Onderschatting van alles waar een marron aan begint (II)
PARAMARIBO – De dagelijkse praktijk doet vermoeden dat er nog steeds stedelingen zijn die denken dat de marrons uit het binnenland van Suriname aan de onderkant van de samenleving behoren te zijn. In een serie artikelen met als thema ‘Onderschatting van alles waar een marron aan begint’ zullen de identiteitsvormingsprocessen en de zichtbare bijdragen van de marrons aan de ontwikkeling van Suriname nader toegelicht worden.
door André Mosis
De vraag dringt zich op waarom een beduidend aantal marrons zonder zich te bedenken dingen van andere culturen overneemt. Met alle gevolgen van dien slagen sommigen in hun missie en weer anderen stranden in hun zoektocht naar nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden. Gelukkig is er nog een grote groep marrons die zich bezighoudt met het ontwikkelen van het eigene binnen hun eigen traditionele samenleving.
Sinds de grote trek van de marrons uit het binnenland naar het kustgebied in de jaren zestig van de vorige eeuw als gevolg van politieke beloftes en het aanbod van loonarbeid bij de overheid, begonnen enkelen ook met kleine ondernemingen in de vorm van eenmanszaken op het gebied van landbouw, houtkap, kunstnijverheid, transport, visserij en spiritualiteit. Geïnspireerd door het kleine succes van deze pioniers zijn meerdere marrons gestart met ondernemingen in andere sectoren zoals, horeca, houtbewerking, toerisme, goud, gevechtssport, muziek, politiek, industriële ontwikkeling, schoonmaak, kleding, accessoires, lichamelijke verzorging, woningbouw, media en het ontwikkelen van moderne kunst.
Middels deze zichtbaar maatschappelijke participatie, geven de marrons een duidelijk signaal, dat zij die in Paramaribo wonen en werken, nooit meer massaal zullen remigreren naar het binnenland. Dat signaal van permanente aanwezigheid in Paramaribo wordt dagelijks zichtbaar gemaakt via informatieve en educatieve radio- en tv-programma’s bij Koyeba Radio en Televisie, Asosye Radio en Televisie en TV Binnenland, waar marrons zelf de scepter zwaaien. Trouwens, als op één na grootste bevolkingsgroep van Suriname, zijn de marrons niet alleen zichtbaar in het straatbeeld maar ook goed vertegenwoordigd op bijna alle niveaus op de maatschappelijke ladder in Paramaribo. Helaas behoren geweldpleging en criminaliteit ook tot de bezigheden van een aanzienlijk aantal marrons.
Maatschappelijke participatie
Het is opvallend dat er veel meer negatieve berichten over de marrons de media schijnen te bereiken in vergelijking met positief nieuws met betrekking tot de bijdragen die zij leveren aan de ontwikkeling van Suriname. Wanneer een marron met een onderneming begint, lijkt het alsof dat amper serieus wordt genomen en er niet wordt gekeken naar de motivatie en doelgerichtheid van de ondernemende marrons. Slechts een klein deel van de stadsbevolking schijnt eventueel rekening te houden met de behoefte en levensvatbaarheid van een onderneming waar een marron aan begint.
Overigens dacht en denkt men nog steeds dat zaken waar een marron aan begint, gedoemd zijn te mislukken. Wat de praktijk ons doet geloven, is dat stedelingen nog steeds denken, dat de marrons uit het binnenland van Suriname aan de onderkant van de samenleving behoren te zijn. Dat beeld is ooit gecreëerd door de vroegere stadsbewoners en is jammer genoeg in stand gehouden door de generaties die volgden!
Dat die gedachtegang verkeerd is en niet langer in deze tijd thuishoort, vereist een nadere toelichting over de marrons in historisch perspectief. Belangrijke factoren die de volledige maatschappelijke participatie van de marrons hebben belemmerd, zijn het onderwijs en het gebrek aan knowhow op het gebied van partijpolitieke ontwikkeling. Constructieve samenwerking zou daarbij een oplossing kunnen zijn, maar wantrouw en rivaliteit zorgden herhaaldelijk voor versplintering.
Achterstandspositie
De achterstandspositie van de marrons is te wijten aan het jarenlange isolement in het binnenland van Suriname. Ook deze achterstand is bewust gecreëerd en in stand gehouden door de centrale overheid in Paramaribo. Een nogal grote groep marrons is gestaag bezig met inhalen van de achterstandspositie ten opzichte van de andere grote bevolkingsgroepen.
Ondanks een sterk besef van de eigen cultuur, dat zich soms uit in een vorm van chauvinisme, zijn de marrons in toenemende mate de kustsamenleving als een referentiemaatschappij gaan zien. Men voelde zich ten achtergesteld in het binnenland, maar het frequente contact met het kustgebied, het onderwijs, de kerstening en het toerisme, hebben het leven van de marrons sterk beïnvloed. Dit heeft mede geleid tot permanente vestiging van velen in de stad waardoor er een proces van creolisering is opgetreden. Daarnaast is hun culturele identiteit onder sterke druk komen te staan.
De eerdergenoemde grote trek van de marrons naar de stad, bracht hen in nauwer contact met het stadsleven, waar zij met vallen en opstaan aan moesten wennen. Vooral discriminerende, beledigende en racistische opmerkingen van stadsbewoners maakten dat er een onnodig, zeer lange periode voorafging aan de moeizame integratie van de marrons in Paramaribo.
Het toentertijd ontbreken van rolmodellen binnen de eigencommunit in Paramaribo speelde een belangrijke rol bij de integratie. De huidige marronorganisaties en voorbeeldfiguren dienen de jongeren goed te informeren over de identiteitsvormingsprocessen van de marrons en de bijdragen die zij leveren aan de maatschappelijke ontwikkeling ter voorkoming van etnische stereotypering.
Voornamelijk de jongeren onder de marrons die de interne geschiedenis en culturele achtergrond niet voldoende kennen, moeten zich onderwerpen aan gedegen voorlichtingsprogramma’s. Deze jonge generatie marrons is beduidend trots op hun afkomst, maar ze moeten nog worden klaargestoomd voor de volgende fase en daarbij dienen zij het hele verhaal goed te kennen: van vluchten, vechten en collectief strijden voor de algehele vrijheid.
In de volgende artikelen zal ik ingaan op de politieke invloed van de centrale overheid op de marronsamenleving en de attitude van superioriteit van de stedelingen, met name de stadscreolen ten opzichte van de marrons na de afschaffing van de slavernij.
[Eerder verschenen in de Ware Tijd, 06/02/2021]
Vervolg, deel III, klik hier
RSS
Facebook
Twitter
