Podcast over Surinaamse onafhankelijkheid
In de 15e aflevering van Traject, een podcast serie over het koloniaal en slavernijverleden van Nederland, spreekt dr. Peter Meel met presentator Stuart Kensenhuis, over de geschiedenis van de Surinaamse onafhankelijkheid.
Vlak na de Tweede Wereldoorlog werd de hunkering onder sommige Surinamers naar zelfstandigheid voor hun land steeds groter. Volgens dr. Meel had dit te maken met drie zaken. Ten eerste: de economische bloei van het land als gevolg van de exploitatie van bauxiet. Ten tweede: ‘The Atlantic Charter’ van president Roosevelt van Amerika en premier Churchill van Groot-Brittannië. Zij erkenden hiermee het zelfbeschikkingsrecht van volkeren. Ten derde: de oprichting in 1946 van de Nationale Partij Suriname (NPS). Hun politieke visie was gericht op zelfbestuur.
Dr. Meel vertelt ook over de oprichting van ‘Wie Eégie Sanie’. Dat was een politiek-maatschappelijke beweging die begin jaren 50 van de vorige eeuw was opgericht door nationalistische Creools-Surinaamse studenten in Nederland. Later zouden zij een rol spelen in de Surinaamse politiek, bijvoorbeeld Eddy Bruma en Jules Sedney. Verder geeft dr. Meel een verklaring waarom de Creoolse bevolkingsgroep in Suriname zo geworteld was in het nationalisme en de Hindoestaanse-Surinamers veel minder. Ook geeft hij inzicht in de grootste pijnpunten van de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) van Suriname, ten aanzien van de onafhankelijkheid. Deze partij wordt gedomineerd door mensen uit de Hindoestaans-Surinaamse bevolkingsgroep.
Dat de onafhankelijkheid plotseling door regeringspartij NPS werd aangekondigd, verwijst dr. Meel naar het rijk der fabelen. “Er zijn talloze uitspraken te vinden van partijleider Henck Arron, in de jaren voor de onafhankelijkheid, die duiden op het tegendeel.” Om zijn stelling te benadrukken verwijst dr. Meel naar een debat van een uur op de Nederlandse televisie in 1972, tussen Henck Arron van de NPS en Jagernath Lachmon, partijleider van oppositiepartij VHP. Het onderwerp was de Surinaamse onafhankelijkheid.
Daarnaast geeft dr. Meel een verklaring voor de gewillige houding van Nederland voor de Surinaamse politici die streefden naar onafhankelijkheid. Daarmee is ook de bruidsschat van enkele miljarden guldens te verklaren. Wat je daarmee niet kan verklaren is dat er geen referendum is gehouden over de onafhankelijkheid onder de Surinaamse bevolking in Suriname en elders. Alleen al in Nederland woonden rond 1974 al bijna 80.000 Surinamers. Maar ook hier heeft dr. Meel een verklaring voor.
Dr. Meel kan echter geen zekerheid geven – simpelweg omdat de bewijzen ontbreken – over de verantwoordelijke personen van de brandstichtingen, rassenrellen en andere gewelddadige acties in Suriname aan de vooravond van de onafhankelijkheid in 1975. “Er is een onderzoek geweest waarbij is vastgesteld dat de acties waren voorbereid op het kantoor van de VHP”, zegt dr. Meel. “Maar er zijn geen bewijzen dat de hoogste leiders van de VHP daar verantwoordelijkheid voor dragen.”
Voor de podcast klik hier. Luistertijd 67 minuten. Doorsturen naar fans, geschiedenisliefhebbers en andere geïnteresseerden mag.