Schoon drinkwater – Leren van geschiedenis 98
door Hilde Neus
Schoon, bereikbaar drinkwater voor iedereen is belangrijk, en zal in de toekomst steeds belangrijker worden. Momenteel wordt er veel geklaagd over de Waterleidingmaatschappij; dat de waterdruk te laag is, dat er modder uit de kraan komt en dat er ook hogere tarieven aangekondigd zijn. Dat is eigenlijk jammer, want Suriname is een land waar veel schoon drinkwater beschikbaar zou moeten zijn.
Water volop, maar dat wordt meer en meer vervuild omdat industrieën aan kortetermijnplanning doen. En zeker buitenlandse extractiemaatschappijen zich niet druk maken over de toekomst, en werken met kwik of zelfs cyanide, stoffen die op termijn gevaarlijk zijn voor de mens en die men via het water binnenkrijgt. Hoewel die maatschappijen op locatie in hun eigen land in de toekomst ook te kampen zullen krijgen met watertekorten. Daarnaast scheiden we ons water niet, en drinken wat uit de kraan komt en baden daarmee, of trekken het toilet ermee door. Terwijl voor de laatste twee handelingen eigenlijk geen gezuiverd water nodig is. De waterdruk in het SWM-systeem is laag, waardoor de burger een hydrofoor en wateropslagtank nodig heeft. Allemaal extra kosten voor de burgers die in een waterrijk land als Suriname niet nodig zouden moeten zijn.
Water vroeger
Water is een noodzaak voor mens, dier en plant, maar wordt in drinkbare vorm steeds schaarser. Ook vroeger maakte men zich al druk over drinkwater. In 1828 publiceerde de arts F.A. Kuhn een boek, getiteld: Beschouwing van den toestand der Surinaamsche plantagie-slaven, bij uitgeverij C.G. Sulpke te Amsterdam. De dokter maakte zich nogal druk over hun gezondheid, en boog zich over een aantal problemen en mogelijke oplossingen daarvoor. Kuhn werkte vanaf 1816 in Suriname als arts. Bij de publicatie van dit boek was hij (blijkens het titelblad) chirurgijn en ‘chef Zijne Majesteits troepen en hospitalen te Surinamen, mitsgaders stads doctor en phijsicus aldaar’. Op de titelplaat (gesigneerd: D. Veelwaard sculp.) zijn negerslaven op een plantage afgebeeld. Kuhn schreef op kritische wijze over hun huisvesting, behandeling, straffen, voedsel en kleding. Aan het slot van het werk is het ‘Reglement voor chirurgijns’ toegevoegd, waarin ook tarieven voor de verschillende behandelingen zijn opgenomen. Een visitatie overdag ‘bij blanken en vrijlieden’ kostte 75 cent, bij slaven 35 cent. Het amputeren van een vinger 15 gulden, een keizersnede waarbij moeder en kind in leven bleven 300 gulden (maar mochten zij beiden overlijden slechts 75 gulden). Het boek bevat daarnaast ook twee plattegronden voor een plantageziekenhuis.
Een waterzuiveringsvat
Ook voegde Kuhn een afbeelding toe van een vat waarin water kon worden gezuiverd. Eerst zijn de instructies opgenomen hoe zo een vat gebouwd kon worden. Die zijn geheel overgenomen hier in het schema, en met een beetje moeite zou iedereen in Suriname een dergelijk vast moeten kunnen bouwen.
| a | De gehele lengte | 1 el 6 duim Nl |
| b | Middellijn | 5 palm 6 duim boven |
| c | Idem | 3 palm 2 duim onder |
| d | Ruimte van de innemer | 3 palm 5 duim |
| e | Idem van het doorzijgende deel | 6 palm |
| f | Idem van de ontvanger | 1 palm 1 duim |
| g | Bovenste losliggende bodem welke met schuiven zeer dicht gesloten moet zijn | |
| h | Holle plaats met gaatjes waarin een spons gelegd wordt, over dezelve een beugeltje | |
| i | Los plat schoteltje om het water te verspreiden | 2 palm 5 duim middellijn |
| k | Bolrond deksel met lage pootjes om de met gaatjes voorziene gedeelten tegen invallen van zand en kiezel te beschermen | |
| l | Vast gesoldeerde bodem met bolronde verhevenheid met gaatjes om het water door te laten | |
| m | Luchtbuis om het water ongehinderd door de kraan te lozen | |
| n | De kraan | |
| o | Oren of ringen ter behandeling van het werktuig | |
| p | Sleuven tot inschuiven van poten | |
| No 1, 2 en 3 | Gecalculeerde ruimten gevuld met (1) grove kiezel en zand, (2) beenkool, (3) kiezel en zand, alles vast. |
Aan de rechterzijde is een gedetailleerde tekening opgenomen met de uitleg van alle onderdelen, de letteraanduiding en de afmetingen erbij. Na even studeren moet het wel lukken. Het enige onduidelijke was beenkool, wat koolstof blijkt te zijn. De maten zijn nu ook niet meer in zwang; een palm is 10 centimeter, oftewel 1 decimeter. En een duim is nu een inch (Engels) of 2.54 centimeter. Aan het rekenen en knutselen dus maar. Dan heeft straks elke burger van Suriname een waterfilter.
RSS
Facebook
Twitter
