blog | werkgroep caraïbische letteren

Kinderboekenschrijfster Hélène Ramjiawan is niet meer

door Michiel van Kempen

Op vrijdag 18 juni 2021 overleed in Almere de Surinaamse kinderboekenschrijfster Hélène Ramjiawan. Zij verloor de strijd tegen kanker en werd 69 jaar. Zij werd in de jaren ’90 bekend met haar korte verhalen voor de jongste lezers rond het meisje Poek.

Hélène Ramjiawan in de jaren ’70

Lilawatie Hélène Ramjiawan werd geboren in het bauxietplaatsje Paranam op 20 februari 1952. Haar vader, Sewcharan Narain, was machinebestuurder voor de bauxietmaatschappij Suralco. Haar moeder, Boedhanie (Marie) Ramjiawan, werkte als modiste. Met haar toenmalige man kreeg Hélène in 1976 een zoon. Zij scheidden in 1986, vlak voor de geboorte van hun dochter Angelina, die model stond voor het meisje Poek in Ramjiawans kinderboeken. Hélène en haar ex bleven ondanks de scheiding samenwonen totdat ze in 1994 met haar beide kinderen emigreerde naar Nederland. In 2003 huwde zij opnieuw; in 2019 werd ze weduwe.

Ramjiawan werkte eerst een jaar als onderwijzeres  in het lager onderwijs op de rk Heilig Hartschool in Paranam. Daarna gaf ze zes jaar Engels op de Swami Dayanand Mulo in Paramaribo. In Nederland werkte ze eerst in de schoonmaak en bij een kinderdagverblijf voor ze in 1999 als docente begon bij de Stichting Interconfessionele Scholengroep Amsterdam. In 2013 ging ze met vervroegd pensioen.

Hélène Ramjiawan behoorde tot de tweede generatie Surinaamse kinderboekenschrijvers. Er waren wel al enkele vroege kinderboekenschrijvers geweest zoals Thea Doelwijt, maar de eerste generatie stond rond de onafhankelijkheid in 1975 op: Gerrit Barron en Mechtelly. In de jaren ’80 ging het economisch bergafwaarts met Suriname, maar het kinder- en jeugdboek maakte een bloeiperiode door met uitgaven die in alle opzichten een stap vooruitmaakten ten opzichte van oudere uitgaven, ook druktechnisch. Ismene Krishnadath nam samen met haar vaste illustrator Gerold Slijngard het voortouw. In 1990 volgde Hélène Ramjiawan met het voorleesverhaal Kan Poek al lezen?, eerste van een reeks over het meisje Poek, die zij maakte samen met tekenaar Steve Ammersingh. De boekjes om voor te lezen of te lezen voor kinderen tot ongeveer 9 jaar, volgden elkaar snel op: Poek en Flappie gaan op reis (1990), Poek en Sekre, de schildpad (1990), Poek ontmoet Loetie en Loekie (1991), Poek gaat vliegeren (1992), Kapitein Poek (1992). De boekjes waren geschreven in ABN, maar gaandeweg doken er meer typisch Surinaamse woorden op. Als christelijk opgevoerde hindostanen schreven Ramjiawan en Krishnadath niet voor een etnisch specifiek publiek. Ramjiawan schreef ook twee boeken met kinderversjes: Rijmpjes voor het slapen gaan (1992) en Zonneschijn kleurboek (1994).

Met Avonturen in Nickerie (1993) zette zij Ramjiawan de stap naar het jeugdboek voor wat oudere lezertjes. De kinderen Anand en Sita mogen met hun ouders mee naar Nickerie, waar vader een Caterpillar Zwampdozer gaat afleveren. Dat gegeven levert een hele reeks spannende gebeurtenissen op, die worden verweven met veel leerzaams over het districtsleven, de rijstteelt en het natuurgebied Bigi Pan.

In hetzelfde jaar 1993 verschenen ook twee korte verhalen van Ramjiawan in de Vrouwenbundel, samengesteld door Ismene Krishnadath.

Ramjiawans verhuizing naar Nederland betekende ook dat aan haar korte schrijvers carrière een einde kwam. In 1996 verscheen nog wel een Engelse vertaling van een kort verhaal van haar in The Caribbean Writer 10, onder de titel ‘The Eye Doctor’, maar nieuwe kinderboeken schreef zij niet meer.

Op 20 april van dit jaar bezocht ik haar in een verzorgingstehuis in Almere. De oncologen gaven haar nog maar een beperkt aantal weken, dus het was soms melancholisch terugkijken op een leven dat niet altijd gemakkelijk voor haar was, maar waarin zij energiek de vrolijke momenten met haar eigen kinderen wist om te zetten tot kinderboeken die veel kinderen in Suriname hebben aangesproken.

Aan alle kindertjes de groeten van Hélène, blijf maar van haar boeken genieten!

 

1 comment to “Kinderboekenschrijfster Hélène Ramjiawan is niet meer”

  • Een groot verlies voor de Caribische Letteren.
    Sterkte voor familie en nabestaanden.

Your response at Felix Burleson.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter