Mens & maatschappij, Onderwijs & Wetenschap

Nieuwe Chinezen

In de jaren ’90 van de vorige eeuw zwermden Chinezen uit over heel de wereld, ook naar Suriname. Surinamers, ook de Chinese Surinamers, bekeken de nieuwe groep met wantrouwen. Tijdens de verkiezingen in 2005 in Suriname bleek het belang van deze nieuwe groep migranten. Paul Tjon Sie Fat promoveerde op donderdag 8 oktober j.l. op deze nieuwe groep in Suriname. De titel van zijn proefschrift: Chinese New Migrants in Suriname; the inevitability of etnic performing (De positionering van Chinezen binnen de etno-politiek van Suriname).

‘Nieuwe’ Chinezen worden in Suriname als probleem gezien. Hun vele, goedkope supermarkten worden als oneerlijke concurrentie ervaren en de groep zou een corrumperende invloed op de regering en de maatschappij hebben, zo vertelt Paul Tjon Sie Fat. Terwijl voor de komst van deze nieuwe migranten de Chinezen als een probleemloze groep werd ervaren. ‘De komst van Chinezen niet alleen in Suriname maar overal op de wereld, zette deze groep echter in het spotlight. Zo negatief men in Nederland over allochtonen spreekt, zo spreekt men in Suriname nu over de “nieuwe” Chinezen. Terwijl Surinamers feitelijk allemaal immigranten zijn.’

Eenheid van Suriname

Lang gold Suriname dan ook als het land waar culturele verschillen geen probleem vormen: je bent allereerst Surinamer en dan volgt je etniciteit. De focus op de groep ‘nieuwe’ Chinezen is feitelijk het gevolg van de ontstane eenheid in Suriname, zegt de promovendus. ‘De groepen zijn steeds minder van elkaar te onderscheiden. Suriname is nu eindelijk een eenheid. Maar hoe meer eenheid, hoe meer gezocht wordt naar de eigen identiteit.’ De ‘nieuwe’ Chinezen worden niet als ‘eigen’ beschouwd. ‘Ze worden als ” het gele gevaar” gezien, ze brengen onheil en ziektes en vernietigen de Surinaamse economie.’ De achtergrond van het laatste punt begrijpt Tjon Sie Fat. De Chinezen zijn heel competitief en betrekken hun goederen uit China waardoor ze goedkoper kunnen zijn dan de andere supermarkten. Hun winkels staan op goede plekken en die hebben ze vaak verkregen door met geld over de brug te komen. Tjon Sie Fat: ‘Ambtenarencorruptie bestaat. Als je betaalt krijg je een goede plek, anders zit je in een steegje.’

Transnationalisme?

Het onderzoek begon aanvankelijk als een migrantenonderzoek naar transnationalisme onder Chinezen. Transnationalisme, aldus Tjon Sie Fat, was het populaire idee dat migranten etnische gemeenschappen zouden vormen die de landsgrenzen zouden overstijgen en weinig met China te maken zouden hebben. Maar dat bleek zeker niet te gelden voor Chinezen, vond Tjon Sie Fat. ‘ Bij hen is eerder sprake van bi-nationalisme: het gaat om de directe band met China. De diasporagedachte blijkt een illusie voor de Chinezen in Suriname. De diasporagedachte gaat ook uit van duurzame vestiging, maar de nieuwe Chinezen migreren verder. Ze hebben geen band met de oude groep Chinezen.’ De keuze van de nieuwe Chinezen om zich in een specifiek land te vestigen, wordt allereerst bepaald door de economische mogelijkheden in dat land. Als men daar iemand kent, is dat zeker een pre, maar het is geen vereiste, stelde Tjon Sie Fat vast. Hoe zwakker de staat, hoe beter het voor ondernemers als Chinezen zijn, dat is. Daarom migreren weinig Chinese ondernemers naar de VS.

Oude en nieuwe Chinezen

Tijdens de verkiezingen in 2005 in Suriname bleek pas echt de invloed van de nieuwe groep Chinezen in Suriname. De Surinaamse politiek hanteert over het algemeen een op etniciteit gerichte politiek. De politieke partijen ontdekten tijdens de verkiezingscampagnes nieuwe Chinezen als belangrijke groep en campagnemateriaal verscheen in het Chinees ondanks dat deze groep geen stemrecht had. De nieuwe Chinezen hadden zich ook als een grote groep gepresenteerd. Het aantal dat genoemd werd varieerde van 2000 tot 10.000. Tjon Sie Fat denkt dat, afgaande op de kieslijst, het eerder om een groep van 2.000 gaat.

Gebruik van identiteit

Opvallend aan deze actie was echter dat de oude en nieuwe Chinezen gezamenlijk optrokken als Chinezen. Terwijl 2 jaar eerder bij de viering van 150 jaar immigratie in Suriname de oude groep Chinezen zich nog afzette tegen de nieuwe groep door zich te presenteren als de ‘echte’ Chinezen die Hakka spreken. De samenwerking was echter een manier voor beide groepen om meer politieke macht te krijgen. Identiteit wordt aangepast aan de situatie, is dan ook een belangrijke constatering van Tjon Sie Fat in zijn proefschrift. ‘De Chinese identiteit werd instrumenteel gebruikt. Men ging Chinees doen.’ Het mopperen over de nieuwe Chinezen in Suriname gaat ondertussen gewoon door. Tjon Sie Fat: ‘Je kunt de beeldvorming over deze groep moeilijk doorbreken. Het hoort erbij zoals klagen over de regering ongeacht of het nu wel of geen grote groep is.’

[overgenomen van Wereldjournalisten]

Nieuwe Chinezen

Your comment please...

Recente berichten

Reacties

Disclaimer

Evenementen van de werkgroep

Beeldende kunst

Categorieën

——————————–

Archief