Kunst van overleven
Bij de gelijknamige tentoonstelling in het Tropenmuseum Amsterdam is de catalogus Kunst van overleven. Marroncultuur uit Suriname verschenen bij KIT Publishers. De centrale vraag in de tentoonstelling en het boek is of en hoe de Marroncultuur, met haar authentieke Afrikaanse kenmerken, kan overleven in deze tijd van globalisering. In het boek geven Marrons zelf hun visie op deze vraag.
Marrons behoren tot de oudste bevolkingsgroepen van Suriname. Zij zijn de nakomelingen van Afrikanen die sinds de zeventiende eeuw de plantageslavernij ontvluchtten en een onafhankelijk bestaan in het Surinaamse binnenland opbouwden. Hun cultuur staat bekend om het prachtige houtsnijwerk en textiel en de zeer Afrikaans aandoende muziek en dans. Dat alles lijkt de laatste decennia snel te verdwijnen.
Veel Marrons zijn – vaak door traumatische omstandigheden gedwongen – verhuisd naar Paramaribo, buurland Frans Guyana en Nederland. De meerderheid woont nu niet meer in het traditionele woongebied. Dat kan hun cultuur niet onberoerd laten. De centrale vraag in dit boek is dan ook hoe een kleine cultuur als die van de Marrons overleeft in het tijdperk van globalisering. Historicus en conservator Alex van Stipriaan en marronantropoloog Thomas Polimé vroegen een vijftiental auteurs, waaronder veel Marrons, daarover na te denken. Zij antwoordden daarop aan de hand van verschillende thema’s als historische ontwikkelingen, sociale en religieuze veranderingen, man-vrouwverhoudingen, jongeren, muziek, migratie, onderwijs en de exploitatie van het Surinaamse binnenland, waar de Marrons letterlijk op goud zitten. Maar dit boek beschrijft en bevraagt niet alleen, het laat ook zien. Mooie foto’s tonen kunst en cultuur van de Marrons, onder meer uit de prachtige Marroncollectie van het Tropenmuseum. Ruim honderd illustraties laten zien dat historische kracht en moderne dynamiek elkaar niet uitsluiten.
Het boek staat onder redactie van Alex van Stipriaan en Thomas Polimé. Bijdragen zijn van: Erna Aviankoi, Ken Bilby, Vinije Haabo, Marieke Heemskerk, Wim Hoogbergen, Carlo Hoop, Rivke Jaffe, Wensley Misiedjan, André Pakosie, Ine Papapoe, Aart Schalkwijk, Marjo de Thije, Diane Vernon.
Kunst van overleven. Marroncultuur uit Suriname, A. van Stipriaan en T. Polimé (red.)ISBN 978 94 6022 040 1, paperback met flappen, 204 pagina;s, € 29,50. Verkrijgbaar in de museumwinkel van het Tropenmuseum, de boekhandel of via internet.