Onze Republiek: een juk voor sterke schouders
door Wim Bakker
De ideologie van het multiculturalisme verwerpt het idee van een dominante cultuur en is daardoor een hindernis in plaats van een hulpmiddel bij de integratie van etnische groepen. Een plurale samenleving kan pas bestaan, wanneer partijen accepteren dat er een dominante cultuur is die de maatstaf is voor allen. Een overkoepelend ethicopolitiek firmament van republikeinse normen, waarden en instituten. Een juk voor alle schouders die het dragen kunnen: het juk van de Grondwet, het juk van de burgerlijke verantwoordelijkheid. Integratie is het gezamenlijk dragen van de lasten van het land. Integratie vereist een dominante cultuur van republikanisme en burgerschap.
Ala Kondre Dron
‘Ala kondre dron’, een door cultuurguru Wilgo Baarn ontwikkelde percussieshow met slaginstrumenten en ritmes van verschillende etnische groepen, wordt door sommigen gezien als een mooi voorbeeld van culturele integratie. Het is echter geen volledig geslaagd voorbeeld. De theatrale eenheid van ‘ala kondre dron’ is misleidend, want integratie klinkt in werkelijkheid zelden harmonieus en gaat vaak uit de maat.
Dissonanten en ritmestoornissen zijn kenmerkend voor het geluid van integratie. Ala kondre dron is de muzikale versie van de ideologie van het multiculturalisme. De multiculturele shows van Kries Ramkhelawan zijn op dezelfde leest geschoeid. Het multiculturalisme is cultuurrelativisme: alle culturen zijn even goed. Een buitenstaander kan en mag niets zeggen over het nut of de waarde van een bepaalde cultuur. Deze stelling is een protest tegen het kolonialisme, toen de Europese cultuur werd beschouwd als superieur aan andere culturen. Maar wat in de strijd tegen het kolonialisme een bruikbare voorstelling was, begint in de tijd van natievorming een hinderlijke gewoonte te worden. Volgens het multiculturalisme moeten alle etnische groepen volledig de ruimte krijgen om volgens de eigen cultuur te leven. Dit is een onmogelijke opgave .
Multiculturalisme geen goed model voor natievorming
Multiculturalisme is de ideologie van de Surinaamse politiek. De grondleggers ervan zijn Jnan Adhin en Frank Essed. Het motto van deze ideologie is ‘Eenheid in Verscheidenheid’. Multiculturalisme kent speciale rechten toe aan groepen mensen op basis van hun culturele eigenheid, met andere woorden: er wordt gepleit voor een Hindostaans, Creools, Javaans, Indiaans of Marrons burgerschap, elk met zijn eigen rechten in de Surinaamse samenleving. Het multiculturalisme zoekt naar politieke,
juridische en culturele middelen voor het beheersen van conflictueuze relaties tussen etnische groepen. Multiculturalisme is de ideologie van de politieke elite van exkoloniën en landen die zich bevrijd hebben uit feodale systemen. Immers, in plaats van de koloniale ideologie of de ideologie van keizers, koningen en sultans, waarin de integratie van de etnische groepen een zaak was van gehoorzaamheid aan een ‘natuurlijke’ of ‘goddelijke’ orde, moest er een ander schema komen op basis van de nieuwe idealen van vrijheid en gelijkheid. Multiculturalisme is een integratie-ideologie waarin de nadruk wordt gelegd op het consolideren van etnische groepen en het faciliteren van etnische culturen. Het belang van een dominant, universeel stelsel wordt verwaarloosd. Hierdoor schiet het multiculturalisme tekort als schema voor natievorming.
“Legal Pluralism” in Zuid-Afrika en India
In het Zuid-Afrika van na de afschaffing van de Apartheid heeft het multiculturalisme een zeer hoge vlucht genomen als nationale politieke ideologie. Dit komt onder meer tot uiting in de officieuze naam van het land: ‘the rainbow nation’. Het multiculturalisme is verwerkt in de Grondwet en in de juridische systemen van het land. Er wordt gewerkt met de doctrine van ‘legal pluralism’. Legal pluralism is het bestaan van verschillende rechtsordes naast elkaar.
Zo is het voorgekomen dat een moordenaar door een tribaal rechtssysteem werd vrijgesproken omdat geoordeeld werd dat er sprake was van hekserij van de kant van het slachtoffer. Het gebeurt vaak dat vrouwen in Zuid Afrika door het Islamitisch recht van hun etnische groep worden benadeeld bij de verdeling van erfenissen of bij echtscheidingen. Huwelijken en contracten tussen personen van verschillende etnische groepen stuiten op juridische problemen. Bij elk conflict wordt de vraag opgeworpen: welk rechtssysteem is hier van toepassing?
In India, waar men naast de Westerse, van de kolonialen geërfde rechtsorde, ook de jurisdictie van onder andere het Islamitisch recht erkent, doen zich soortgelijke problemen voor. Daar ziet men dat mensen vanwege juridische perikelen Hindoe en Moslim worden.
Multiculturalisme in Suriname
Ook in Suriname hebben wij ervaring met multiculturalisme in het recht. We hebben gezien tot wat voor problemen dit kan leiden. Wij herinneren ons het heftige conflict in 2015 rond de overleden christelijke voorganger, die graag op zijn zendingspost in het binnenland begraven had willen worden. De rechter in Paramaribo gaf toestemming maar de tribale autoriteiten verboden de begrafenis. Wij herinneren ons ook de Aziatische huwelijkswetgeving, waarbij tieners naar de pandit stapten om te trouwen
omdat het anders niet kon, en mannen die met de Koran in de hand hun echtgenotes verstootten.
Leden van etnische groepen vinden in het multiculturalisme een voorstelling van zaken, die het mogelijk maakt om het schenden van de wetten van het land goed te praten. Vele mensen komen door cultuur-relativisme in een onbehagelijke toestand omdat hun etnische leefwijze niet functioneert in het moderne Suriname. Dit gaat gepaard met public health-problemen zoals werkloosheid, criminaliteit, alcoholisme, zelfmoord, seksuele losbandigheid en gewelddadigheid.
Een nieuw model voor integratie
In mijn boek Srefidensi – de politiek van natievorming wijs ik de ideologie van het multiculturalisme af. Integratie is niet “eenheid in verscheidenheid”, maar het omgekeerde, namelijk “verscheidenheid in eenheid”. Daarmee wordt bedoeld de eenheid van allen onder de Grondwet. Een republiek van vrije en gelijke burgers. Integratie gaat in de eerste plaats over politiek en pas daarna over cultuur. Waar Jnan Adhin en Frank Essed het probleem van de integratie legden in de etnische groepen,
leg ik het probleem in het politiek-bestuurlijke systeem. Waar Adhin en Essed de oplossing voor integratieproblemen zoeken in de psychosociale, educatieve sfeer (mensen moeten worden opgevoed tot begrip, verdraagzaamheid en respect), leg ik de oplossing van integratieproblemen in de politieke strijd en structurele verandering van de maatschappij (mensen moeten kunnen strijden voor hun belangen binnen een robuust politiek systeem). Waar Adhin en Essed integratie zien als een kwestie van de betrokkenheid van etnische groepen op elkaar, zie ik integratie als betrokkenheid van groepen bij het politiek systeem. Het gaat in de eerste plaats over mondigheid en pas daarna over verdraagzaamheid. Etnische groepen moeten via de politiek hun culturele belangen behartigen. Politiek-bestuurlijke instituten moeten sterk en flexibel genoeg zijn om daarmee om te gaan. Maar nog belangrijker is dat mensen zich ervan bewust zijn dat er onder alle conflicten over godsdienst, ras en cultuur, een dieper probleem schuilgaat, dat de oorzaak is van structurele armoede en corruptie, te weten de hegemonie van het particulier grootkapitaal.
Eén wet voor allen
Ik pleit voor een integratiebeleid waarbij de nadruk wordt gelegd op universele, de groepen overstijgende structuren en een overkoepelende cultuur: de Nederlandse taal, de democratische rechtsstaat, universele mensenrechten, wetenschap en technologie.. Ik pleit voor een Staat die macht uitoefent in dienst van recht. Een Staat die sterk is door de vrijwillige inzet van burgers en een door allen gedeeld geloof, een door allen gedragen consensus over een minimum set van afspraken. Dit betekent niet dat er geen rekening wordt gehouden met culturele diversiteit. Het bestuurssysteem moet flexibel zijn waardoor de culturele diversiteit kan worden beheerd zonder dat er sprake hoeft te zijn van volledige tevredenstelling van elke subcultuur, zoals bij ‘legal pluralism’. In het recht spreken we dan van ‘legal diversity’: het nationaal recht wordt ruim geïnterpreteerd zodat het tribale recht binnen de grenzen van het nationaal recht kan worden toegepast. Een voorbeeld van ‘legal diversity’ zien we in Nederland. Daar wordt het adoptierecht zo toegepast, dat de adoptie van weeskinderen door familieleden, zoals gebruikelijk bij islamitische immigranten, wordt mogelijk gemaakt met alle daarbij horende steun van de overheid.
Geen multiculti geklets
Hoe erg het multiculturalisme de Staat heeft verzwakt blijkt onder meer uit het feit dat de traditionele gezagsdragers het Tapadyai-project hebben kunnen tegenhouden. Natuurlijk moet het mogelijk zijn dat mensen zich verzetten tegen nationale projecten, maar dan wel via een openbaar politiek debat waarin alle belangen worden meegewogen. Nog een voorbeeld. In De West van 22 februari 2017 wordt parlementariër Marinus Bee aangehaald. Hij meende dat de jaarlijkse keuringsverplichting voor de boten die personen vervoeren tussen Albina en St.Laurent een inbreuk is op de traditionele leefwijze. De minister van Openbare Werken en Transport wist niet hoe snel hij dit overheidsbesluit terug moest draaien. De weigering van de Marrons om het juk van de Staat te dragen was in de tijd van de slaafstaat een geweldig goede zaak. Die houding werd al in de tijd van de koloniale staat discutabel, maar is in de tijd van de nationale staat afkeurenswaardig geworden. Het wordt hoog tijd dat het gezag van de republiek wordt geprojecteerd over het totale grondgebied van Suriname. Eén wet voor allen, een juk gedragen door de sterke schouders van politiek bewuste mondige burgers. Deze republikeinen die het juk van de Staat, van de Grondwet en de burgerlijke verantwoordelijkheid vrijwillig dragen, hebben het multiculti gepraat over cultuur en levensstijl niet nodig. Zij weten dat integratie niets anders is dan het dragen van medeverantwoordelijkheid voor de samenleving en het verdedigen van
de Grondwet.
Wim Bakker is voorzitter SetiSrnan
RSS
Facebook
Twitter
