Saramakaanse schrijver Dorus Vrede overleden
Vandaag, zondag 29 maart 2020, is in Paramaribo overleden de Saramakaanse schrijver, dichter en liedjeszanger Dorus Vrede. Hij was kapitein van het dorp Kapasikele, nabij Nyun-Lombé. Hij bereikte de leeftijd van 71 jaar.
Dorus Monseigneur Vrede werd geboren in Lombe aan de Surinamerivier op 16 februari 1949. In 1964 moest hij uit zijn dorp vertrekken, toen het water van het Van Blommesteinstuwmeer begon te stijgen en het Saramakaanse volk verdreven werden van zijn geboortegrond. Hij kwam terecht in het transmigratiedorp Nyun-Lomnbe aan de Beneden-Suriname en ging van daaruit naar Paramaribo.
Dorus Vrede behaalde de hulponderwijzersakte, en werkte aan een groot aantal scholen, onder meer op Leidingen, in Gran Tatai – een migratiedorp aan de Boven-Suriname -, en van 1980 tot 1985 als schoolhoofd te Yaw-Yaw, ook aan de Boven-Suriname.
De thematiek van de transmigratie – de gedwongen verhuizing van de Saramakaners toen het water van het stuwmeer hun geboortegrond overspoelde – speelt een belangrijke rol in het werk van Vrede. Hij schreef er twee verhalenbundels over: Rond het sterfbed van mijn dorp (1987) en Als ik zwijg bloedt mijn hart (1997). Zijn gedichten – die hij ook vaak, zich op de gitaar begeleidend, zong – werden gebundeld in Otobanda/De andere oever (1992): hij gebruikte behalve het Saramakaans en het Nederlands ook het Ndyuka en de rituele geheimtaal van de marrons, het Kumanti. Werk van Vrede verscheen verder in Pikin boskopoe (het maandblad voor het Surinaamse binnenland van de Pater Ahlbrinck Stichting), het Vlaamse tijdschrift Deus ex Machina (1987), het Nederlandse De Gids (1990), met regelmaat in de Ware Tijd Literair en in verschillende bloemlezingen, waaronder de Spiegel van de Surinaamse poëzie (1995), Mama Sranan (1999) en Hoor die tori (199). Hij droeg ook bij aan de Engelstalige bloemlezing uit de Surinaamse literatuur Diversity is power (2007).
Vrede was oprichter van de sociaal-culturele stichting Hai Jamaica.
Vrede werd in 1992 geportretteerd in woord en beeld in Woorden die diep wortelen van Michel Szulc-Krzyzanowski en Michiel van Kempen. Hij stond centraal in de documentaire Brokopondo, verhalen van een verdronken land (1994) van cineast John Albert Jansen. De documentaire was enkele malen te zien op zowel de Nederlandse als de Surinaamse televisie.
Dorus Vrede overleed in het Academisch Ziekenhuis van Paramaribo aan diabetes. Hij laat uit verschillende verbintenissen acht kinderen achter.
MvK
RSS
Facebook
Twitter
