Nieuwe Chinezen
In de jaren ’90 van de vorige eeuw zwermden Chinezen uit over heel de wereld, ook naar Suriname. Surinamers, ook de Chinese Surinamers, bekeken de nieuwe groep met wantrouwen. Tijdens de verkiezingen in 2005 in Suriname bleek het belang van deze nieuwe groep migranten. Paul Tjon Sie Fat promoveerde op donderdag 8 oktober j.l. op deze nieuwe groep in Suriname. De titel van zijn proefschrift: Chinese New Migrants in Suriname; the inevitability of etnic performing (De positionering van Chinezen binnen de etno-politiek van Suriname).
Het onderzoek begon aanvankelijk als een migrantenonderzoek naar transnationalisme onder Chinezen. Transnationalisme, aldus Tjon Sie Fat, was het populaire idee dat migranten etnische gemeenschappen zouden vormen die de landsgrenzen zouden overstijgen en weinig met China te maken zouden hebben. Maar dat bleek zeker niet te gelden voor Chinezen, vond Tjon Sie Fat. ‘ Bij hen is eerder sprake van bi-nationalisme: het gaat om de directe band met China. De diasporagedachte blijkt een illusie voor de Chinezen in Suriname. De diasporagedachte gaat ook uit van duurzame vestiging, maar de nieuwe Chinezen migreren verder. Ze hebben geen band met de oude groep Chinezen.’ De keuze van de nieuwe Chinezen om zich in een specifiek land te vestigen, wordt allereerst bepaald door de economische mogelijkheden in dat land. Als men daar iemand kent, is dat zeker een pre, maar het is geen vereiste, stelde Tjon Sie Fat vast. Hoe zwakker de staat, hoe beter het voor ondernemers als Chinezen zijn, dat is. Daarom migreren weinig Chinese ondernemers naar de VS.
Opvallend aan deze actie was echter dat de oude en nieuwe Chinezen gezamenlijk optrokken als Chinezen. Terwijl 2 jaar eerder bij de viering van 150 jaar immigratie in Suriname de oude groep Chinezen zich nog afzette tegen de nieuwe groep door zich te presenteren als de ‘echte’ Chinezen die Hakka spreken. De samenwerking was echter een manier voor beide groepen om meer politieke macht te krijgen. Identiteit wordt aangepast aan de situatie, is dan ook een belangrijke constatering van Tjon Sie Fat in zijn proefschrift. ‘De Chinese identiteit werd instrumenteel gebruikt. Men ging Chinees doen.’ Het mopperen over de nieuwe Chinezen in Suriname gaat ondertussen gewoon door. Tjon Sie Fat: ‘Je kunt de beeldvorming over deze groep moeilijk doorbreken. Het hoort erbij zoals klagen over de regering ongeacht of het nu wel of geen grote groep is.’
[overgenomen van Wereldjournalisten]