Paramaribo de modernistische architectuur van ir. Peter J. Nagel
Architect Peter Nagel introduceerde het modernisme in Suriname. Hij ontwerpt in de jaren ‘50 de eerste modernistische gebouwen voor het stadscentrum van Paramaribo, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat.
In de periode 1951-1969 ontwerpt Nagel meer dan veertig gebouwen in deze stijl, in en buiten Paramaribo. Rond het Kerkplein, een centraal punt van de stad, is Nagels modernisme nadrukkelijk aanwezig. Hier staan vijf belangrijke gebouwen van de architect: het OGEM-gebouw (nu N.V. EBS), De Surinaamsche Bank, het Fatum-gebouw (onherkenbaar verbouwd), de HBU-Bank (nu de Republic Bank Suriname N.V.) en het hoofdpostkantoor. Nagel ontwerpt ook Buitensociëteit Het Park (nu de Nationale Assemblee) en scholen, kerken, ziekenhuizen en woonhuizen. De bouwwerken zijn belangrijk cultuurhistorisch erfgoed, dat in nog geen twintig jaar is ontstaan.
De gids Paramaribo de modernistische architectuur beschrijft elk gebouw, met foto’s bij de oplevering en in de huidige staat. Op twee kaarten zijn alle projecten aangegeven, met een wandelroute voor de projecten in het centrum.
Nagel verbouwt in 1952 het oorspronkelijke houten woonhuis aan de Domineestraat 26 tot winkelpand voor zijn vriend Paul Varekamp. Aan de straatzijde ontwerpt hij over de gehele breedte een charmante symmetrische winkelpui met twee etalages, links en rechts van de entreedeur. Daarboven komen kleine raampjes in gekleurd glas tegen het felle zonlicht. Op de eerste verdieping een groot balkon boven de winkelpui, dat meteen als luifel boven de etalages dient. Tegen de achtergevel komt een uitbouw voor kantoor en (licht)drukkerij. Varekamp begint hier met zijn succesvolle kantoorboekhandel annex (licht)drukkerij. Varekamp en Nagel starten in 1952 tegelijk met hun ondernemingen. In 1954 wordt de winkel vergroot en in 1955 volgt nog een uitbreiding van de drukkerij. Alle lichtdrukken van architectenbureau Nagel worden hier gemaakt. Nagel koopt hier ook al zijn tekenmateriaal: transparant papier, schetsrollen, potloden, tekenpennen en (letter)sjablonen.
In 1972 ontwerpt Nagels opvolger, architect ir. Ed Morroy, het huidige drielaagse winkelpand. Het oude houten gebouw wordt dan geheel afgebroken.
Er volgen later nog enkele ingrijpende verbouwingen als de zaak in andere handen overgaat, nu onder de naam VACO.
Auteurs
Frits Strik (Amsterdam, 1948) is weg- en waterbouwkundige en econoom. Sinds 2007 werkt hij als zelfstandig interim-manager en adviseur voor (semi-) overheidsorganisaties.
ir. A. A. (Aad) Lambert (1947) studeerde aan de faculteit Bouwkunde (architectuur) van de Technische Universiteit Delft. Aad Lambert is architect in Amsterdam.
Nieuw verkrijgbaar vanaf dinsdag 17 juli:
Paramaribo de modernistische architectuur van ir. Peter J. Nagel
Met wandelroute door het centrum langs 21 gebouwen
128 pagina’s | 115 x 210 mm | paperback met flappen | SRD 112.50
Boekhandel N.V. Varekamp & Co (thans: Boekhandel VACO)
Ook verkrijgbaar bij VACO: Achteraf bekeken, Twee decennia architectuur in Suriname van ir. P.J. Nagel. Boordevol toen-en-nu foto’s van 50 van zijn bouwwerken, achtergrondinformatie over het ontstaan van de ontwerpen alsmede zijn levensloop. Dit boek kost SRD 182.
Paramaribo had de primeur van de gids en overhandiging van het eerste exemplaar op maandag 16 juli 2018 in besloten kring.