Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
We hebben 45 zoekresultaten voor je gevonden.
Clyde Lo-A-Njoe: Echolood
De rubriek Herlezen vraagt aandacht voor teksten die langer geleden zijn verschenen en de moeite van het herlezen waard zijn. Suggesties? Laat het ons weten via ons emailadres. Vandaag eerder al een gedicht van Clyde Lo A Njoe en nu zijn bundel Echolood.
lees verder…Een gedicht van Clyde Lo A Njoe
De rubriek Herlezen vraagt aandacht voor teksten die langer geleden zijn verschenen en de moeite van het herlezen waard zijn. Suggesties? Laat het ons weten via ons emailadres. Vandaag een stuk over een gedicht van Clyde Lo A Njoe.
door Klaas de Groot
Dertig jaar geleden, in 1984, verschijnt Doodverf, een bundel gedichten met werk van Lo A Njoe,Ton Luiting, Raoul-Maria de Puydt en Simon Vinkenoog. Het boek is een uitgave van de Kofschip-Kring (Hilversum – Brussel).
Clyde Roël Lo A Njoe (Aruba,1948) staat erin met beeldende kunst en acht gedichten. Het is zijn tweede publicatie na de bundel Dansen / Baliamentu die in 1983 verscheen bij In de Knipscheer in Haarlem. Na Doodwerf verschijnt er nog een bundel: Echolood bij Kwadraat in Utrecht. Het is dan 1989. Daarna zwijgt de dichter, althans in het openbaar. Maar ja, een dichter mag dan zwijgen, gedichten blijven klinken, zolang er lezers zijn die ogen en oren openhouden. Herlezen is altijd mogelijk.
De beeldend kunstenaar die Lo A Njoe ook is, doet luider van zich spreken. Doodverf liet werk zien. De omslag van de dichtbundel van Henry Habibe Vukanisch samenzijn (Haarlem 2008) toont een indringend beeld en de site van Lo A Njoe laat nog veel meer zien.
Dansen / Baliamentu is een kleurrijke bundel. Niet alleen dat er helder gekleurde litho’s van de beeldend kunstenaar in staan,maar ook de vertaling van de gedichten in het Papiaments (door Luis Daal) werkt mee aan de die veelkleurigheid. Net zo goed als het feit dat, de titel zegt het al, de dans een belangrijk motief is. De tango, de rumba , de merengue en vele andere ‘bewegingen’ roepen kleurassociaties op.
Opvallend is nu dat de bundel Echolood, waarin veel elementen uit de beeldende kunst, met name uit de schilderswereld, een rol vervullen, helemaal niet geïllustreerd is. Dat boek roept om kleur, maar de kleuren zitten er alleen in als literair motief. We zien de dichter en de beeldend kunstenaar aan het werk maar de beelden zullen in het hoofd van de lezer moeten ontstaan. En dat gebeurt ook vanaf het eerste gedicht: ‘Ontstaan’ met de eerste regel: ‘Starend in de kern van het trage licht’.
Over een soortgelijk ontstaan gaat het gedicht ‘Een ingehouden snik’. Dat is een schitterend gedicht uit Doodverf, het is ook te lezen op de site van Lo A Njoe.
Een ingehouden snik
Een droom, een illusie, een loos moment,
dat je goed aangekomen bent.
De steppe van een ogenblik,
veel korter dan een ingehouden snik.
Terug, terug naar het voorlaatste woord,
dat alleen de tijd heeft gehoord.
Geperst uit een benauwd strottenhoofd,
eer-, eergisteren door dronken tekst verdoofd.
Toevallig als de plooi in het tafelkleed
komt er een kreukel in het blad;
kruipen punten en komma’s weg…
Oeroude tover, één pagina breed,
beweegt boven ‘t blad, ik strijk ‘t glad,
vóór ik de formule opzeg…
Het gedicht lijkt te gaan over het scheppingsproces. Het is een poëticaal gedicht over wat er op het papier ontstaat in woorden, punten en komma’s. Het papier ligt op een kleed met een kreukel, die zich voortplant naar het papier. En wat er op het papier komt, is een formule, het is oeroude tover. Het is de magie van het woord dat onder invloed is ontstaan, nu naar buitenkomt en genoteerd wordt. Als een droom, als een illusie. Dan is het loze moment ‘goed aangekomen’. En deze aankomst is alleen paradoxaal te ervaren als ‘de steppe van een ogenblik’. En wat voor een ogenblik: ‘veel korter dan een ingehouden snik’. Maar dat wat ontstaat is een snik, die de ik kan opzeggen. Hij kan het gedicht voorlezen.
Over goede gedichten kan veel gezegd worden, maar nooit alles. Dat is mooi: ‘de steppe van een ogenblik’ moet je zien en de woorden moet je (her)lezen. De paradox moet de lezer voelen. Dat gebeurde ook al in 1984, toen Wim Rutgers een stuk schreef over de eerste bundel van Lo A Njoe met de paradoxale titel ‘De minuut van de constante extase’. In de introductie van het stuk, popgenomen in zijn Dubbeltje lezen, stuivertje schrijven, beklemtoonde hij dat die eerste bundel veel meer aandacht verdiende. Ik denk dat we dat in 2014 nog steeds kunnen zeggen, ook voor de gedichten in Doodverf en Echolood.
Meer info op http://www.clyderloanjoe.com
Clyde Lo A Njoe – Merengue in mijmering/Merengue pensativo
Asfaltbesmeurde tenen en brandende hoofdhuid,
die door een druipende zon verzengd worden,
noemt men geenszins jeugdsentiment,
mits men mijmert van het springend hart,
dat nooit de pijn van verloren vreugde voelde.
Aruba, speldenpunt waar mijn wereld om draait,
Refrésqueria en Latijnse melancholie,
je kromme bomen,
waardoor het spel van de
eeuwigdurende wind schiet.
Stil denk ik aan je overzoute lucht
en je verdwaalde blanken op de ‘waaf’.
Nu, na jaren, speelt die ene merengue
van de mijmering door mijn vermoeide morgens.
En was ooit het Hof van Eden
Pontón, Savaneta, Paradera
en misschien Boerhaevelaan
en zullen nu piano en publiek verpauperen.
Merengue pensativo
Tonchi ‘i pía sushi ‘i breu i kuer’ i kabés kayente
ku un solo sin miserikordia ta pone tura,
hende no por yama nunka nostalgia di hubentut
amenos ku hende pensa ku un kurasón djingueli.
Aruba, kabe’i feneta rònt di kua
hinter mi mundu ta drèi,
refreskería i melankolia latino;
bo palu ‘i kwihi korkobá,
peñá ku peña di un bientu eterno,
mi ta kòrda bo ambiente ‘i airu salu
i bo blankunan perdi riba bo waf.
Awó añanan después, e merengue pensativo ei
di mi rekuerdo ta toka den mi mardugá kansá
i si un dia tabatin un Paraíso,
Ponton, Sabaneta, Paradera,
talbés Boehaevelaan,
i awó piano i públiko lo para kaba
[Vertaling Luis H. Daal]
Oorspronkelijk verschenen in Clyde Lo A Njoe: Dansen Baliamentu, Haarlem 1982, In de Knipscheer. Opgenomen in de bloemlezing Vaar naar de vuurtoren; Eiland, Isla, Island, Eilân. Gedichten over twaalf eilanden van het Koninkrijk der Nederlanden. Samenstelling Klaas de Groot. Haarlem 2010, In de Knipscheer. De hier gepubliceerde versie is herzien.
In Memoriam Koos van den Kerkhof
“Zin om te schrijven”
door Franc Knipscheer
Deze zondag vernam ik dat zaterdagavond 13 november 2021 dichter en redacteur Koos van den Kerkhof (11 april 1946) onverwacht is overleden aan een gescheurde aorta.
Het geheimzinnige levenseinde van Edgar Allen Poe
Clyde Lo A Njoe op zoek naar de enige echte waarheid rond diens tragische overlijden
door Wim Rutgers
In deze tijd van nepnieuws, alternatieve feiten en parallelle werkelijkheden schreef Clyde Lo A Njoe (Aruba 1948) zijn tweede roman, Mallura, waarin hij nagenoeg vierhonderd pagina’s in verhaalvorm alle moeite doet de echte, werkelijke werkelijkheid en waarheid te achterhalen hoe de bekende dichter-schrijver Edgar Allen Poe (1809-1849) aan zijn droevige levenseinde is gekomen. Stierf hij aan een overdosis drugs, aan zijn overmatig alcoholgebruik, was het een ongeluk, zelfmoord of was er misschien zelfs sprake van geldroof en moord omdat hij bedreigd werd? lees verder…
De operette van de poëzie
Recensie van Mijn lief mijn leed – Clyde Roël Lo A Njoe
door Wilma van den Akker
Soms valt het niet mee een dichtbundel eerlijk te recenseren. Ik ken niet alle dichters en weet niet altijd wat voor recensie-exemplaar ik in de bus krijg. De Meanderredactie stuurde mij Mijn lief mijn leed van Clyde R. Lo A Njoe, een op Aruba geboren Surinaamse dichter die al eerder publiceerde en daarbij ook beeldend kunstenaar is. Ik hoopte op iets eigens, iets exotisch misschien, zoals ik bij elke dichter op zoek ga naar de eigen stem. Eerlijk gezegd werd ik hierin teleurgesteld. lees verder…
Parelmoerpoeder: mooi boek, mooi thema, mooie schrijfstijl, maar had korter gemogen
Recensie van Clyde R. Lo A Njoe – Parelmoerpoeder
door Monique van der Hoeven
Van de op Aruba uit Surinaamse ouders geboren schrijver Clyde Roël Lo A Njoe kreeg ik de maar liefst 675 pagina’s tellende roman Parelmoerpoeder op mijn bureau. Parelmoerpoeder is Lo A Njoe’s debuut als romanschrijver; eerder schreef hij een aantal dichtbundels en verwierf hij bekendheid als beeldend kunstenaar. De sprankelende titel Parelmoerpoeder sprak zeker tot de verbeelding en wekte mijn belangstelling. lees verder…
Parelmoerpoeder in de publiciteit
Tijdens een boekenpresentatie in boekhandel Donner, Coolsingel 119 te Rotterdam, op 25 juni 2016, met het thema “vrijheid” naar aanleiding van het Surinaamse Keti Koti- feest (“Gebroken Ketenen-feest”) werd Clyde R. Lo A Njoe geïnterviewd ter gelegenheid van de verschijning van zijn omvangrijke roman Parelmoerpoeder, en wel door de literatuurwetenschapper, schrijver en dichter Michiel van Kempen. Bekijk het interview hier (film, 25 minuten, 400 MB). lees verder…
De stilte van het verleden openbreken
Romandebuut van schilder-dichter Clyde Lo A Njoe
Als een strandjutter loop jij nu langs de kusten
van mijn herinneringen
en die van mijn overleden ouders
door Wim Rutgers
Belangrijke historische gebeurtenissen en ingrijpende persoonlijke ervaringen vragen om verwerking, bijvoorbeeld door middel van literatuur. Zo is er veel poëzie, proza en toneel verschenen naar aanleiding van de grote opstand van tot slaaf gemaakten in 1795, maar ook over de revolte van 30 mei 1969. In Nederland werd een bibliotheek volgeschreven over de Tweede Wereldoorlog, een thema dat de laatste tijd zelfs weer meer literaire aandacht krijgt. Door middel van verhalen en gedichten geven schrijvers en dichters niet alleen hun visie op wat er gebeurd is, maar ook en vooral via hun beeldvorming wat er gebeurd zou kúnnen zijn en hoe zij als literatoren de gebeurtenissen persoonlijk of in hun verbeeldingskracht ervaren hebben. lees verder…
Liever hoge nood dan snode dood
Parelmoerpoeder van Clyde R. Lo A Njoe
door Ezra de Haan
Clyde Lo A Njoe (1948) is iemand die je blijft verbazen. Als kunstenaar verwierf hij roem en aanzien als medeontwerper en schilder van het Orakelkunstuurwerk van Holland-Nagasaki Village in Nagasaki (Japan) en van het monument van de nieuwe basiliek van de Virgen de Guadeloupe te Mexico. Tegelijkertijd was hij actief als dichter. Zo verscheen in 1980 de tweetalige dichtbundel Dansen/ Baliamentu, in 1982 Doodverf en zeven jaar later Echolood. Daarna werd het stil. Tot 2015 toen Mijn lief mijn leed werd gepubliceerd. Een mooie dichtbundel die, net als Dansen/ Baliamentu, gedichten bevatte waarin muziek een grote rol speelde. Parelmoerpoeder is zijn jongste wapenfeit, een kloeke roman met de dikte van het telefoonboek van Mexico City. Met zijn 675 pagina’s is het een boek dat bij voorbaat al indruk maakt. lees verder…
Balans: Arubaans letterkundig leven (29)
door Wim Rutgers
04.7.1 Clyde R. Lo A Njoe
Clyde Roël Lo A Njoe (1948) werd geboren te Santa Cruz, Aruba, maar heeft het eiland al lange tijd geleden verlaten. Na zijn opleiding tot tekenaar-schilder werkte, woonde en reisde hij in vele landen van Europa en Azië. Uit grote exposities in het Caribisch gebied (1981), op de Hannover Messe (1982, in Helmond (eveneens 1982) en geregeld in het Museum van Rijswijk (het voormalige Tollenshuis). Voorbeelden van zijn zijn beeldende kunst zijn als illustraties opgenomen in zijn eerste dichtbundel Dansen/Baliamentu (1982). lees verder…
Schrijfster Margarita Molina overleden
Op 23 november 2020 overleed op 91-jarige leeftijd Henna Mulders (geboren 28 juni 1929). In haar jonge jaren was ze 5 jaar journalist bij Het Parool, voor welke krant ze tal van landen en werelddelen bezocht, maar ze zou vooral als pedagoog vele decennia actief zijn in de educatieve en culturele wereld.
lees verder…
RSS
Facebook
Twitter
