Publieke leven en werk van de Creoolse arts Sophie Redmond onderzocht (2 en slot)
In de kolonie Suriname werd kolonialiteit van macht op verschillende niveaus toegepast. Het e.e.a.in de context van de studie geplaatst ziet er als volgt uit.
In dit schema van boven- en onderschikking zijn waarden, normen en eigenheden van de kolonisator hoger gerangschikt dan die van de gekoloniseerden. In de kolonie Suriname werd koloniale macht uitgeoefend door de dominante etniciteit: de witte Hollanders. Religies van de gekoloniseerden werden op een lager peil geacht dan het christendom. De taal van de gekoloniseerden werd op een lager peil geacht dan het Nederlands. Normen van witte Hollanders werden verheven tot positieve standaardnorm.
Hollandse Aanwezigheid
Binnen de dimensies van de persoon Sophie Redmond is de impact van de destijds gevoerde cultuurpolitiek overal te herkennen. Geïnspireerd door Stuart Halls Aanwezigheden heeft Kortram het begrip Hollandse Aanwezigheid geïntroduceerd. Daarmee wordt bedoeld, het effect, de uitwerking van het verhollandsen in haar verscheidene facetten en vormen op de gevormde koloniale identificatie van gekoloniseerde Surinamers; de uitwerking van het verhollandsen in dagelijks leven, taalgebruik, religie, relatievormen, etc. enz. Die uitwerking leidde tot een dubbele ervaring in het gevoelsleven van gekoloniseerde Surinamers, van het ‘Erbij horen’ en het ‘Anders zijn’. Het ‘erbij horen’ impliceert het via de koloniale politiek geforceerde verhollandsen. Het ‘Anders zijn’ impliceert het bewust zijn van de eigen culturele achtergrond, de eigen afkomst, de eigen religie en het eigen oorspronkelijke verleden dat de gekoloniseerde Surinaamse bevolking als herinnering met zich mee blijft dragen.
Conclusies
Deze studie heeft geleid tot conclusies op verschillende niveaus.
Sophie Redmond heeft haar weg moeten vinden in een koloniale wereld waar effecten van beeldvorming via sociaalpsychologische kanalen werden gecreëerd en vastgelegd. Zij heeft zich ontwikkeld tot een onafhankelijke persoon met een sterke wil en een eigen mening. Zij sloot zich aan bij emancipatoire acties. Waar ze kon droeg ze een steentje bij aan de strijd die het gekoloniseerde volk leverde. Deze portretconstructie is volgens Kortram daarom niet alleen een analyse van leven en werk van Sophie Redmond. Deze studie is ook Surinaamse vrouwengeschiedenis en bevrijdingsgeschiedenis. Met bevrijdingsgeschiedenis wordt bedoeld dat dit onderzoek wordt geplaatst in het discours van de modernity/coloniality-school, waar dekoloniale denken en dekoloniale activiteiten centraal staan.
Sophie Redmond heeft zich geprofileerd als een agent of change op verschillende maatschappelijke gebieden. Daarbij maakte zij gebruik van massamedia en interpersoonlijke communicatiekanalen om haar doelgroepen te bereiken. Door haar bekendheid en doordat zij geliefd was onder de bevolking, had zij een podium om haar boodschap effectief over te brengen. De grenzen van haar agency werden zichtbaar in de verkiezingsstrijd van 1950. Zij kwam in een verkiezingsstrijd terecht waar haar bekendheid, de liefde en het respect voor deze huisarts weinig waarde hadden.
In deze studie heeft de vroeg twintigste-eeuwse Surinaamse samenleving meer gezicht gekregen vanuit de geschiedenis van deelnemer Sophie Redmond. Tegelijkertijd heeft deelnemer Sophie Redmond zelf, ook meer reliëf gekregen door haar in haar tijd en omgeving te plaatsen. Geen van eerdere studies over het koloniale Suriname maken een analyse van de gevoerde koloniale cultuurpolitiek, vanuit het perspectief van de koloniale machtsmatrix en vanuit het agent of change-perspectief. Door in dit onderzoek wél een analyse vanuit deze perspectieven te maken, zijn nieuwe inzichten naar voren gekomen.
De kolonisator heeft een koloniale machtsmatrix toegepast die alle dimensies van sociale existentie raakte. Mede door de wisselwerking van de matrixwaarden kreeg beeldvorming in het koloniale Suriname een zichtbare uitwerking in stigmatisering en stereotypering, ook bij etnische subgroepen onderling. Het ‘wij-zij’-schema tussen bevolkingsgroepen onderling was inherent aan het assimilatiedenken dat tot een allesomvattende ‘koloniale wij’ van een ‘erbij horen’ moest leiden. De paradox is dat dit ‘koloniale wij’, dit ’erbij horen’, het gevoel van ‘anders zijn’ versterkte. In die etnische gesegmenteerde koloniale samenleving, in die veranderende koloniale wereld van bewustwording van de waarde van culturele eigenheden, konden bepaalde personen zoals Sophie Redmond eigen doelen bereiken, zich ontwikkelen tot agents of change, en daarmee uiteindelijk de laatste fase van het koloniaal systeem inluiden.
Meer dan arts alleen. De maatschappelijke betekenis van huisarts Sophie Redmond in laat-koloniaal Suriname’ is in eigen beheer uitgegeven. Het boek kost € 35,- en is te bestellen bij de auteur smkortram@quicknet.nl
RSS
Facebook
Twitter
