Op de rug van bigi Kayman
Nieuw jeugdboek van Henna Goudzand Nahar & Hedy Tjin
Ef yu wani kot’ abra liba, yu no mu kosi kaiman mama
door Jerry Dewnarain
Op de rug van Bigi Kayman is een voorleesverhaal voor jonge kinderen dat begin november is uitgegeven door Em. Querido’s Uitgeverij. Dit prentenboek is geschreven door Henna Goudzand Nahar en de tekeningen zijn gemaakt door Hedy Tjin. In 2005 verscheen Nahars debuutroman Hele dagen in de regen en in 2015 haar tweede roman Over het zoute water. Voor de Ware Tijd Literair heeft zij ook recensies geschreven.
Op de rug van Bigi Kayman is geïnspireerd op de geschiedenis van een Afro-Surinaamse familie: de Brooskampers én het bekende, oude kinderliedje Bigi Kayman, dat nog steeds in de onderbouw van onze basisscholen met veel plezier wordt gezongen.
Korte inhoud
Het verhaal gaat over de tot slaafgemaakte kinderen Kofi en Afi. Zij beleven de dagelijkse misère van de slavernij en smeden een plan om te vluchten naar de ondoordringbare bossen waar zij vrij kunnen leven, ver weg van de plantagemeester en vrij van het harde slavenbestaan. De reden van deze vluchtpoging is, dat zij op een dag horen dat hun vader zal worden verkocht aan een andere plantage-eigenaar, meester Lang, omdat de plantagemeester, masra Jan, aan wie de vader van Kofi en Afi toebehoorde grote schulden had. Om dit te voorkomen, vluchten Kofi en Afi. Zij beleven tijdens hun vlucht door de birbiri-zwamp (moerasgebied) spannende, maar ook gevaarlijke avonturen. Ondanks de gevaarlijke tocht bereiken zij uiteindelijk de oever van een rivier. De vraag was nu hoe zij de rivier zouden oversteken. ‘Afi en Kofi gingen aan de oever zitten. Toen de zon onderging, zaten ze nog steeds op dezelfde plek. Moesten ze teruggaan naar de plantage? Ze sjokten weg en hoorden geplons achter zich. Een bigi kayman sprong vrolijk uit het water. Afi moest gelijk aan het liedje Bigi Kayman denken. En het was deze kaaiman die hen naar de andere oever van de rivier bracht waar zij een dorp tegenkwamen. Van de dorpelingen mochten Afi, Kofi en hun ouders – die later ook zijn gevlucht – in het dorp wonen als vrije mensen.’
Bigi kayman, kayman, kayman
bigi kayman yumpu na liba
bari tyuwe tyuwe.
Bigi kayman, kayman, kayman
bigi kayman yumpu na liba
bari tyuwe tyuwe.
A bari tyuwe tyuwe
a bari tyuwe tyuwe
bigi kayman yumpu na liba
bari tyuwe tyuwe.
Henna Goudzand- Nahar & Hedy Tjin, Op de rug van Bigi Kayman. Een verhaal over Afi en Kofi en de grote kaaiman… Amsterdam-Antwerpen: EM. Querido’s Uitgeverij, 2021. ISBN9789045126685.
[de Ware Tijd Literair, 19 november 2021]
Fragment uit Het kamp van Broos en Kaliko
‘De negers bemerkten dat de bakra’s hen bleven achtervolgen. Daarom trokken zij verder het bos in. Op zeker moment stonden zij voor een grote birbiri-zwamp. Dat meer was Kaaimangrasi. Het was onmogelijk over te steken. Het gras was zo dun als ijs. Zo was ook het mos van Kaaimangrasi. Je verdween zo in de diepte. ‘Hoe moeten wij dat meer oversteken?’ De negers riepen de goden aan en die wezen hun de route. Maar die voerde niet over een weg. Het was een kaaiman die hen overbracht, een heel grote. Die krokodil was zo groot dat je het einde niet kon zien. De negers liepen over de rug van de krokodil. Het leek op dor hout. De kaaiman zette hen aan de overkant… Op de plek waar de negers toen woonden, had je ook een offerplaats: posu Magremu. (Magremu is Kromanti-taal. ‘Mi gremu’ betekent: ‘Ik sta als een rots, niets kan langs mij heen glippen’). Behalve de kaaiman was er ook een aboma-wurgslang bij posu Magremu, maar dan geestelijk; een wurgslang, groter en langer dan een cobra. De negers noemden hem ‘yaya ma dunga’. Dus die kaaiman en de aboma waren de gids en de geesten die de negers bijstonden om tegen de bakra’s te vechten… Posu Magremu! Deze plek blijft voor iedereen verboden, met uitzondering van de families Landveld, Mijland en Babel…’
(Uit Wim Hoogbergen, Het kamp van Broos en Kaliko. De geschiedenis van een Afro-Surinaamse familie. Amsterdam: Prometheus, 1996, p. 88 en 89)
RSS
Facebook
Twitter
