blog | werkgroep caraïbische letteren

Ontroerende gedichten

Over Carla van Leeuwen – Because en andere gedichten

door Ko van Geemert

In 1979 verscheen een dichtbundel van Carla van Leeuwen: Because.
Vijftien gedichten, opgedragen aan haar man Cor de Boer, een Nederlandse accountant: ‘To Cor, with love.’

Carla van Leeuwen, geboren in Caracas in 1955, maar vanaf haar vierde wonend op Curaçao, maakte een jaar na Because een einde aan haar leven door van de Julianabrug te stappen.

In 2019 werd een (niet gepubliceerde) privébundeling van 22 gedichten gevonden – Interval – plus een reeks van zeven nagelaten gedichten. Een flink deel is in het Engels geschreven.

Deze 44 gedichten zijn nu samengevoegd tot deze bundel Because en andere gedichten, bezorgd en van een Nawoord voorzien door Klaas de Groot. De Groot is onder meer samensteller van de bloemlezing Vaar naar de vuurtoren (2010), met gedichten over eilanden, waaronder Curaçao.

In deze bundel is ook een recensie van Because opgenomen, de enige bespreking die bekend is, van Enrique Muller, op 5 mei 1979 gepubliceerd in de Amigoe. Muller gaat in op de rol van de droom in deze poëzie, van fantasie: ‘Deze bundel is er vol van en omdat hoe dan ook het besef er is dat leven toch niet uitsluitend kan betekenen het vertoeven in de droom- en fantasiewereld, is er ook angst, de angst nergens meer bij te behoren.’

Carla van Leeuwen – eerste rij, derde van rechts, op het Peter Stuyvesant College, Curaçao, november 1968

Het laatste gedicht uit Van Leeuwens debuutbundel luidt ‘Mijn kinderschoenen’:

Mijn kinderschoenen
liggen
achter mij
die van
de volwassenen
passen nog
niet
helemaal
 dus
 loop ik
 maar
blootsvoets.

In Interval vinden we het gedicht ‘Rijping’ met deze regels:

Wankel
sta ik
in de golven
van volwassenheid
en
bezie
hun wereld
door glas.’

En in de afdeling ‘Nagekomen gedichten’ lezen we:

In de holte van je arm
wil ik wonen

in de holte van je arm
wil ik
zijn

iedere dag
herboren
worden
iedere avond
gelukkig zijn.

In deze bundel volgen we de gevoelens van Carla van Leeuwen van haar eerste gedichten tot haar laatste, voor haar droevige einde op 25-jarige leeftijd in 1980.  Klaas de Groot wijst op de betekenis die religie heeft in Van Leeuwens poëzie:

For
it is
through Ugliness you see Beauty
through Sickness you see Health
through Lies you see Truth
through Satan you see Christ
through Darkness you see Light.’ [Uit ‘Introspection’.]

En De Groot wijst natuurlijk ook op de familie van Carla van Leeuwen:

‘In haar bestaan was het schrijverschap niet ver weg. Carla Adolphina van Leeuwen […] was de dochter van Dorothy Debrot en van auteur Boeli van Leeuwen. Dorothy Debrot was een dochter van Adolphe Debrot, een jongere broer van Cola Debrot.’

De handgeschreven titelpagina van Interval

Cola Debrot (1902-1981) was gouverneur en schrijver van de klassieker Mijn zuster de negerin (1935). Carla’s vader Boeli van Leeuwen (1922-2007), onder (veel) meer auteur van het meesterlijke Geniale anarchie (1990), is zonder twijfel een van de beroemdste schrijvers van Curaçao. In Interval staat dit gedicht:

Father

You
sit and stare
with sad, weary
eyes
questioning
your life
probing its core
Empty handed
you
frantically
try
to wash away
your guilt
the sadness
of having been
a father,
having to suffer
time and time
again
something
that was not
your fault
but a twist,
an accidental turn
of Destiny,
perhaps
even
the Lord’s
decision.

Of Carla van Leeuwen gebukt ging onder haar beroemde schrijvende familieleden, de zwaargewichten Boeli van Leeuwen en Cola Debrot, is ons niet bekend.

Wat overblijft is Because en andere gedichten: een mooie, intrigerende en ontroerende bundel van een jonge vrouw die het geluk zocht, maar niet vond.

Carla van Leeuwen, Because en andere gedichten. Uitgeverij In de Knipscheer, 2021. ISBN 978 94 93214 08 8  NUR 306

[Ook verschenen in: Ñapa (Amigoe), zaterdag 22 mei 2021.]

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter