Prominente Chinese Caraïbiërs: enkele kanttekeningen
Eugene Chen * Henk Chin A Sen * Raymond Arthur Chung * Solom Hochoy
door William L. Man A Hing
Voor een kennismaking met prominente Caraïbische Chinezen worden vier personages voorgesteld van wie drie in eigen land de hoogste staatsfunctie hebben bereikt, terwijl de vierde in het land van zijn stamouders een ongekend hoge staatsfunctie heeft weten te bemachtigen. Van de geselecteerde personages wordt in alfabetische volgorde het levenspad op compacte wijze weergegeven.
CHEN, Eugene Bernard
Eugene Chen werd 2 juli 1878 geboren te San Fernando, Trinidad en is 20 november 1944 te Shanghai in China overleden. In zijn geboorteland was hij bekend onder de naam Bernard Eugene Achan naar zijn vader Ch’en Kan-ch’uan alias Achan. (soms ook gespeld als Acham). De clannaam van de vader die afkomstig was uit de Zuidchinese provincie Guangdong was: Chan voor陳 , d.i. Kantonees voor Chen. Zijn naam Eugene Chen werd door een kennis in Chinese schrifttekens omgezet als: 陳 友 仁 .
In de literatuur worden van deze Chinese naam de volgende vormen van romanisatie gehanteerd:
– Ch’en Yu-jen: volgens het Wade-Giles systeem werd clannaam Chen eerder algemeen geschreven als: Ch’en; en de persoonlijke naam: Yu-jen. Dit systeem van twee Engelse taalkundigen is thans nog gangbaar in Taiwan;
– Chen Youren: schrijfwijze van de naam volgens het romanisatiesysteem van de Volksrepubliek China (PRC) dat bekend staat als Hanyu pinyin en 1980 officieel werd ingevoerd.
Verblijf in Londen
Na een juridische opleiding en praktijk in Trinidad vertrok hij 1911 naar Londen voor verdere studie.
Zijn achternaam werd in Londen gewijzigd in de clannaam Chen van zijn vader. (Angela Cheyne, 2006: 332 evv.)
Eugene Chen die eerst op Trinidad was gehuwd met: Agatha Alphonsin Ganteaume (1878-1926) trouwde na haar overlijden met de Chinese Chang Li Ying (a.k.a. Georgette Chen) 1930 te Parijs.
Eugene Chen arriveerde in de bijzonder roerige beginperiode van de nieuwe Republiek (1911) van dr Sun Yat-sen. Er was veel oppositie zowel binnen de regeringspartij Kuo Min Tang [GuoMinDang] als daarbuiten.
De vele Ongelijke Verdragen die de afgezette keizerlijke Qing-regering vanaf de Opiumoorlogen met Engeland medio 19e eeuw had moeten sluiten vergden veel aandacht.
Na de mislukte Chinese Bokseropstand tegen westerlingen en hun religie werd 7 september 1901 het Bokserprotocol getekend met de Eight-Nation Alliance van vreemde troepen. China werd toen een schadevergoeding opgelegd van U.S.$.330–miljoen met een rente van 4% te betalen in 39 jaren (art. VI). Het verdrag werd te Peking getekend door de begunstigde landen: Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Rusland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Oostenrijk-Hongarije, België, Spanje, Nederland en Japan.
Naast de verschillende gebieden die door Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Japan, Rusland en Duitsland in de periode op het onmachtige Qing-keizerrijk waren veroverd en in bezit genomen, werden evenzo verschillende concessies afgedwongen van stedelijke gebieden met een extraterritoriaal karakter.
In de concessiegebieden die door de beherende landen tot verboden terrein werden verklaard voor “honden en Chinezen” was exclusief buitenlands recht van toepassing.
Cynisch genoeg worden onder heersende politieke verhoudingen thans stevige sancties opgelegd aan China door dezelfde landen van de Alliantie zonder Rusland.
(https://nl.wikipedia.org/wiki/Bokseropstand; https://nl.wikipedia.org/wiki/Bokserprotocol, raadpleegdatum: 20-01-2022;
https://www.britannica.com/event/Boxer-Rebellion, raadpleegdatum: 20-01-2022)
Carrière in China
Eugene Chen vertrok op uitnodiging van dr Sun Yat-Sen [孫 逸 先 ] , vader van de Chinese Republiek, van Londen naar China om het revolutionnaire proces van de jonge staat te ondersteunen.
“Sun persuaded him to come to China and contribute his legal knowledge to the new Republic 1912”. (Wikipedia)
Hij werd in de nieuwe republiek opgenomen in de politieke kring van dr Sun en zijn heersende Nationalistische Partij KuoMinTang [GuoMinDang / 國 民 黨 ] waar hij een adviserende en ondersteunende functie vervulde. De jurist die zich kon vinden in het anti-imperialistische beleid van de Republikeinse regering werd een hoogst belangrijke adviseur van dr Sun.
Actueel was de strijd om de teruggave van concessies van stedelijke gebieden die enkele westerse mogendheden en Japan hadden weten af te dwingen van de afgezette keizerlijke Manchu-regering. Volgens hem diende daarbij wel duidelijk onderscheid te worden gemaakt tussen “anti-imperialism and anti-foreignism”. (Boorman & Howard, 1967: 182).
In de politiek roerige periode waarin China verkeerde werd hij voor korte tijd zelfs tot tweemaal toe tot minister van Buitenlandse Zaken benoemd (1926 en 1931) in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog. Ook werd hij voor zijn opvattingen en werk een aantal keren gearresteerd en vastgezet.
Boorman & Howard (1967: 180) lieten aan hun uitgebreide beschrijving van leven en loopbaan van Eugene Chen in China de volgende synopsis voorafgaan:
Eugene Chen was
“ … anti-imperialist, publicist, lawyer, and government official, was a protégé of Sun Yat-sen. He was particularly well known as the editor of journals and the author of political manifestoes.”
Voorts werd in hun beschrijving de vrouw van vader Chen Kan-chuan Achan, dus Marie Longchallon, aangeduid als:
” … a woman of mixed blood who belonged to a family of Cantonese immigrants.”
Eugene Chen maakte deel uit van de Chinese delegatie bij de ondertekening van het Verdrag van Versailles in 1919. Zijn uitgesproken opvattingen over de politiek van de buitenlandse mogendheden jegens China en zijn optreden daartegen werden buiten China niet gewaardeerd.
Beschrijving en etnische profilering
Significant is de beschrijving van Eugene Chen door Walton Look Lai, landgenoot en historicus, die 1988 verklaarde dat ” … he spoke English as a scholar …”; ” … except for his color, neither his living nor his habits were Chinese”. (Citaat uit Look Lai van Wikipedia.)
De incorrecte en niet nader toegelichte beschrijving van de afkomst van Marie Longchallon bij Boorman & Howard heeft kennelijk aanleiding gegeven tot een wel zeer eigen en curieuze profilering van haar zoon Eugene Chen door andere auteurs.
De volgende opmerkelijke persoonsbeschrijving van de Trinidadiaanse jurist werd gepresenteerd door de Amerikaanse journaliste en historica Barbara Tuchman (1988: 112):
“ … en Eugene Chen, naar men zei de knapste kop van de Guomindang, de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Deze Chen, een slim venijnig, in West-Indië geboren mannetje was deels van zwarte afkomst; hij had een westerse opleiding genoten, droeg een bril met gouden montuur en witte slobkousen, sprak nauwelijks Chinees en kon het niet schrijven, en stond bekend om zijn bloemrijke Engels en zijn bittere afkeer van de buitenlanders, die zich spoedig zou doen voelen.”
Bij Sterling Seagrave (1985: 256) werd de beschrijving etnisch specifieker gemaakt want Eugene Chen werd door hem zonder meer voorgesteld als: “ … a “high yellow” … – a mixture of Chinese and African blood … from Trinidad. “
Bij Walton Look Lai (1998) kunnen uit het genealogisch verslag van Angela Cheyne (geboren Mei-ling Chen) alsmede uit gegevens geplaatst op het internet door Wikipedia (klik hier) op geen enkele wijze sporen worden (terug)gevonden die wijzen op een gemengde Afrikaanse afkomst van Eugene Chen.
Achtergrond
Als voorouderlijk dorp van Ch’en Kan-ch’uan (aka Achan) wordt door Boorman & Howard (1967:180) en Baidoo.com opgegeven: “Shunte-hsien [ 順 德 縣 ], Kwangtung [Guangdong] province”.
De huidige administratieve positie van deze regio is bekend als: Shunde Qu, een district van Foshan [ 佛 山 ], prefectuur in de zuidchinese provincie Guangdong. In Wikipedia wordt evenwel vermeld dat het betreffende voorouderlijk dorp van vader Achan niet in de Zuidchinese provincie Guangdong lag maar in de prefectuur: Meixian [梅 縣].
De ouders van Eugene Chen, die 1877 te Martinique waren gehuwd, vestigden zich vervolgens in de plaats San Fernando op Trinidad.
De familie van zijn moeder Marie Longchallon diende op het Franse eiland Martinique haar Chinese naam te wijzigen. Dit had tot gevolg dat de naam van het gezin met clannaam Leong [ 梁 / Liang] werd vervangen door de meer Frans klinkende achternaam Longchallon;
CHIN A SEN, Hendrik Rudolf
Hendrik Rudolf Chin A Sen werd als zoon geboren van Frederik Hendrik Chin A Sen en Elsje Adolphina Fernandes op 18 januari 1934 te Albina in het district Marowijne, en is overleden: 11 augustus 1999 te Paramaribo. Hij was gehuwd met Shirley Ho A Fat [何 亞 發].
Na een opleiding tot arts aan de plaatselijke Geneeskundige School vertrok hij voor een specialisatie naar Nederland. In de jaren zestig van de vorige eeuw keerde hij terug om op verschillende plaatsen in het land als internist te fungeren.
Samen met een plaatselijke collega ontving hij een beurs voor de bestudering van acupunctuurtechnieken aan de Universiteit van Nanjing in China. Daarmee werden ze de eerste Surinaamse begunstigden van de Chinese regering. Na de militaire coup van 1980 werd hij op 15 augustus 1980 benoemd tot president van Suriname. Door een ernstig en principieel conflict met de militaire machthebbers moest hij zijn ambt reeds op 4 februari 1982 neerleggen. Voor zijn veiligheid verkoos hij naar het buitenland te vertrekken en vestigde hij zich uiteindelijk in Nederland waar hij het voorzitterschap bekleedde van de Raad voor de Bevrijding van Suriname.
In de loop van 1995 maakte hij een eind aan zijn vrijwillige ballingschap en keerde hij terug naar zijn geboorteland om zijn werkzaamheden als arts op te nemen. Zijn staatsbegrafenis in 1999 werd bijgewoond door een talrijke vrienden en bekenden.
Naam
De achternaam Chin A Sen [ 陳 亞 先] verwijst naar de volledige naam van zijn stamvader die afkomstig was uit de Zuidchinese provincie Guangdong. Het voorouderlijk dorp van zijn clan is vermoedelijk NiuHu [ 牛 湖 ] van de prefectuur Bao’An [寶 安 縣 ].
Van de naam Hendrik Rudolf Chin A Sen zijn de volgende onofficiële spellingsvormen gesignaleerd:
a. Hendrick Rudolf Chin A Sen, zie bij Wikipedia;
b. Chin a Sen, zie bij: de Volkskrant van 12 augustus 1999; Hans Buddingh’ (2012); Pepijn Reeser (2012);
CHUNG, Raymond Arthur
Raymond Arthur Chung werd als zoon van Joseph en Lucy Chung 10 januari 1918 geboren en is 23 juni 2008 overleden in Guyana. Hij was gehuwd met Doreen Pamela Ng-See-Quan. Oorspronkelijk was hij van beroep landmeter. Tijdens een verblijf in Engeland van 1946-1948 volgde hij een opleiding in de rechten aan het Instituut Middle Temple in Londen.
Na terugkeer in Guyana werd hij 1948 benoemd tot lid van de rechterlijke macht. Vervolgens werd hij van 1962-1970 lid van het Hooggerechtshof.
Bij de uitroeping van de Republiek Guyana werd hij 17 maart 1970 tot haar eerste president benoemd en 1976 voor een vervolgtermijn tot 6 oktober 1980. Daarmede werd hij de langstfungerende president van de Staat.
Hij was het eerste landskind dat geroepen werd tot President van zijn land dat de eerste republiek binnen het Britse Gemenebest van de Caraiben was geworden.
Naam
De Chinese naam van Raymond Arthur Chung luidde als volgt: 張 亞 瑟 [ Zhang AhSe]. (Gedenkboek Tsung Tsin Association Hong Kong [1971], 1995: 79)
Deze achternaam die is gevormd met de clannaam Chung [ 張 ／ Zhang], verwijst waarschijnlijk naar de volledige naam van de stamvader die afkomstig was van prefectuur HuiYang [惠 陽 縣] van de zuidChinese provincie Guangdong.
Uit persoonlijke info blijkt dat hij familie had in Suriname.
HOCHOY, Sir Solomon
Solomon Hochoy werd 20 april 1905 als zoon geboren van David and Kuiyin Lue Hochoy te Jamaica en is 15 november 1983 overleden op Trinidad. Hij was gehuwd met Thelma Edna Huggins.
Na een succesvolle ambtelijke carrière op verschillende leidinggevende posten vanaf 1927, werd hij 1960 benoemd tot gouverneur van zijn nieuwe vaderland Trinidad & Tobago. Bij de Onafhankelijkheid in 1962 werd hij tot de gouverneur-generaal van de nieuwe Staat benoemd. Daarmede werd hij de eerste Caraïbiër en eerste burger van Chinese afkomst die het ambt van gouverneur-generaal in het Britse Gemenebest mocht bekleden.
Naam
De achternaam van Sir Solomon Hochoy [ 何 才 / He Cai] verwijst naar de volledige naam van zijn stamvader die afkomstig was van de Zuidchinese provincie Guangdong, prefectuur Bao’An [ 寶 安 縣 ] en nederzetting DaWang Cun [ 大 望 村 ] bij de plaats Buji [ 布 吉 ]: (Gedenkboek FuiToongOn [ 惠 東 安 會 ]: 1969: 31 en Gedenkboek Tsung Tsin Association Hong Kong [ 香 港 崇 正 崇 總 會 ] 1971): 1995: 128;
Slot
Naast een hoge functie en internationale bekendheid hebben deze personages verder gemeen dat ze behoren tot de Hakka-groep [客 家 族 ] uit de Zuidchinese provincie Guangdong [ 廣 東 省] die vanaf de 19e tot ver in de 20e eeuw de meeste Chinese immigranten heeft geleverd aan het Caraibisch gebied.
Van hen heeft de carrière van Eugene Chen onder zijn Chinese naam Chen Youren [ 陳 友 仁 ] in het land van zijn voorvaderen het meest opvallende hoogtepunt bereikt. Dit is des te meer het geval daar hij als overzeese Chinese nazaat de Chinese taal in geen enkele vorm machtig was en zich strikt vasthield aan een Engelse levensstijl.
Legenda
Alle persoonsnamen en plaatsnamen zijn weergegeven zoals ze zijn gevoerd en officieel geregistreerd. Voor zover mogelijk worden tevens de Chinese schrifttekens en/of bijbehorende (Hanyu pinyin)-spelling van het MandarijnChinees tussen vierkante haakjes vermeld.
Naschrift
Na afsluiting van dit manuscript is in 2021 verschenen de biografie van Eugene Chen geschreven door de Trinidadiaanse historicus Walton Look Lai: West meets East: The Life of Eugene Chen (1875-1944). ISBN-10 : 9768308303 / ISBN-13 : 978-9768308306;
Geraadpleegde literatuur
Boorman, Howard L. & Richard C. Howard (eds). Biographical Dictionary of Republican China, vol. I: AI – Ch’u. Columbia University Press, 1967; re: Eugene Chen; (p. 180 – 183)
Buddingh’, Hans. De geschiedenis van Suriname (2012). ISBN 9789046811030;
Chen, Percy. China called me. My Life Inside the Chinese Revolution. Boston, Little Brown, 1979. ISBN (0316138495);
Fui Toong On Association. Gedenkboek 50-jarig Jubileum. Port-of-Spain, Trinidad & Tobago, 1969. Foreword by Sir Solomon Hochoy, Governor-General of Trinidad & Tobago (p. 31);
Hove, Okke ten. “Chinezen uit West-Indië die naar Suriname emigreerden”, in: Wi Rutu no. 9/1, december 2009. p. 45-72;
Look Lai, Walton:
– Eugene Chen. 1998. ISBN 97897664002;
– The Chinese in the West-Indies 1806-1995. A documentary history. The University of the West Indies, Kingston, Jamaica, 1998. ISBN 976-640-021-0;
– (ed). Essays on the Chinese Diaspora in the Caribbean. University of the West Indies, St. Augustine. Trinidad & Tobago, 2006. ISBN 978-976-8193-77-8.
– Chapter 9. Man A Hing, William L. “Chinese migration to Suriname”.
– Chapter 18. Angela Cheyne (nee Mei-ling Chen). “A Personal Memoir: The Longchallon & Chen Family Link”;
Man A Hing, W.L. “Vrije chinese arbeidskrachten uit Berbice en Demerary: Enkele kanttekeningen met een namenoverzicht”, in: De West van woensdag 17 januari 2001, no. 38023. p. 8.
Reeser, Pepijn. Verzamelaars en volksopvoeders: Musea in Suriname 1863-2012;
Seagrave, Sterling. The Soong Dynasty. Sedgwick & Jackson, Londen. 1985. Paperback edition. Third impression, 1987. ISBN 0-450-39511-1;
Sheean, Vincent. Personal history. Doubleday, New York, 1935;
Stabroek News van 29-06-2008: Obituary – Arthur Chung: “Guyana’s first president Arthur Chung dies”;
Tsung Tsin Association Hong Kong. Gedenkboek 50-jarig Jubileum. Hong Kong, 1971. Chinese uitgave met veel fotomateriaal en kaarten. Facsimile herdruk, Hong Kong, 1995. re: R.A. Chung (p.79); re: Sir Solomon Hochoy (p.128);
Tuchman, Barbara W. Stilwell en de Amerikaanse Rol in China (1911-1945). Nederlandse vertaling: Agon, Amsterdam. 1988 (1979). ISBN 9051570147;
The International Who’s Who 1973-1974. Europa Publications Ltd., London. ISBN 0900362596; re: Sir Solomon Hochoy (p.748);
The International Who’s Who 1994-1995. Europa Publications Ltd., London. ISBN 0946653 98 4; re: Hendrik Rudolf Chin A Sen (p.293); re: Raymond Arthur Chung (p.301);
Electronische vindplaatsen:
https://baike.baidu.com › item › 陈友仁 › 1800027 (raadpleegdatum: 17-01-2022)
https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG200178 (raadpleegdatum: 21-01-2022);
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Chen_Youren (raadpleegdatum: 17-06-2018)
https://en.m.wikipedia.org/Eugene_Chen (raadpleegdatum: 24-12-2019)
(raadpleegdatum: 17-06-2018)
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Arthur_Chung (raadpleegdatum: 17-06-2018)
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Solomon_Hochoy (raadpleegdatum: 17-06-2018)
(raadpleegdatum: 17-06-2018)
陈友仁（民国华侨外交家 … – baike.baidu.com
https://baike.baidu.com › item › 陈友仁 › 1800027
陈友仁（1875—1944），祖籍广东顺德，出生于中美洲英o 属西印度群岛的特立尼达。1913年任交通部法律顾问、
英文《京报》总编辑。1922年起任孙中山外事顾问、英文秘书。1926年被选为中国国民党第二届中央委员，任国民政府外交部长。1931年被选为中国国民党第四届中央,
先后任广州国民政府 … (raadpleegdatum: 17-01-2022)
RSS
Facebook
Twitter
