Multatuli, of het belang van literatuurlezen
Ter gelegenheid van de 200ste geboortedag van Multatuli, deze maandag, houdt Jacqueline Bel een pleidooi voor een ‘deltaplan’ tegen de ontlezing.
Het is deze maandag precies 200 jaar geleden dat Eduard Douwes Dekker, beter bekend als de schrijver Multatuli, werd geboren in de Korsjespoortsteeg in Amsterdam. De auteur van Max Havelaar (1860), de roman waarmee de moderne Nederlandse literatuur begint, had eigenlijk maar één doel: „Ik wil gelezen worden”. Gelezen worden om zijn boodschap over te brengen dat Nederland, de ‘roofstaat aan de Noordzee’, bezig was de bevolking van de kolonie Nederlands-Indië te onderdrukken.
Het boek deed bij verschijning een ‘rilling’ door het land gaan en bleef, niet alleen als aanklacht tegen de misstanden in Nederlands-Indië, maar ook door zijn bijzondere vorm en schitterende stijl steeds de aandacht trekken van nieuwe generaties lezers en onderzoekers, tot op de dag van vandaag.
De roman werd in bijna veertig talen vertaald. Veel andere schrijvers erkenden de kwaliteiten van Multatuli. Hermans deed dat in De raadselachtige Multatuli, Jan Wolkers noemde Multatuli’s stijl ‘van een onthutsende genialiteit’. In 1999 kenschetste de Indonesische schrijver Pramoedya Ananta Toer de Max Havelaar nog als ‘the book that killed colonialism’.
Multatuli gold en geldt nog altijd als inspiratiebron voor schrijvers, vrijdenkers, socialisten, feministen en humanisten – als een van de grote rebellen uit de Nederlandse literatuur.
Dat is allemaal heel mooi, natuurlijk, maar blijft dat zo? Want er is sinds 2015 sprake van een teruggang in de leesprestaties en een aanhoudend gebrek aan leesmotivatie onder Nederlandse jongeren, zo bleek eind vorig jaar uit het PISA-rapport. Dat tij moet worden gekeerd. En ik beschouw het als mijn opdracht daaraan een bijdrage te leveren.
Waarom is het lezen van literaire teksten van belang?
Lees hier verder in NRC, 2 maart 2020
Lees hier ‘VU krijgt hoogleraar Nederlandse Letterkunde, net nu opleiding Neerlandistiek is afgeschaft in de Volkskrant, 30 november 2019
Multatuli-leerstoel
Jacqueline Bel, hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Amsterdamse Vrije Universiteit, bekleedt de nieuwe Multatuli-leerstoel. Die werd ingesteld op initiatief van het Multatuli Genootschap. Deze tekst is gebaseerd op haar oratie die zij deze maandag uitspreekt.
RSS
Facebook
Twitter
