Met taal kun je ook spelen
door Els Moor
Een vierde klas komt binnen in de stand ‘Lees je wijs!’. De stoelen staan in een kring, echt rond. ‘Ga maar staan en zet je tas op je stoel’, zegt de juf die de activiteit leidt. ‘Vinden jullie spelen leuk?’ ‘Jaaaa, spelen is leuk’. ‘Waarmee spelen jullie?’ En dan komen er veel antwoorden: met een bal, met een pop, games op de computer, met vrienden samen spelen, en zo gaat het door. ‘Kun je ook met taal spelen?’
De kinderen kijken verbaasd. Spelen met taal? Het blijft stil. ‘Nou, dan gaan we dat samen doen, ik ga een versje opzeggen en jullie zeggen iedere regel na en we bewegen erbij.’ De juf vraagt of ze blawki kennen. ‘Ja, een blauwe vogel!’ roepen de kinderen. En dan komt het:
Een blie bla bloe blawki
zat op een tie ta toe tak
het tie ta toe takje
brie bra broe brak
wat schrie schra schroe schrok
die gie ga goe guit
zijn vrie vra vroe vriendjes
lachten hem ie a oe uit
Een paar keer doen ze het met z’n allen. Daarna hoeven ze niet meer na te zeggen. Ze kennen het gedichtje. Ze bewegen, laten de tak breken en lachen elkaar op het einde uit. Ze hebben er echt plezier in en het gaat steeds meer ritmisch en beeldend. ‘Speelt deze dichter met de taal?’ vraagt de juf. ‘Jaaaa’, roepen de kinderen, ‘ie a oe…’ En ze vertelt dat het gedichtje van Orlando Emanuels is, een van de bekendste dichters in Suriname en ze laat het bundeltje, Popki patu 1, zien waar het in staat. ‘Kunnen wij dat ook?’ Het wordt stil. ‘Waar zit een hondje?’ ‘In een hok’, klinkt het. ‘Nou, dan beginnen we.’ Iedereen doet mee: ‘Een hie ha hoe hondje/ zit in een hie ha hoe hok/ ‘Wat doet hij?’ ‘Hij blaft.’ ‘Hoe is die regel?’ ‘Hij blie bla bloe blaft’. ‘Waarom?’ ‘Hij heeft honger’. ‘Nou alles.’ ‘Een hie ha hoe hondje/ zit in een hie ha hoe hok/ hij blie bla bloe blaft/ hij heeft hie ha hoe honger’. Applaus!
En dan komt poes op een mat, die miauwt naar zijn baas, en de slang in een bos die sist naar een aap. Alles verzinnen ze zelf en ze beelden het steeds beter uit. Nog meer dieren: de brullende tijger en de grote kaaiman. Spelen met taal: creatieve gedichtjes lenen zich daar goed voor. ‘Vonden jullie het leuk?’ ‘Ja, juffrouw!’ ‘Waarom?’ ‘Taal is vaak moeilijk en saai en dit is leuk.’ ‘Nou dan gaan jullie lekker zitten en dan gaan jullie luisteren naar een mooi verhaal en je kunt het ook naspelen. Op andere manieren kan taal ook leuk, spannend, mooi, zijn.’
Illustratie van Ginoh Soerodimedjo
En dan komt het tweede deel: in deze vierde klas luisteren en kijken de kinderen naar het verhaal in een boekje met veel foto’s van Wim Veer, Doksje dat niet wilde zwemmen. Doksje durft niet in het water te springen, zijn broertjes en zusjes wel. Die zijn met papa en mama in de kapa. Doksje gaat dan lopen en hij maakt allemaal enge dingen mee. Gelukkig volgt een lieve dagu hem, die hem steeds weer redt, bijvoorbeeld van de sapakara die hem op wil eten. Ten slotte gaat hij terug naar de kapa … en dan durft hij wel. Het thema ‘groeien’ van het Kinderboekenfestival komt aan de orde. Is doksje gegroeid? Na uitleg over groeien begrijpen de kinderen dat doksje gegroeid is: hij is niet meer bang. En groeien kun je alleen met hulp van anderen, in dit geval de dagu!
Tot slot mogen de kinderen kijken naar alle uitgestalde Surinaamse kinderboeken in de stand en als ze een boek heel mooi vinden, mogen ze de titel en de schrijver op een flap schrijven. Aan het eind van de week wordt dan duidelijk welk boek ‘de meeste stemmen’ heeft. De eenvoudige Amaisa-boekjes die eigenlijk geschreven zijn voor moeders en jonge kindjes in het binnenland om vanuit de eigen leefwereld kennis te maken met de schooltaal, die boekjes winnen altijd, in het binnenland, in de districten, maar ook in de stad. Voor veel kinderen is het Nederlands nog moeilijk en op leuke manieren ermee bezig zijn vanuit je eigen leefwereld, dat helpt om die taal echt te willen leren. Gelukkig heeft de Surinaamse kinderliteratuur veel boekjes die aan deze voorwaarden voldoen!
RSS
Facebook
Twitter
