Koralen jubilaris met dansschool, Colá Debrot-prijs, zonder schouwburg
Ruim 35 jaar geleden keerde ze met haar dansdiploma terug naar Curaçao en heeft ze haar dansschool opgericht. Dans als kunst, van klassiek ballet tot de lokale volksdansen. Duizenden leerlingen zijn op haar school geweest. Voor de serieuze, getalenteerde doorzetters heeft ze het Balèt Kontemporáneo di Kòrsou opgericht, beter bekend onder de huidige naam: Simia Dance Company. De derde poot zijn de maatschappelijke projecten: ballet geven in wijken en buurten waarin kinderen wonen die niet kunnen betalen om naar de dansschool te gaan, maar wel aanleg en zin hebben. Pardon, bij dansers praten we niet over een poot. ‘Art Matters’ noemt ze deze vakantieprojecten: kunst is meer dan esthetiek alleen, kunst vormt, verbindt en motiveert.
Josefina Ferreira heeft bewust gekozen om ‘Kunst’ in de naam van haar dansschool te noemen: Fina Dance Art School. Haar overkoepelende stichting heet Dance and More Foundation. Het gaat om meer dan dans alleen. Fina: ‘Voor wat betreft de reguliere lessen streven wij als dansschool ernaar om tegemoet te komen in de vraag naar nieuwe type danslessen. We hebben bijvoorbeeld vorig jaar de Mommy & Me lessen geïntroduceerd waarbij Moeders (Vaders) de band met hun kind kunnen ervaren door samen te komen dansen. Dit zijn speciale lessen die als korte modules van 10 lessen die elk 3 kwartier duren worden aangeboden.
Ruim 20 studenten zijn verder dans gaan studeren, bij verschillende opleidingen in Nederland of bij de Belhaven University in Mississippi. Hoe met twee benen Fina ruim veertig benen in beweging heeft gezet om serieus de danskunst verder te ontwikkelen en door te geven. Op de foto een van hen, Aaron Faneyte.
Verder hebben we Acrodance geïntroduceerd, waarbij de combinatie wordt gemaakt tussen acrobatiek en dansen. En verder hebben we ook showmusical lessen, waarbij kinderen in een pakket: dans, drama en zang krijgen.
We hebben dit gedaan omdat heel veel kinderen houden van zingen en dansen. De drama lessen krijgen ze om specifieke expressie te geven aan datgene wat er gezongen wordt.
Leeftijd is vanaf 8 jaar voor beide lessen.’
Andere voorbeelden van wat de meerwaarde van haar dansschool biedt:
‘Ik heb samen met Wendell Elisabeth gewerkt aan een CAV opdracht van Corrie van Heiningen en Elizabeth Hollander. Zij moesten educatief materiaal maken voor de VSBO. Ik weet niet in hoeverre ze dit beeldmateriaal nog gebruiken op de VSBO’s. Maar op zich zouden er meer van dit soort initiatieven moeten zijn.
Ten tweede geven we als instituut aan 30 jongeren beurzen om bij ons les te krijgen, waaronder kinderen van Casa Manita ,huize St Jozef, maar ook een aantal particuliere minderbedeelden. Daarvoor zijn we onze trouwe sponsors heel dankbaar, die voor een gedeelte hiermee helpen, maar we kunnen nog meer hulp gebruiken en vooral op lange termijn.
Het eerste jaar van de dansschool. Fina (links) en Shirley traden in 1983 op bij de basis van de marine. Met publiek gezeten op het muurtje.
Daarnaast hebben we in de loop van 36 jaar niet minder dan 23 jongeren kunnen voorbereiden middels ons programma. Allemaal zijn ze aangenomen bij academies in het buitenland. Vorig jaar is Aaron Faneyte aangenomen bij CodArts in Nederland. Dit doen we ZONDER de hulp van de overheid. Wij investeren als instituut in de vorming en bieden perspectief aan onze jeugd.’
Bovendien is Fina Dance Art School de enige dansschool op het eiland waar jongens breakdance volgen, de zogenaamde B-boys training, ‘daarnaast hebben we ook balletlessen speciaal voor jongens.’
‘De enige dansschool op het eiland waar jongens breakdance volgen, de zogenaamde B-boys training, daarnaast hebben we ook balletlessen speciaal voor jongens.’
Toen Fina net terug was op Curaçao heeft ze, jong en idealistisch, allerlei verzoeken om op te treden aangenomen. ‘Ik herinner me hoe Shirley Pole – van Heningen en ik in het begin geen tot lage eisen hebben gesteld aan de technische en organisatorische kant van die optredens. Voor zover er al sprake was van een podium, moesten we goed uitkijken voor splinters en spijkers die uit de vloer omhoog staken. In feite moesten we onze choreografie ter plekke daaraan aanpassen. We werden in die tijd niet betaald. Het was afwachten hoe de geluidsinstallatie was en de belichting bestond meestal uit de bestaande plafond- of muurverlichting van de lokatie.
Wat een verschil met de schouwburg. Weet je hoe goed Centro Pro Arte (CPA) was, met een grote cederhouten, zwevende dansvloer, zeer goede belichting en een uitstekende geluidsinstallatie. Voor de grote voorstellingen het gemak van een hoge toneeltoren waarin de decorstukken hingen te wachten om voor een volgende scène te werden neergelaten. Met backstage grote kleedkamers, met spiegels en voldoende tafels voor make-up. Uitstekend voor voorstellingen waaraan alle leerlingen van school mee doen..
‘Ik denk dat wij in 2002 met Abeltje, de laatste voorstellingen in CPA hebben gegeven. Daarna is dat theater gesloten.’
Na het sluiten van de schouwburg, ik denk dat wij in 2002 met Abeltje, de laatste voorstellingen in CPA hebben gegeven. Daarna is dat theater gesloten. DOODZONDE. WE HEBBEN EEN NIEUWE SCHOUWBURG NODIG.’
Fina heeft in 2012 de Cola Debrot-prijs ontvangen, de prijs die voor het eerst is uitgereikt bij de opening van Centro Pro Arte (in 1968): ‘In de voorstelling Speransa (2017) hebben we een dringende oproep gedaan om een nieuwe schouwburg.’
‘In de voorstelling Speransa (2017) hebben we een dringende oproep gedaan om een nieuwe schouwburg.’
De huidige minister van Cultuur, Marilyn Alcalá-Wallé, is intensief bezig met het onderzoek naar de behoefte en mogelijkheid van een nieuwe nationale schouwburg. In besprekingen met verschillende spraakmakende artiesten en architecten is naar voren gekomen dat de nieuwe schouwburg naast een grote en kleine zaal, café-restaurant en kantoren ook een plek is waar de opleidingen (muziek, dans en theater apart of danstheater samen) hun plaats hebben en dat de zalen ook verhuurd kunnen worden voor congressen.
In 1985 heette de -eerste- voorstelling met alle studenten samen ‘Chabelita’, deze foto is genomen in 2009 van de voorstelling Chabelita Super Héroe.
Na 36 jaar werk en ervaring is Fina zeer rijk geworden. Veel erkenning van de leerlingen en het publiek. Gelukkig zijn er sponsoren en krijgt de school financiële waardering van het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied. Helaas bestaat in Curaçao geen subsidie voor een dansschool, ook al heb je meer dan 400 leerlingen. In de reguliere scholen, voor verplicht onderwijs, is er in het vak Cultureel Artistieke Vorming ruimte voor dans, maar het hangt erg af van de docent en de school of er werkelijk dans wordt gegeven. Het kan zijn dat de docent kiest voor drama, tekenen of muziek.
We zouden in het onderwijs meer belang moeten geven aan de beeldende en muzische vakken, het cijfer hiervoor zou even zwaar moeten wegen als dat voor taal en wiskunde.
In dans leer je bijvoorbeeld de balans tussen samenwerken, bewegen en solo bewegen, op de achtergrond ondersteunen of voorin stralen op de steun van de achtergrond, tellen, discipline, verantwoordelijkheid, je grenzen verkennen, het esthetisch bewegen, ruimtegevoel, verleiden, aantrekken en afstoten, ritme, gratie, melodie en een hoe-klein-ook-maar-belangrijk onderdeel van een geheel zijn.
Maar financieel gezien staat Fina even ver als 36 jaar geleden. Ze zou voor al haar adviezen, ervaring en kennis geld kunnen eisen, zoals consultants in het bedrijfsleven dat normaal vinden en dan zou ze veel geld hebben, ze zou als beloning voor al haar werk een aanstelling als directeur van de dansopleiding van de nieuwe schouwburg hebben gekregen, bijvoorbeeld, maar dit is (nog) niet de werkelijkheid.
De meest recente voorstelling is Rosea. ‘Adem, geef ons lucht om te kunnen blijven bewegen en leven. En voor dansers is dat ook: Geef ons een echte schouwburg!’
In de meest recente voorstelling, ‘Rosea’, spreekt een ander aspect dat Fina altijd hanteert: de maatschappelijke relevantie van een voorstelling en daarmee gelijk de vorming van haar leerlingen. In dit geval bewustzijn voor je omgeving, het milieu, de plastic-vervuiling, de opwarming van de aarde, de aandacht voor het klimaat. Rosea, adem, geef ons lucht om te kunnen blijven bewegen en leven. En voor dansers is dat ook: Geef ons een echte schouwburg!
Zie verder de facebook pagina van Fina Dance Art School en ook bijvoorbeeld: https://werkgroepcaraibischeletteren.nl/cola-debrotprijs-2012-voor-fina-fereirra/
door Jeroen Heuvel
ook verschenen in Antilliaans Dagblad van 8 juli 2019
ALLE FOTO’S: DANCE AND MORE FOUNDATION
RSS
Facebook
Twitter
