Lijvige biografie Arron vooral voor fijnproevers
door John Jansen van Galen
Vandaag viert Suriname Onafhankelijkheidsdag. Henck Arron geldt als de vader van de Surinaamse onafhankelijkheid. Onlangs verscheen zijn biografie.
Toen hij als nieuwe premier op 14 februari 1974 de soevereiniteit van zijn land binnen 22 maanden afkondigde, kwam dat als een verrassing, want Henck Arron (1936-2000) stond niet bekend als vurig nationalist. Er is veel over gespeculeerd: liet hij zich op sleeptouw nemen door de nationalist Eddy Bruma in zijn kabinet? Wilde hij, nu de Hindostanen voor het eerst sinds lang buiten de regering stonden, de vruchten van de onafhankelijkheid plukken voor zijn Creoolse achterban? Had Den Haag, dat immers graag van Suriname af wilde, hem achter de schermen een riante oprotpremie toegezegd? “Ik wist dat ik niet in het diepe sprong,” zei Arron daarover zelf geheimzinnig.
Deze vragen worden niet beantwoord in Man van het moment, de lijvige biografie die Peter Meel aan Arron wijdde: er zijn geen bewijsstukken voor en Meel is geen man van speculaties. Hij is ervan overtuigd dat Arron een oprechte nationalist was.
“Surinamers, u hoort hier niet!!” roept Arron in 1974 in Amsterdam zijn landgenoten toe en dat meent hij. Zelf blijft hij niet langer in Nederland dan voor zijn scholing in het bankvak strikt nodig is. Hij is dat jaar in de kost in Tuindorp Oostzaan en keert dan terug om ‘zijn land op te bouwen’. Hij wordt er directeur van de Volkscredietbank en slaagt er als katholieke jongen in de voorman te worden van de oerprotestantse NPS.
Meel schetst hem als gedreven politicus met veel verantwoordelijkheidsbesef, zonder de spilzucht, corruptie en hang naar luxe van veel derdewereldleiders, maar ook met op cruciale momenten een gebrekkig inschattingsvermogen. Wel verzoent hij zich op de valreep van de onafhankelijkheid met de Hindostaanse leider Jaggernath Lachmon, maar zijn belofte van spoedige verkiezingen komt hij niet na, wat de politieke verhoudingen verziekt.
En tegenover de grieven van jonge onderofficieren toont Arron zo weinig begrip en souplesse dat hij hun staatsgreep van 1980 mede uitlokt. Het komt hem op een (goed beschreven) jaar gevangenis te staan en het steekt hem dat nooit aan het licht wordt gebracht of Nederland bij die coup een handje hielp.
Staatsman toont hij zich bij en na het herstel van de democratie sedert 1987. Als vicepresident is Arron er steeds op uit de Surinamers onderling te verzoenen. Dat verklaart ook het dramatische slotakkoord in zijn levensloop als hij, reeds ambteloos burger, op een vergadering van de partijraad van de NPS het woord eist. Hij wil tegenwicht bieden aan zijn opvolger, Ronald Venetiaan, die volgens hem de partij ‘afrikaniseert’ en zo de etnische tegenstellingen verscherpt. Maar hij wordt, verdacht van dronkenschap, smadelijk als onruststoker afgevoerd.
Na een debat over 25 jaar Surinaamse onafhankelijkheid in het Tropentheater stierf Arron in 2000 tragisch genoeg in Nederland. Meel volgt zijn loopbaan op de voet, in detail en (te) minutieus. Mede door de schoolse, wijdlopige stijl is de biografie daardoor voor insiders en fijnproevers verplichte, maar voor geïnteresseerde buitenstaanders taaie kost.
[uit Het Parool, 25 november 2015]
John Jansen van Galen is oud-hoofdredacteur van de Haagse Post en promoveerde niet op het proefschrift Afscheid van de koloniën; Het Nederlandse dekolonisatiebeleid 1942-2012.
RSS
Facebook
Twitter
Henk Arron was een corrupte Afro die de geboorterechten van Surinamers voor kruimels aan de Nederlandse Marxisten en nieuwe slaven-drijvers heeft verkocht.