Op weg naar de Matthäus Passion, The Passion en de Lijdenstijd
door Carry-Ann Tjong-Ayong
Wie in Suriname woont of er vaak komt heeft zeker wel eens kennisgemaakt met dirigent-organist Peter den Ouden. Hij geeft concerten in kerken, in de basiliek, in CCS en Thalia, dirigeert koren, is de stuwende kracht achter de muziekeducatie, het conservatorium en de diverse muziekscholen in Suriname en iedereen die een opleiding in de klassieke muziek ambieert.
Hij studeerde zelf orgel, piano, koordirectie, kerkmuziek en schoolmuziek. Hij werkte vele jaren als cantororganist en docent muziek voordat hij van 1985 tot 2006 werkzaam was aan de conservatoria te Hilversum en Amsterdam. Hij is een veelgevraagd gastdocent, dirigent, organist en jurylid, zowel in binnen- als buitenland en publiceerde vele artikelen over muziekeducatie in diverse Europese landen, was voorzitter van de European Association for Music in Schools (EAS) en aanvaardde in 1995 een eredoctoraat als Doctor of Music aan de Anglia Polytechnic University te Cambridge.
Als wij in Suriname verblijven, zijn wij vaak buren op hetzelfde erf aan de Wichersstraat en nemen altijd de dag door met een gezellig borreltje of een gezamenlijke maaltijd. In Nederland bezoeken we wij elkaar graag. Huizen is immers niet zo ver van Utrecht en Wim heeft er ook familie.
Maar het mooist vind ik de lijdenstijd, waar ik als ‘Anitri’ vooral van geniet, omdat dit de ideale voorbereiding is op de Matthäus Passion. Wij zongen op school al die bekende koralen en aria’s zonder het te beseffen. Pas toen ik op mijn 16e voor het eerst in Groningen naar de Matthäus ging met de oude dame waar wij in huis woonden, hoorde ik dat ik jarenlang Bach had gezongen….’Oh hoofd vol bloed en wonden, belaan met smaad en hoon, oh hoofd ten spot omwonden met enen doornenkroon……’
Tijdens zijn afscheid van het oratoriumkoor Soli Amersfoort in 2011 werd Peter den Ouden onderscheiden als ridder in de orde van Oranje-Nassau. Op dit moment is Peter den Ouden nauw betrokken bij de ontwikkeling van de muziekeducatie in Suriname en werkzaam als cantor-organist aan de Willibrordkerk te Nederhorst den Berg, als organist aan de Dorpskerk te Blaricum en als freelance musicus.
Peter geeft concerten in Huizen, Blaricum en Nederhorst Den Berg, welke hij deskundig omkleed met Powerpoint presentaties vol muziekfragmenten, gedichten, schilderijen en beeldhouwwerken, en andere interessante wetenswaardigheden. Zo gaf hij op 21 maart een presentatie over Bach, onder de titel : Geheimen achter de ‘Matthäus Passion’ van Johann Sebastian Bach.
• Is het boek Bach en het getal van Kees van Houten ver gezocht of verklaart dit meer dan wij beseffen?
• Welke betekenis hadden cijfers voor Bach, kende hij de leer van de Joodse kabbalistiek?
• Heeft muziek van Bach een relatie met de ‘gulden snede’ of heeft dit ‘slechts’ te maken met goed ‘vakmanschap’?
• Welke betekenis heeft de kruisvorm in dit wonder der ‘muzikale architectuur’?
• Wat kunnen wij snel herkennen en wat moeten wij weten over de symboliek die Bach in dit meesterwerk heeft verwerkt?
Tevens speelde hij op zondag 2 april 2017 de door de componist Joseph Haydn zelf geautoriseerde en zelden uitgevoerde pianoversie van De zeven laatste woorden van Jezus Christus aan het kruis in de sfeervolle Dorpskerk te Blaricum.De multimediale presentatie met gedichten en reproducties ondersteunde de betekenis van de verschillende delen nog extra. Ook deze woorden van Christus leerde ik op de Christelijke scholen uit het hoofd, o.a. bij mijn favoriete leraar Charles Gullith, die godsdienstles gaf op de Stähelinschool aan de Gravenstraat.
Peter den Ouden, zegt hierover zelf: “Voor mij is het een bijzonder voorrecht om in de Dorpskerk van Blaricum te mogen spelen. Allereerst vanwege de stijlvolle liturgie en de bijzondere sfeer tijdens de diensten, waarin de samenwerking met de predikant – en incidenteel ook met de Cantorij – altijd tot inspirerende momenten leidt. Ten tweede is het mooie Flentrop-orgel het orgel waarop ik in 1961 mijn eerste orgellessen ontving van de toenmalige organist Rutger van Mazijk. Het is een heel bijzonder gevoel daarop weer terug te keren.
Als kerkmusicus sta ik graag ten dienste van de liturgie en probeer de orgelsolo’s tijdens de dienst aan te laten sluiten bij de schriftlezingen en de overdenking. Op die manier kan muziek een extra dimensie toevoegen en geeft het de organist de gelegenheid prachtige composities uit ‘eeuwen der orgelliteratuur’ tot klinken te brengen.’
Zijn concerten zijn zeer aan te bevelen. Wij genieten er altijd van.
Cat, 11 april 2017