Presentatie ‘Indianenbrieven’ aanzet tot wetenschappelijk onderzoek
door Rose-Marie Maître
Paramaribo – De Evangelische Broeder Gemeente Suriname (EBGS) heeft vanaf november 2012 meer dan dertig zogenoemde ‘Indianenbrieven’ in haar archieven. Het bestaan van deze brieven is in 2011 door Paul Peucker, archivaris in Betlehem, onder aandacht gebracht van de EBGS in Suriname. De EBGS heeft een project geschreven om de archieven naar Suriname te halen. De Amerikaanse ambassade heeft daarna het project gehonoreerd en de verscheping bekostigd. Het gaat om materiaal uit een groter aantal archieven, maar bij de presentatie is aandacht besteed aan de brieven van Inheemsen.
Wetenschappelijk Onderzoek
Volgens Edgar Loswijk, voorzitter van de archiefcommissie van de EBGS, moeten deze archieven verder ontsloten worden. “Ik moet u zeggen dat dit geen wetenschappelijke presentatie is”, zei hij aan het begin van zijn uiteenzetting donderdagavond in de Stadszending. Wetenschappers, zoals historici, sociologen en taalkundigen worden door hem opgeroepen om de stukken te bestuderen. Deze oproep is vaker gedaan, maar de reactie erop vindt hij bedroevend. “Ik heb de mensen vaker uitgenodigd, maar ze zijn er bijna nooit.” De kerk houdt jaarlijks een reeks lezingen over stukken in het archief. Loswijk hoopt dat vooral Surinaamse wetenschappers een kans zullen wagen op de bestudering van de historische stukken.
Gelijkwaardigheidsboodschap
Rond 1740 tot 1765 stond het werk van de kerk in Suriname op een laag pitje. “Dit kwam door tegenwerking van de koloniale regering, onderlinge ruzie en ziekte van de zendelingen”, aldus Loswijk. Het koloniaal bestuur werkte de kerk tegen, omdat een boodschap van gelijkwaardigheid niet wenselijk werd geacht in de kolonie. Daarom zijn de mensen naar Guyana vertrokken, weet Loswijk. “De Rooms-Katholieke kerk heeft dit aan den lijve ondervonden”, zegt Loswijk verder. In die periode stond het EBG-zendingswerk in Suriname onder gezag van Betlehem, Pennsylvania. Gelovigen in Suriname schreven brieven aan de zendelingen die waren weggetrokken. Zo schrijft de Indiaanse christenbroeder Nathanaël: Kiduhein, Kiduhein (het is zo, het is zo); zo eindigt één van de brieven die door inheemse gelovigen van de Evangelische Broedergemeente rond 1749 is verstuurd naar Betlehem.
Presentatie in het Arowaks
Mavis Biswano is één van de huidige Inheemse gelovigen. Zij heeft in Inheemse klederdracht en Arowakse bewoordingen kopieën van de brieven overhandigd aan Margaret McKean, vertegenwoordiger van de Amerikaanse Ambassade. Verder kregen ook de voorzitter van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname, Lesley Artist, Bisschop Wilhelmus de Bekker van het Rooms-Katholieke bisdom en een vertegenwoordiger van gemeente Matta een ingelijste kopie. De brieven staan in het Gotisch-Duits en zijn vertaald naar het Nederlands door Jennifer Brandon en Michelle Ali.
[naar de Ware Tijd, 16/03/2013]