blog | werkgroep caraïbische letteren

Poëzie-ochtend op de Universiteit

Op 26 maart 2022 heeft Preetema Jong A Lock, literatuurdocent van de faculteit Humaniora, afdeling Nederlands, een poëzie-ochtend georganiseerd met een aantal bekende, maar ook onbekende dichters: mannelijk, vrouwelijk, van diverse etniciteit en verschillende leeftijden. En natuurlijk een scala aan gedichten, waarvan bij de een de nadruk op de vorm lag en bij de ander op de inhoud.

Guillaume Pool in actie

Poëzie is een samengebalde manier om essentiële gedachten over het voetlicht te krijgen en die kunnen ook erg variëren van onderwerp. Het thema van deze dag was ‘Plantage’ en voorafgaand aan de ochtend is er al een Literaire Pagina verschenen met een voorproefje. Daarnaast heeft de verspreiding van die krant (op vrijdag 25 maart) ongetwijfeld ook een aantal mensen aangespoord om zich naar de universiteit te begeven om dit gebeuren bij te wonen. Het was niet bijzonder druk, maar de ochtend werd inhoudelijk zeer betekenisvol ingevuld door meestervoordrager Guillaume Pool, die vertelde en gedichten declameerde. 

Alphons Levens, wiens werk een geheel andere dimensie krijgt als hij het voordraagt; met vuur en passie draagt dat meer bij aan zijn maatschappelijk betrokken inhoud dan wanneer je dat alleen leest op de inhoud.

Diego Lapar, die ook kinderboeken en theaterstukken schrijft, verraste met enkele Spaanstalige gedichten, die deze met verve voor de microfoon bracht. Verder waren er Jerry, Stephanie, Welmoed en Santosh. Helaas hebben we niet van alle mensen die participeerden werk op papier ontvangen, maar we hopen dat de ochtend – en deze pagina – mensen zal inspireren om aan het dichten te slaan. Want… oefening baart kunst!

Met dank nog aan Romeo Haas voor het verzorgen van het geluid.


Je ziet er nauwelijks palmbomen!
Waarom heet de Palmentuin geen Dierentuin?

Liggend liep ik rondom het Onafhankelijkheidsplein en dacht:
ook even een rondje maken in de Palmentuin.
Maar voor ik er erg in had,
stond ik gedoolhoffeerd in de ark van Noach.
Bang was ik niet,
maar wennen was het wel…
zo veel kooien,
zo weinig palmen,
zo veel dieren,
zo weinig mensen,
weer zo veel binnenkomende berichten,
weer zo weinig geslapen,
nog zo veel te lezen,
nog zo weinig dagen.

[Diego Lapar. Paramaribo, 29 december 2020]


Ze droegen me naar Nieuw Vrede en Arbeid
Als enige wereldburger had ik de pandemie overleefd.
Dat ík de uitverkorene was, had niets te maken met het feit dat ik volledig
gevaccineerd was.
Maar door mijn overschot aan bacteriën was ik immuun voor alle virussen.
Mijn armen, benen en levenslust hadden het begeven en liggend op mijn rug op het zebrapad aan de Jagernath Lachmonstraat was ik de toespijs op een boterham die enerzijds bestond uit de opdringerige zonnestralen, anderzijds uit het verzengende asfalt.
‘Als jullie er werkelijk met z’n biljoenen zijn,
verzoek ik jullie me te dragen naar mijn laatste rustplaats.’
En masse verlieten ze mijn lichaam en vormden een brancard
die liep van mijn kruin tot mijn hielen.
Plechtig droegen ze me naar Nieuw Vrede en Arbeid, alwaar ik aan de schoot der aarde
toevertrouwd werd.
Nog net voordat de laatste schop zand me in het gezicht gesmeten werd, was ik getuige van het laatste wereldwonder: simultaan transformeerden ze in volwaardige personen.
Mijn bacteriën hadden de mensheid gered.

[Diego Lapar, Paramaribo, 30 mei 2021]


¡Quiero que Surinam también disfrute de mis beneficios!
Ik wil dat Suriname ook van mijn voordelen geniet!
Por eso ustedes pueden plantarme en su tierra.
Daarom kunnen jullie me planten in jullie bodem.
¡Plántame! Plant mij!
¡Plántame por favor! Plant me alsjeblieft!
¿Qué estás esperando? Waar wachten jullie op?
¿No tienes derecho a mis beneficios?
Hebben jullie geen recht op mijn voordelen?
¡Plántame! Plant mij!
¿No escuchaís? Horen jullie niet?
¿Ustedes son sordos? Jullie zijn doof?
¡Plántame! Plant mij!
¡No importa! Laat maar!
¡Lo haré yo mismo! Ik doe het wel zelf!
Sin embargo, Surinam es el último país que tuve que visitar.
Toch is Suriname het laatste land dat ik moest bezoeken.
Entonces creceré en esta tierra para siempre.
Dan zal ik voor altijd op dit grondgebied groeien.
Voy a plantarme en su tierra.
Ik ga mezelf planten in jullie bodem.
Nadie me puede parar.
Niemand kan me stoppen.
¡Plántame! Plant mij!

[Diego Lapar]


Ik hou nou eenmaal van negers
met ronde koppen
geen ijle niloten uit de nijl
maar van bezuiden
hout is de sahara sage
van de eerste mens
bloed aan de handen van het
bramen plukken niet vermiljoen
maar een goedkoper purper
voor een hoger doel
het mens worden vanuit kleine voetstappen
in de riftvallei een bekken
voor het baren van een beter wezen
civiel gekerstend en met een ongekende
arrogantie van alles beter weten

Maar ondertussen hou ik nou
eenmaal van negers
met lange geslachten die
avond aan avond verhalen
vertellend van geen ophouden
weten en doorgaan
bloed aan de handen van de
maanstonde die geen sterren
naast zich duldt waar een schitterende
voorkeur voor gouden oorringen de
plantages aan elkaar klinkt
voor het baren van een beter wezen
dociel verheven en met een ongekende
betweterigheid van langer leven

Nog altijd hou ik gewoon
van geoliede negers
die blinken van schoonheid
en spieren rollend langs dik aangezette
vaten voor het boren van energie
passief door de lianen slingeren
bloed aan de handen van
bomen van kerels in tentboten
de spanen bouwen tot bruggen
die oceanen overspannend
gebeiteld ebbenhouten beeld
voor het baren van een beter wezen
gemaakt vertederd en met een ongekende
levendigheid van wederkeren

[Hilde Neus]


1 april
Houden wij elķaar het hele jaar door,
jaar in jaar uit, alsmaar door,
niet genoeg voor de gek
en hebben wij zoveel tijd over
en kunnen wij ons heugen
dat het de dag is voor
stuur de gekken waar je wilt?

De gekken!
Onze vrienden en collega’s,
onze broeders en zusters,
eerst verklaren wij ze voor gek,
die bevoegdheid hebben wij,
dan sturen wij ze
waar wij willen, gevaar of niet.

[Alphons Levens, 3 april 2022]


Nationale vrije dagen
In een land dat vooruit wil komen,
decennia in zijn eigen geschiedenis
wreed is teruggeworpen,
nog zoveel nationale vrije dagen?!

Voor mijn part mogen op de zondagen na
bijna allemaal worden afgeschaft!
Eigenlijk zijn nog van belang:
8 maart, 1 mei, 1 juli en 25 november.

[Alphons Levens, 21 maart 2022]


Twee machtsblokken
De wereld zal het weten,
de wereld kan het weten:
er staan nu weer
twee machtsblokken
tegenover elkaar.

De USA en Europa, de Navo,
zij zeggen: Rusland is de agressor.
China, Cuba, Venezuela cum su’is,
zij zeggen: de USA cum su’is,
zij hebben een belofte verbroken.

De USA cum su’is, de Navo,
zij zouden volgens afspraak
hun macht niet uitbreiden richting Rusland.
Nu zij dit toch hebben gedaan
dreven zij Rusland tot deze wanhoopsdaad.

[Alphons Levens, 27 februari 2022].


Verschil en toch gelijk
Als leek mij voortdurend afvragend
wat nou die tegenstelling is
tussen de Vereniging van Economisten
en de Minister van Financiën,
bracht plots professor Caram verheldering.

‘Beiden hebben gelijk,’ zei hij,
‘beiden vanuit hun invalshoek.’
Ik begrijp: de een praat over appels
en de ander over peren,
maar zij hebben dat niet door.

‘De een praat over economische,
de ander over monetaire stabiliteit.’
Maar zij zeggen niet
dat zij het niet over hetzelfde hebben;
vandaar die Paramaribose spraakverwarring.

[Alphons Levens, 4 februari 2022]


Schrijf-, lees- en spreektijd
Allemaal willen zij meer spreektijd
daar in De Nationale Assemblée.
Maar op school hebben zij toch ook
leren schrijven en lezen?
Waarom hebben zij niet eerst
een paper geschreven en rondgestuurd?
Als iedereen wat jij wilt zeggen heeft gelezen,
hoef je toch niet zo lang te spreken …

[Alphons Levens, 11 november 2021]


Niets nieuws
Misschien werkten zij heel vroeger samen,
héél vroeger zij of wij homo sapiens,
driehonderd- of vijfhonderdduizend jaren
hier ronddwalend op deze aarde,
misschien heel vroeger in de tijd
die wij nu noemen ‘t primitief communisme.
Doch in de laatste eeuwen of millennia
is het een voortdurende strijd
tussen gelovigen en niet gelovigen,
tussen religieuzen en wetenschappers,
tussen antivaxxers en gevaccineerden,
tussen kapitalisten en communisten …

[Alphons Levens, 7 oktober 2021]


[De Ware Tijd Literair, 6 mei 2022]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter