Kunstenaar Suzanne Perlman (1923–2020) overleden
door Lex Veerkamp
Op 2 augustus 2020 overleed Suzanne Perlman op 96-jarige leeftijd in Londen. Ze was 18 oktober 1923 als Suzanne Sternberg geboren in Boedapest, trouwde in 1939 op haar zeventiende met de zakenman Henri Perlman, en ging met hem in Rotterdam wonen. Via Parijs en Bordeaux konden ze op 22 juni 1940, de dag van de Franse capitulatie, nog net aan de nazivervolgingen ontkomen met het laatste schip dat van Bordeaux uit Europa vertrok. Suzanne kwam met haar echtgenoot eind augustus 1940 aan op Curaçao.
Daar begon haar tachtigjarige schildersloopbaan. Ze sprak geen Papiaments, en schilderen was haar manier om haar liefde en waardering voor het eiland over te brengen. Ze schilderde indringende en tedere portretten van lokale mensen met een waardige innerlijke uitstraling. In de jaren zestig volgde ze workshops bij Oskar Kokoschka, en van hem kreeg ze de bevestiging dat techniek aangeleerd kan worden, maar dat visie, het echte kijken, niet onderwezen kan worden.
Behalve schilder was ze de eerste vrouwelijke correspondent van Reuters in het Caribische gebied, een zakenvrouw, activist, moeder, grootmoeder en overgrootmoeder.
In Willemstad, op het Hendrikplein, naast de Graham Building runden de Perlmans Fanny’s Shop, een winkel met antiek, kristal, porselein en toeristenartikelen. Op de eerste verdieping had ze haar atelier. Hun drie zonen zijn alle drie op Curaçao geboren, en hebben op kostschool in Engeland gezeten. Vanaf eind jaren zestig tot Henri’s dood in 1982 woonde het echtpaar voornamelijk in New York. Na de dood van haar echtgenoot verhuisde Suzanne in 1990 naar Londen, om dichterbij haar familie te zijn.
Tot haar dood was ze actief als schilder. Zes dagen voor haar dood werd ze nog met haar kleinzoon Matthew online geïnterviewd voor het Insiders/Outsiders festival, een festival dat een eerbetoon geeft aan vluchtelingen van het naziregime en hun bijdrage aan de Britse Cultuur.
Met haar kleinzoon Matthew had ik in januari van dit jaar afgesproken om bij Suzanne op bezoek te gaan. De afspraak stond, maar werd verzet, en toen nog een keer afgezegd. Matthew verontschuldigde zich. Zijn grootmoeder was grieperig en voelde zich fragiel. Bij een volgend bezoek aan Londen moest ik zeker weer komen. Helaas, dat kan niet meer. Wat rest is natuurlijk haar fraaie werk, los geschilderd, met helder, vaak fel, kleurgebruik, ongetwijfeld geïnspireerd door haar Curaçaose jaren. Bij de bekendmaking van haar overlijden, afgelopen week, citeerde Matthew haar. Een Nederlandse vertaling van dit Engelse citaat doet ongetwijfeld geen recht aan deze uitspraak:
“The brushstroke is your unique voice, your signature. This is the human voice of silent contemplation, imbued with a sense of tragedy. You cannot obtain without struggle, without study or without difficulties, and I feel tremendous joy by expressing the beauty of life in my paintings.”