Racisme in de Bijlmer, nieuw boek Nizaar Makdoembaks
Het verraad van Haakmat
Hoe ver is men van overheidswege bereid te gaan, om een activistisch voorvechter van rechten van zwarte mensen in Nederland de mond te snoeren? Onlangs stuurde Nizaar Makdoembaks zijn laatste boek, Racisme in de Bijlmer – Een huisarts strijdt tegen onrecht en racisme naar alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer.
Makdoembaks heeft sterke aanwijzingen dat hij bij zijn strijd tegen racisme in de Bijlmer van staatswege is tegengewerkt met inzet van iemand uit zijn inner circle. De auteur is zich terdege bewust van het feit dat hij als Nederlands burger, alleen nooit in staat zal zijn de onderste steen boven te krijgen. Het is daarom dat hij de fractievoorzitters heeft verzocht kennis te nemen van zijn laatste werk en parlementaire actie te ondernemen. Alleen zo kan de waarheid boven tafel komen en kunnen we tegelijk meer inzicht krijgen in de diepgang van het ‘systemisch racisme’ dat premier Rutte in de samenleving signaleerde.
Racisme is hét thema van deze tijd. Aangezwengeld door de Black Lives Matter-beweging ontstond een wereldwijde golf van aandacht voor dit thema. Waar het eerst decennialang onbesproken en veelal zelfs ontkend werd, zeker ook in Nederland en zeker ook in een wijk als de Bijlmer, waar racisme al sinds de begindagen onlosmakelijk mee verbonden is. Zo bleek in 2020 dat Bijlmerbewoners in de covid-19-pandemie een significant hogere besmettings- en sterftekans hadden. Dat feit gaat terug naar wat Makdoembaks in dit boek het woningisolatiesyndroom noemt: een heel scala aan huid- en luchtwegenaandoeningen dat de kop op stak, nadat men in de jaren tachtig de Bijlmerwoningen hermetisch isoleerde, maar geen werk maakte van behoorlijke ventilatie of voorlichting daarover.
Racisme speelde hierbij een onmiskenbare rol, zo stelt Makdoembaks vast. En wel op twee manieren: uit racistische overwegingen vond men het niet nodig meer tijd en energie in de gezondheid van Bijlmerbewoners te steken, en om de gevolgen daarvan te bagatelliseren tuigde men een racistisch ‘het ligt aan de cultuur/leefgewoonten’-discours op.
In dit boek etaleert Makdoembaks veel meer navrante gevolgen van racisme in de Bijlmer aan het eind van de vorige eeuw. Destijds typeerde een politiecommissaris de Bijlmer als ‘een stortplaats van menselijk afval’. De gevolgen: verhoogde babysterfte en ondermaatse zorg voor zwangere vrouwen; gebrekkige medische zorg voor illegalen uit de Bijlmer, zowel voor volwassenen als baby’s en zelfs als er sprake was van acute medische noodzaak; geen specialistische zorg voor de vele kinderen met psychisch lijden, waaruit ook de drillrappers voortkomen die elkaar anno 2021 naar het leven staan.
Makdoembaks vertelt dit alles vanuit een bijzondere positie: zijn eigen ervaringen als huisarts in de Bijlmer. Als huisarts stond hij aan de frontlijn van het maatschappelijke onrecht, alsmaar vechtend tegen de gemakzucht, het wegkijken, de tegenwerking door officiële instanties en instellingen en ook tegen het soms onverholen racisme van collega’s. Totdat men hem het onmogelijk maakte dit vak nog langer uit te oefenen.
Hoe dat kon gebeuren, schetst hij in een dramatisch slothoofdstuk, waarin hij de rol van zijn goede vriend mr. drs. André Haakmat belicht. Haakmat bleek over dubbele agenda’s te beschikken. Hij stond zijn vriend Makdoembaks als advocaat weliswaar formeel terzijde, maar kreeg als ‘inlichtingenman’ van de overheid waarschijnlijk de opdracht hem te dwarsbomen en waar mogelijk monddood te maken.
Het boek is gratis te downloaden op www.aprilmoorden.nl.
Nizaar Makdoembaks is een voormalige huisarts. Hij publiceerde eerder meer dan vijftien studies over de geschiedenis van de voormalige Nederlandse koloniën.
Wie is Nizaar Makdoembaks?
A.M.N. (Nizaar) Makdoembaks (1948) groeide op in Abrabroki (Over de brug, Poelepantjebrug), een arme wijk van Paramaribo, waar hij tegen de wil van zijn Hindoestaanse ouders met Creoolse jongens speelde. De verplichte Koranlessen verzuimde hij omdat hij het Arabisch niet verstond. Na schooltijd werkte hij als tuinman bij de familie Eddy Theodorus Lee en de katholieke Fatimaparochie aan de Calcuttastraat.
Op zijn vijftiende liep hij van huis weg en werd voor een jaar van de Muloschool (Calorschool) gestuurd. Hij zat in een internaat (Rajpur), werkte als sanitairverkoper bij de firma S.D. Tewarie en sjouwer bij de KNSM-haven, en had als kunstschilder een expositie in de Palmentuin. In de avonduren leerde hij voor laborant bij Bureau Openbare Gezondheidszorg (BOG).
Via Jaggernath Lachmon, de leider van de Hindoestaanse partij
waarvoor zijn vader actief was, kreeg hij in 1968 een beurs om in Leiden te studeren voor ‘histocytopathologisch analist’ – hij wist in de verste verte niet wat het was.
Tijdens zijn opleiding tot medisch analist werd Makdoembaks lid van de Surinaamse Studenten Unie in Leiden, bestuurd door onder anderen de heren Rubin Lie Paw Sam (huisarts) en Eddy Jharap (geoloog).
Eind 1968 nam Makdoembaks deel aan de demonstratie in Den Haag van de SSU en Manan tegen de regering-Pengel. In 1969 werd hij gearresteerd en veroordeeld omdat hij demonstreerde bij het Antillenhuis voor vrijlating van de Curaçaose stakingsleider Papa Godett.
Na zijn Leidse HBO-opleiding kon hij in 1972 via een colloquium doctum medicijnen gaan studeren aan de Vrije Universiteit. Hij specialiseerde zich in 1979 in kindergeneeskunde, maar zag daar van af omdat er te weinig kinderen geboren werden, zodat werkloosheid dreigde. Hij nam eerst enige jaren als arts waar te Amstelveen en begin jaren tachtig specialiseerde hij zich tot huisarts. In deze periode weigerden drie autochtone huisartsen, Dr. J. Post, Dr.Th.J.M. Beijerink en Dr. Rijpma van het Huisartsen Instituut der Vrije Universiteit te Amsterdam, hem een stageplaats, omdat hij een Surinamer is. Gediplomeerd als huisarts vestigde hij zich in ’84 tegen de zin van het Ziekenfonds Amsterdam en Omstreken en zijn autochtone collegae (die hij van racisme betichtte, waarvoor hij door het Medisch Tuchtcollege drie maanden geschorst werd) in de Bijlmer. Hij werkte er tot 2003 en beleefde er van 1998 tot 2006 een tumultueuze loopbaan als deelraadslid van zijn politieke groepering Solidariteit Zuidoost. Op zijn conto schrijft hij onder meer: de doorbraak in de parlementaire enquête naar de medische gevolgen van de Bijlmervliegramp; de aandacht voor het veelvuldig voorkomen van suikerziekte en hoge bloeddruk onder immigranten resulterend in het SUNSET onderzoek van het Academisch Medisch Centrum; de GGD huisartsennachtdienst met bodyguard in Amsterdam; adequater zorg voor zieke illegale arbeiders; de controle door de GGD op koeltorens in verband met legionella; en het vaderschap van de voedselbanken.
Ooit stond hij in de schijnwerpers van de internationale pers door als dokter in de Bijlmer brood uit te delen onder de armen. “Jonge meisjes prostitueerden zich omdat ze honger hadden! Koningin Beatrix vroeg aan minister Ad Melkert of het echt zo erg was met de armoede in Zuidoost, maar die zei dat het een verkiezingsstunt van mij was.” Nu is hij onderzoeker en publicist en houdt zich bezig met de wetenschappelijke analyse en publicatie van maatschappelijke vraagstukken.
RSS
Facebook
Twitter
Interessant gegeven, waarover meer Waarom niet een documentaire op de nationale TV?
Ik begrijp niet zo goed, dat er een akelig klinkende misleidende reclame op de radio wordt uitgezonden. Daarmee wordt het tegenovergestelde van begrip bereikt, lijkt mij. Jammer. Gemiste kans voor het verspreiden van een belangrijke informatie.
Nizaar Makdoembaks is een onafhankelijke pionier in de strijd voor politiek bewustzijn onder Surinamers. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt steeds meer dat hij tot een van de eerste ingezetenen in Nederland kan worden gerekend, die het racisme van het Nederlandse (binnenlands) kolonialisme zo helder heeft weten bloot te leggen. Hij is hiervoor ten onrechte en ook disproportioneel gestraft. Surinamers zullen hem de eer gunnen voor zijn belangrijk pioniers werk.