar als je iemand zegt dat je op de schrijversvakschool zit, duurt het even voordat het kwartje valt. Schrijven dat kan toch iedereen? Zou je net denken. Een brief opstellen is niet hetzelfde als het schrijven van romans. Het laatste is onder meer wat wordt onderwezen gedurende de vierjarige opleiding van de Schrijversvakschool.
Talent is gelukkig niet de enige voorwaarde maar wel een plus. “Schrijven is een vak. Schrijven kun je leren”, legt de initiatiefnemer voor de oprichting van de Stichting Schrijversvakschool Paramaribo, Ruth San A Jong, uit. “De wil moet aanwezig zijn. Als je het echt wil dan kan je het leren. Men moet het niet onderschatten en een gedegen algemene ontwikkeling hebben. Wat wij doen is door middel van specifieke technieken mensen de kunst van schrijven leren. De opbouw, de personage-uitdieping, verhaallijn en dergelijke komen aan de orde. We leren mensen creatief kijken naar onderwerpen waar zij over willen schrijven. Het is de manier waarop je waarneemt die verantwoordelijk is voor de manier hoe je schrijft. Het bepaalt hoe interessant je het weergeeft op papier, al is het ‘droge’ rapportage zoals in het nieuws. Je kan het interessant en pakkend brengen.”
De schrijversvakschool, bestaat sinds 2008 . Er is de vierjarige schrijversopleiding en een keur aan korte cursussen over proza, poëzie en creatief schrijven door docenten en ervaringsdeskundigen. “We hebben nu vijftien studenten verspreid over de vierjarige studie. Schrijven is een kunstvorm. Net als een beeldhouwer zijn er technieken die je moet aanleren om goed te schrijven. Dit creatief schrijven is heel anders dan wat je op school hebt geleerd”, geeft San A Jong aan. Het is volgens haar van elementair belang om je manier van “kijken naar en analyse van” te ontwikkelen. Die visie moet je weten te verwoorden op een prettige leesbare manier was een groot deel is van het leerproces. “Het zal je verbazen wanneer je de dingen anders gaat zien.”
Je moet niet gaan schrijven voor het geld. “Het is een kunstuiting en de waardering in Suriname is niet op een zodanig niveau dat je ervan zou kunnen leven”, legt San A Jong uit. Bijzondere schrijvers kunnen geluk hebben en breken door zoals bijvoorbeeld Clark Accord. Maar het is een feit, dat er ook in het buitenland genoeg schrijvers zijn die het proberen, maar die toch niet doorbreken bij het grotere publiek. Daarnaast is het leren schrijven te gebruiken in andere disciplines zoals op een PR-afdeling, een ngo, of ergens waar er veel correspondentie is of een maandelijkse krant uitkomt.
De Schrijversvakschool is opgericht op 27 augustus 2008 met het doel het Creatief en Literair Schrijven in Suriname te bevorderen. De schrijversvakschool is een initiatief van Ruth San A Jong, die al vijf jaar bezig is literaire activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren. Na tal van workshops, lezingen en trainingen in het Creatief Schrijven is het zover. De Stichting startte op 10 oktober 2008 met de vierjarige schrijversvakopleiding. De voorbereiding tot het opzetten van deze school heeft ongeveer twee jaar geduurd. De Stichting Schrijversvakschool wil met deze opleiding een goed en kritisch fundament leggen voor het kunstvakonderwijs, in het bijzonder voor het Creatief en Literair Schrijven. De schrijversvakschool wil schrijvers opleiden en klaarstomen voor een groter publiek. Degenen die de opleiding volgen, zullen in elk geval betere teksten produceren en zich dienstbaar kunnen maken in beroepen waar schrijven van belang is.
Vakmanschap
“Schrijven is niet iets wat je even snel doet, omdat je een beetje creativiteit hebt. Het is vakmanschap, je moet je laten scholen en als je talent hebt dat helpt – dan kan je het ver schoppen”, zegt vertelkunstenaar/schrijfster Hilly Arduin. “Aan Prinses Ivana heb ik drie jaar gewerkt. Daar heb ik heel professioneel naar laten kijken om daar goede aanvullende kritiek op te hebben ter verbetering van het verhaal.” Ivana de zwarte prinses die haar haren niet wil kammen, is de laatste pennenvrucht van Arduin, waarmee ze veel succes heeft geboekt. Volgens haar is lezen van andermans verhalen ook heel belangrijk. Dit zorgt ervoor dat je een kader hebt. “Je moet lezen, heel veel lezen.” Zelf heeft Arduin tal van schrijverscursussen en -trainingen gevolgd.
Schrijversvakschool
Volgens schrijver en docent Nederlands Robby ‘Rappa’ Parabirsing, moet er wel iets van binnenuit borrelen. “Er moet wel iets in je zitten, een drang, een mate van talent. Want zoals anderen mooi kunnen zingen dan hebben ze een puntje voor als men zegt, zing. Ik zing zo vals als ik weet niet wat”, zegt de immer op de lachspieren werkende Rappa. Schrijven begint volgens hem met de drang om dingen met woorden anders te zeggen, zodat het opvalt en een bepaalde invloed heeft.
Als schrijver zie je dingen anders dan anderen en zet je met je woorden mensen aan tot nadenken. “Je moet als schrijver wel durven. Denk maar aan dat gek briefje dat een jongen durfde te schrijven in de klas: “De juf haar neus lijkt op een pampoen.” De juf ontdekt het en de gevolgen…! Wat je schrijft heeft effect. Het kan de visie van mensen op het leven geheel veranderen en ernstig beïnvloeden”, stelt Rappa.
Schrijven is techniek, dat kun je op de lange duur wel leren. Het maakt je alleen maar een beter schrijver. Lezen is een must, maar die drang is wel een eerste vereiste. Rappa zelf ontdekte op een heel aparte manier zijn schrijftalent. Er waren moeilijke tijden. En eenieder deed zijn zegje. In de krant, op school, in de studentenkrant. En wij studenten zaten een dagje te balen en een jongen die maakte enkele onbedrukte stencilvellen aan elkaar vast en stuurde het door de klas met de opdracht te schrijven wat je dacht”, vertelt Rappa. Nou er waren genoeg die gekkigheid neerpenden, uitscholden, maar toen al zei ik dingen op een lachwekkende scherpe manier en ze begonnen te lachen. “Ey a boy dis tya kiek, hij schrijft leuke dingen.” Hij is daarom de mening toegedaan dat er op onderwijsniveau veel meer gedaan moet worden aan creatief schrijven. In het buitenland is er niet meer talent dan hier. Ze vestigen er gewoon meer aandacht op waardoor het zich ook beter uit. Wie weet hebben we hier een groot schrijver rondlopen die gewoon ontdekt en gestimuleerd moet worden.”
[uit de Ware Tijd, 18/02/2012, alle taalfouten verbeterd]
RSS
Facebook
Twitter
