blog | werkgroep caraïbische letteren

Marlène’s Ballet een begrip in Suriname

bewerkt naar een artikel van Ruth Nortan

Topkwaliteit choreografieën uit Suriname op nationale en internationale fora presenteren is jarenlang het devies van Marlène Lie A Ling. De oprichtster en initiatiefneemster van Balletschool Marlène viert in oktober dit jaar het 25-jarig bestaan van Marlène’s Ballet Company en haar veertigjarig jubileum als danslerares. In 2010 herdacht de school haar 35ste verjaardag.

‘Discipline en doorzettingsvermogen daarmee bereik je kwaliteit’, luidt één van de lijfspreuken van de directeur van Balletschool Marlène. Marlène Lie A Ling genoot in de periode 1968-1971 haar opleiding in klassiek ballet, modern en karakterdans aan de dansacademie te Rotterdam. Gedreven door een sterk nationalistisme vestigde zij zich permanent in Suriname om het Surinaamse kind in klassiek ballet te onderrichten. Verdieping in de lokale diverse folkloristische dansuitingen was haar tweede ongeschreven opdracht. Hierdoor was zij in staat folkloristische choreografieën te produceren geënt op de diverse etniciteiten van Suriname.

Balletschool Marlène
Op 3 november 1975 werd Balletschool Marlène opgericht. In 2010, vijfendertig jaar later, vierde zij haar bigi yari op gepaste wijze. De school heeft verschillende ontwikkelingen meegemaakt. Een voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van de tutu’s (dansjurkjes). Lie A Ling: “Vroeger hadden we hele lange romantische tutu’s. Lang omdat je de benen niet mocht zien. Door de jaren heen is de tutu steeds korter geworden. De moderne tutu’s zijn nu vrij kort. In de moeilijke jaren, werden de tutu’s van klamboe (tulle) gemaakt, omdat er gewoon een tekort was aan van alles. Over de school zegt de directrice: “Er is altijd balletles. In de jaren tachtig was er sprake van een terugval wat betreft het aantal kinderen dat les kwam volgen, maar ondanks dat bleef ik lesgeven.”

Binnen de school heerst een strakke discipline. Het woordje ‘bok’ bestaat niet. “We helpen je om de beweging beter te voelen, verklaart Lie A Ling. “Ik leer de kinderen, ik ben niet je baas, maar je begeleider. Ik verwacht niet dat leerlingen klakkeloos nadoen wat ik doe, maar dat zij kijken hoe ik iets voordoe en in hun lichaam proberen te voelen hoe ze dat moeten ervaren. Vanuit dat bewust bewegen moeten zij dan reproduceren wat zij hebben gezien. Dit gebeurt niet ineens, maar moet ontwikkeld worden. Dansen doe je vanuit je innerlijk gevoel. Wanneer kinderen op deze manier bewust leren dansen dan zie je de verandering in hun bewegingsgedrag.

Kinderen krijgen thuis en op school regels mee. Op de balletschool worden de kinderen op basis daarvan verder begeleid. Ze leren bijvoorbeeld dat aan de barre staan betekent luisteren naar de muziek en de juf volgen. Verder leren zij een eigen mening vormen en hun gevoel tot uiting te brengen. De school organiseert jaarlijks schoolpresentaties die aan de ouders de op school gemaakte vorderingen laten zien. Verder organiseert de school jaarlijks haar Family Christmas Show voor het hele gezin en andere voorstellingen in samenwerking met buitenlandse scholen (uitwisselingen en workshops).

Jammer vindt de directrice het gebrek aan gedegen vervolgopleiding aan een regulier onderwijsinstituut, waardoor gevorderden zich niet verder kunnen scholen. “Je investeert in dansers, maar zij moeten toch naar het buitenland omdat zij hier niet verder kunnen. Lie A Ling pleit er voor dat er op de eerste plaats een gedegen opleiding en verdere specialisatie mogelijk wordt in Suriname en dat wanneer het kader ontwikkeld is, gedecentraliseerd les gegeven kan worden. Momenteel zijn de meeste mogelijkheden in Paramaribo alleen gecentraliseerd.

Het Zwanenmeer is één van de eerste balletten die de school opvoerde in 1986 Lie A Ling: “Ik hoop dat er een tijd komt dat klassieke balletvoorstellingen met orkestbegeleiding zullen plaats vinden. Muziek en ballet horen bij elkaar, daarom is het belangrijk dat er een opleiding komt ‘muziek en dans’, want zodra je muziek hoort, begin je te bewegen. Dit ballet werd ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van de school opnieuw opgevoerd door een jongere generatie dansers, waarbij Kay Tjin A Tam als Odette een voortreffelijke job heeft gedaan. Ballet is meer dan een deel, het is een totaliteit van verschillende kunstvormen zoals muziek, dans, décor (schilders en bouwers), kostuumontwerp en belichting. Bij ballet gaat het om het creëren van een bepaalde sfeer, waarin mensen kunnen wegdromen. Dan pas laat je hun kennis maken met het gevoel van danskunst in een theater.

Marlène’s Ballet Company (MBC)
Elf jaar na de oprichting van Balletschool Marlène’s in 1975 ontstond de behoefte bij Lie A Ling om meer te doen met het talent van de school. De directrice selecteerde de beste dansers en danseressen van de school en richtte in 1986 Marlène’s Ballet Company (MBC) op. Deze groep was bestemd om Suriname als waardige dansambassadeurs uit te dragen. In 1986 vertrok MBC voor het eerst naar Cayenne en nam deel aan het festival Fête de Cayenne. MBC sleepte daar een dansprijs in de wacht.

Dansers
Dansers (tussen 13-25 jaar) van het eerste uur van MBC waren Natasha Bendter, Richelle Clint, Candice Tjon, Priscilla Partowihono, Consuela Cruden (later Miss Suriname), Brigitte Hilversum, Cheryl Nieuwendam, Christal Renten (nu wijlen), Carol-Ann Bendter, Elly Kasdiran, Florian Chin A Tam, Duncan Brunings, Rick Nieuwendam en Roberto Ong A Kwie. In 1987, toen twee studenten naar Nederland vertrokken voor verdere studie, ontstond de behoefte aan nieuwe gekwalificeerde dansers. Het principe om steeds nieuwe talenten te ontdekken en die te ontwikkelen wordt ook nu nog toegepast. De enige actieve danser in MBC vanaf de oprichting is Duncan Brunings. Enkele dansers van het eerste uur zijn tot heden op de achtergrond actief betrokken bij de school en MBC.

De company heeft ongeveer zes complete balletten gepresenteerd. Deze zijn: Van Passie tot Pasen (1986/1988), Amazone Esde, Tide, Tamara (1999), Sranan mi lobi yu sote (2001), Amazonia (2005), Uma Tranga (2007) en La Méridienne (2010).

Alle choreografieën van het repertoire worden steeds beoefend binnen MBC en doorgegeven aan de nieuwe generatie dansers. Ook de choreografieën die gezamenlijk werden opgevoerd met buitenlandse dansgezelschappen worden overgedragen.
Landen die MBC bezocht: Frans-Guyana, Haiti, Nederland, Frankrijk, Brazilie, Ecuador, Colombia, Trinidad, Venezuela, USA en Uruguay. Het absolute hoogtepunt van MBC was het in de wacht slepen van de prijs voor beste choreografie in Brazilie in het jaar 2003 voor De Klamboes. Daarnaast heeft de Company ook gezamenlijke optredens gehad met dansgezelschappen uit Cuba, Jamaica, Frans-Guyana, Brazilie en Uruguay.

Folkloristisch Ensemble Paramaribo ook 25 jaar
Het Folkloristisch Ensemble Paramaribo (FEP) begon simultaan met de mavo-opleiding Klassiek en Modern Ballet in 1986. Het eerste optreden vond plaats in de maand oktober in Frans-Guyana van dat jaar. De dansers hebben de Surinaamse folklore in Haïti en Nederland gepresenteerd. De muziek werd live en door de dansers gebracht. Dit gezelschap heeft vele festivals bezocht en in 2002 werd het FEP naar Frankrijk gebracht met 17 dansers zangers en musici. Het gezelschap uit Suriname heeft een tournee van 30 dagen gemaakt en nam deel aan 18 folklorefestivals. Daarna werden ook Brazilië en Ecuador aangedaan. De school heeft jonge dansers die het examen in Surinaamse folklore hebben afgerond, nu ingezet om lessen te geven en zo vindt overdracht van danskennis plaats.

Museum Balletschool Marlène

Geen enkel kostuum dat de school gebruikt voor balletopvoeringen wordt weggedaan. Dit betekent dat de school een enorme collectie bezit aan kostuums. “Mijn huis is deels de plek waar kostuums van de school zijn ondergebracht, los van de daartoe speciaal ingerichte ruimte. In het museum zullen alle kostuums die de school ooit gehad heeft worden geconserveerd.”  

Balletschool Marlène geeft terug aan de gemeenschap

Het Dans met mij-project is een gift van de Balletschool aan de Margaretaschool voor kansarme jongeren tussen 14 en 20 jaar. Lie A Ling: “Kinderen maken kennis met dans en leren wat de dans voor hen kan betekenen. Hoe dit van invloed kan zijn op hun denken en doen in het dagelijks leven. Door de afdeling moderne dans wordt dit project uitgevoerd door Ronald Partoredjo. Het project wordt afgerond met een presentatie waarin deze kinderen zullen laten zien aan de gemeenschap wat zij hebben opgestoken.”

Ontwikkelingen anno 2011
De school is gegroeid door de lat steeds hoog te leggen. De school is nu op het punt dat vervolgopleidingen voor haar pupillen noodzakelijk is stelt Lie A Ling. Door dans toe te voegen aan het opleidingenaanbod van leraren kunnen zij leren hoe zij onder meer een choreografie met de kinderen moeten maken. Hierdoor zal er ook veel meer beweging komen in de scholen en kan intensief gewerkt worden aan de danskunst in Suriname. Volgens Lie A Ling verdient de danskunst in Suriname een betere plek in het onderwijscurriculum. Lie A Ling: “Dans moet opgenomen worden in ons curriculum, zodat we kunnen werken aan het opleiden van professionele dansers als visitekaartje voor Suriname. Onderzoek naar en onderricht in folkloristische dansuitingen is daarbij een must. Door Cultuurdirecteur Stanley Sidoel en de minister van Onderwijs en Volksontwikkeling Raymond Sapoen, was tijdens de voorstelling United We Dance in het kader van de viering van 35 jaar onafhankelijkheid, aangegeven dat van Marlène’s expertise gebruik gemaakt zou worden om de dans in het onderwijs te institutionaliseren. Daarvoor wenst Lie A Ling zich te beijveren.

Wij moeten verder er naartoe werken dat wij een eigen danstheater hebben. Dit theater moet zodanig ingericht zijn dat er voldoende ruimte is voor dansers en een orkest die de begeleidende muziek voor balletvoorstellingen kan produceren. Theater Thalia heeft deze accommodatie niet.”

In de afgelopen jaren zijn de lessen van Balletschool Marlène uitgebreid met moderne les voor kinderen vanaf 7 jaar. De school is momenteel gestart met een jongerengroep die de school bij evenementen kan vertegenwoordigen. “Voorheen hadden we alleen de Company, tegenwoordig bestaat er ook een groep jongeren die de kwaliteiten en talenten heeft om de school uit te dragen.” De tweede studio aan de Hajarystraat is een toonbeeld van de uitbreiding. In deze studio worden beginners in klassieke en moderne dans onderwezen. De moderne afdeling staat onder leiding van Honoré van Ommeren, docente, die jarenlang gedoceerd heeft op het Edna Manley College in Jamaica.

In augustus van dit jaar volgt de tweede serie dansvoorstellingen van Marlène bij gelegenheid van met het 25-jarig bestaan van MBC. Een Amerikaans gezelschap zal dan een gezamenlijke voorstelling met MBC presenteren.

[uit de Ware Tijd, 02/04/2011]

4 comments to “Marlène’s Ballet een begrip in Suriname”

  • Bijdragen zonder voor- en achternaam worden verwijderd.

  • Bijdragen zonder voor- en/of achternaam worden verwijderd.

  • Bijdragen zonder voor- en/of achternaam worden verwijderd.

  • Bijdragen zonder voor- en/of achternaam worden verwijderd.

Your response at Anonymous

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter