Lumka Varo, korte kinderfilm
De aanleiding is geweest een theaterfestival zonder publiek (vanwege strenge Covid-gerelateerde maatregelen).
De groepen hebben opgetreden en twee televisiezenders hebben registraties gemaakt van de optredens. Het festival is georganiseerd door de Asosiashon Promoshon Konsenshi Istóriko (APKI). Dit genootschap is door Gibi Bacilio opgericht om via toneel het publiek bewust te houden van de Curaçaose geschiedenis. Dit festival is twee keer eerder georganiseerd. Meer dan 20 theatergroepen of -individuen hebben een stuk op de planken gebracht voor deze derde editie. TeleCuraçao en TV Direct hebben alles al twee keer uitgezonden, in december 2021 en in dit nieuwe jaar.
Zonder de enthousiaste en motiverende Rudolf Crispulo, die door Bacilio was aangetrokken om groepen voor deze editie te zoeken, zou het festival niet zo’n enorm succes zijn geworden. Rudolf heeft een groot netwerk van oude en jonge groepen en ook het vermogen om artiesten bij elkaar te brengen die niet eerder hadden samengewerkt aan een opvoering voor toneel: Exel Arts / Grupo Gogorobí / Mai Yeta / Ojee – Prolok / Grupo Kara / Jòrdi Martis / Eric Calmes / Eugène Boereveen / Juny Joseph & Everette Winklaar i / Francis Sling & Juan Carlos Goilo / Grupo Ankrá na otro / Grupo LuVa / Pachi Damon / Mai di Mangusá / Albert Schoobaar / Roselyn Jobse-Jessurun / Eduard Reinita / Crisèn Schorea / Sidney Sambo / Clay Toppenberg/ Katiuska Quiñones / Genesis Martina.
De video van grupo LuVa is hier te bekijken: https://www.youtube.com/watch?v=2WulcUtDqZI
De oorspronkelijke tekst is van Rudolf Crispulo. Hij is ook de producent van deze korte film. Samen met een artiest die incognito wenst te blijven en die we voor het gemak Jan Troepiaal zullen noemen, heeft hij de locaties uitgekozen en de schoolkinderen. Rudolf heeft ook de cameraman, Gianno Silvanie, voor deze very very low, of liever gezegd, no budget film bereid gevonden. Op aanraden van Jan heeft Jeroen Heuvel, de regisseur, aan zijn collega Jaimary Boon van het vak cultureel-artistieke vorming, cav, benaderd om leerlingen van klas 2 van de Albert Schweitzer havo/vwo te vragen tekeningen of schilderingen bij het verhaal te maken, met name het verhaal dat de schooljuf in de klas vertelt en de gedroomde ruimtereis aan het eind.
Jeroen heeft enkele suggesties gedaan om het verhaal spiritueler te maken, te verduidelijken hoe de geestelijke wereld zich manifesteert in de aardse wereld. Rudolf heeft die in het door hemzelf tot script omgewerkt verhaal toegevoegd. De dochter van Rudolf, Kisha, was geknipt voor de hoofdrol in deze kinderfilm. Jeroen kreeg de associatie om bij het bewegingsspel tussen Enkidu, de geest en Lumka Varo, het meisje het driekwartsmaatliedje ‘Luna ku Solo’ te gebruiken. De oorsprong van dit kinderlied is nog niet achterhaald, maar Jeroen interpreteert (misschien ‘hinein’) de tekst ervan als een bede aan de goden van dag en nacht om alle kinderen door het leven heen te begeleiden, in gemoedstoestanden van vechten en vrede om uiteindelijk in de harmonieuze stilte van de hemelse dood zich voor te bereiden op een volgende incarnatie. Maar dit is slechts een inspiratie, niet ‘de boodschap’ van de film; die moet iedere kijker er zelf uithalen of aan geven.
Zoals bij geslaagde gezelschapskunst is de inbreng van het talent van ieder individu waardevol en medebepalend voor het eindproduct. Ook bij de repetities en opnames voor deze film vormden de individuen een kring, een schaal waarin de goden hun bijdrage konden schenken.
De titel Lumka Varo is een combinatie van woorden uit twee talen, Het Xhosa en het Fins. Bij de aftiteling (10:13) staat de vertaling ervan.
[Brontekst waarop het door Solange Hendrikse geschreven artikel in Antilliaans Dagblad van 8 januari 2022 is gebaseerd.]