Kapitalisme en Slavernij
Kapitalisme en slavernij van Eric Williams, nu voor het eerst in het Nederlands vertaald, is een baanbrekend werk dat al sinds zijn oorspronkelijke publicatie in 1944 het debat over kolonialisme en slavernij ingrijpend heeft beïnvloed. In dit invloedrijke boek werpt Williams een radicaal ander licht op de trans-Atlantische slavenhandel door deze niet te verklaren vanuit morele of raciale motieven, maar vanuit economische belangen.
Volgens Williams was slavernij geen gevolg van racisme, maar juist een oorzaak ervan. De Europese behoefte aan goedkope arbeidskrachten voor de plantage-economieën in het Caribisch gebied en Noord-Amerika leidde tot de ontwikkeling van racistische ideologieën die het systeem moesten rechtvaardigen. De slavenhandel en de daarop gebaseerde driehoekshandel – waarbij Europese goederen werden geruild voor Afrikaanse slaven, die vervolgens grondstoffen produceerden voor de Europese markt – vormden volgens hem de economische motor achter de opkomst van het kapitalisme, met name in Groot-Brittannië.
Williams stelt dat de rijkdom die werd gegenereerd door slavernij de basis legde voor de industriële revolutie. Banken, fabrieken en infrastructuur in Europa konden mede dankzij deze uitbuiting worden opgebouwd. Toen slavernij economisch minder rendabel werd en de industriële economie zich verder ontwikkelde, werd het systeem overbodig. De afschaffing van slavernij in het Britse rijk in 1833 was volgens Williams dan ook geen morele overwinning, maar een strategische economische beslissing.
Hoewel zijn visie aanvankelijk op veel weerstand stuitte – vooral van historici die de nadruk legden op humanitaire motieven – groeide zijn werk uit tot een klassieker binnen de marxistische en postkoloniale geschiedschrijving. Vandaag de dag wordt Kapitalisme en slavernij erkend als een fundamenteel werk dat onze kijk op de relatie tussen economie, macht en racisme blijvend heeft veranderd.
Deze uitgave bevat een inleiding van historicus Pepijn Brandon, die de relevantie van Williams’ werk voor het hedendaagse debat onderstreept en verschijnt op 27 juni.
RSS
Facebook
Twitter
