Marowijne, hét kunstdistrict
door Rosita Leeflang
Kunstenaar Marcel Pinas heeft een droom met zijn geboortedistrict. Marowijne moet hét kunstdistrict van Suriname worden. Een droom die met kleine stappen gerealiseerd kan worden. Pinas is nu al langer dan een jaar bezig die stappen te maken. Het resultaat: wie Moengo binnenrijdt, ziet de eerste tekenen van het Marowijne Kunstpark. Deze week komen in de zesdelige serie ‘Marowijne, het kunstdistrict’ de kunstenaars aan het woord die tot nu toe een bijdrage hebben geleverd. Vandaag in deel drie: Wouter Klein Velderman uit Nederland.
Een beeldsymbool voor vele overgangen
Velderman kwam in januari naar Suriname om tijdens de drie maanden residentie zelf te ontdekken als Suriname een geschikte plek is om in de toekomst vanuit het Fonds Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst nog meer Nederlandse kunstenaars te sturen. De residentie bij Tembe Art Studio werd een pilot project. Velderman maakt namelijk monumentaal werk, grote sculpturen, vaak voor publieke ruimten en van tijdelijke aard. Materiaalkeuze en de manier van verwerking spelen dan een belangrijke rol. “Ik besloot mee te doen met het project, omdat ik hier grote mogelijkheden voorzag in het werken met hout. Ik verwachtte bovendien dat er in Suriname veel houtbewerkers zijn die mij konden helpen en adviseren over hoe dit hout te bewerken. Daarnaast was het ook een mooie kans om een groot beeld van tropisch hardhout te maken.”
Samen met de kinderen van Moengo en de omliggende dorpen werd Mickey Mouse gemaakt. Het werk kreeg als naam Monument for Transition, een monument voor Toyota, die met de export van haar auto’s het stadsbeeld drastisch heeft veranderd. “Het is een monument voor de natuur, die in alle haast alles wat niet wordt gebruikt, overwoekert en teruggeeft aan de jungle. Maar ook voor het bauxietbedrijf Suralco, dat spoedig de stad zal verlaten en veel werklozen zal achterlaten. En het is een monument voor de Chinezen die kwamen en bijna alle supermarkten overnamen; en voor de enorme hoeveelheid schoolkinderen die in Moengo zullen opgroeien en hun talenten gaan ontwikkelen om zo voor nog meer overgangen te zorgen. Het is een monument voor de enorme veranderingen die de binnenlandse oorlog heeft gebracht, een overgang die nog steeds haar effect heeft op de lokale bevolking”, klinkt de uitleg van Velderman. “En waarom Mickey Mouse? Omdat Walt Disney met de tekenfilmfiguur symbool staat voor de overgang van de westerse maatschappij in de vorige eeuw naar die van één van grote welvaart. Suriname heeft op haar eigen manier een ontwikkeling doorgemaakt. Ik wilde daarom een sculptuur realiseren dat in haar vorm is ontstaan vanuit het Mickey Mouse-beeld, maar verder is opgebouwd uit de kenmerken van de eigen Surinaamse cultuur.”
Voor het project kreeg de kunstenaar hulp van houtsnijder Ras2 die de kinderen hout leerde snijden. De elementen die daaruit voortkwamen, werden de benen van Mickey. Ook David Linga, een kettingzaag specialist, hielp bij de verzorging van de benen. De kinderen maakten houtsnijwerken over hun dorp, die ook een plekje vonden op de benen. “Nu hebben de kinderen iets om trots op te zijn en dat was voor mij het belangrijkste. Want wanneer ze langslopen, kunnen ze hun bijdrage aantonen”, zegt Velderman. Naast de kinderen uit Moengo hebben in totaal 24 kinderen aan het kunststuk gewerkt. De kunstenaar zegt ook veel met de kinderen te hebben gepraat over hoe Mickey eruit moest gaan zien,. Om de kinderen te leren timmeren werden ook elektrische gitaren gemaakt.
Ook Velderman ervaart het samenkomen van kunstenaars uit Barbados, Kosovo, New York, Suriname en Nederland als iets dat je eigen werk beïnvloedt. “Het zijn allemaal mensen met een eigen cultuur en eigen gebruiken. Als jij je naar elkaar openstelt, ontstaan er heel mooie dingen. Je leert technieken, kijkt naar elkaars werkwijze, waarmee jij je werk verrijkt. En doordat je in een onbekende omgeving zit, kunnen ze je bijstaan met advies over de lokale gebruiken, wat wel en niet te doen.”
De Nederlandse kunstenaar is er zeker van dat zijn project is geslaagd en zegt het idee van Pinas blijvend te zullen ondersteunen. “Ik heb de indruk gekregen dat we elkaar op veel vlakken begrijpen en voor een groot deel ideeën over kunst delen. Over de plek die kunst kan hebben in een maatschappij en de rol van de kunstenaar daarin. Wat Marcel doet voor Marowijne, waardeer ik enorm. Als hij me weer eens belt, stap ik direct in het vliegtuig naar Suriname.” Het Marowijne Kunstpark vindt hij dan ook een prachtig idee. Het is voor hem een combinatie van ongerepte natuur, een bijzonder vriendelijke en open samenleving en beeldende kunst in een publieke ruimte. “De Moengonezen zijn enthousiast en nieuwsgierig wat Marcel verder van plan is. Er gaat iets heel moois ontstaan in Marowijne, iets waar binnen niet al te lange tijd heel veel mensen over praten.”
[uit de Ware Tijd, 15/06/2011]