blog | werkgroep caraïbische letteren

Jimmy van der Lak verhuisd naar het Stedelijk Museum

door Carl Haarnack

Nola Hattermans schilderij Op het terras is verhuisd van het Amsterdam Historisch naar het onlangs heropende Stedelijk Museum in Amsterdam. Nola Hatterman schilderde in 1930 Jimmy van der Lak, alias Jimmy Lucky.

 
Jimmy Lucky
Precies veertig jaar na de afschaffing van de slavernij  werd Jimmy van der Lak (Paramaribo 1903 – Amsterdam 1990) geboren. Zijn volledige naam was Desiré Max Jules Constantijn Van der Lak maar hij ging door het leven als Jimmy, ook wel ‘Jimmy Lucky’.  De voorouders van Jimmy waren slaven, afkomstig van de suikerplantage Merveille (ook wel genoemd: Adjakka) aan de Suriname-rivier. Aan het begin 20e eeuw moest de emancipatie van de zwarte bevolking in Suriname nog beginnen. Op de enige erkende MULO in Paramaribo, de Hendriksschool, werd je als zwarte jongen niet toegelaten.
Het vertrek van Van der Lak naar Europa viel samen met de een belangrijke ontwikkeling in Amerika, de Harlem Renaissance. Hij maakte als getalenteerd tapdanser onderdeel uit van de groep o.l.v. de Afro-Amerikaanse danser en choreograaf Louis Douglas die met zijn ‘Revue nègre’, samen met Josephine Baker, grote successen boekte. Met deze groep ging hij op tournee, eerst op  Trinidad en vervolgens in België, Duitsland, Nederland en Frankrijk.
In 1925 verliet Van der Lak Parijs en ging naar Nederland. Ook daar was de Harlem Renaissance, met in haar voetsporen de jazzmuziek, doorgedrongen. Zwarte muzikanten, dansers, boksers, acteurs en modellen waren zeer gewild in die tijd.  Met een zwarte kelner kon ieder grand café zich een internationale allure aanmeten. Van der Lak pakte alles aan. Samen met Freddy Sunkar (1902), alias ‘Sugar’ ontwikkelde hij zijn talenten in de boksschool Wagenstraat in Amsterdam en trainde met Bep van Klaveren. Later, in 1936, had hij samen met Sunkar en de Amerikaanse oud-wereldkampioen Jack Taylor, een boksschool in de Elandstraat in Den Haag. Als prof bokste Jimmy, die zich als bokser van de naam ‘Lacky’ bediende, 41 partijen in Nederland, Frankrijk, België en Spanje; 34 overwinningen, de meeste op k.o. Toen Lacky in 1947 naar Paramaribo vertrok opende hij daar in de Anniestraat een boksschool waar hij onder andere Henri ‘Tiger’ Sno (1926) trainde. Een team van jonge Surinaamse boksers tourde onder de bezielende leiding van Van der Lak door Trinidad, Barbados, Jamaica en Venezuela.
Als kelner werkte hij eind jaren ’20 in Parijs in het restaurant van Leo Faust, “Au Neuvième Art” aan de Rue Pigalle 55. In Scheveningen werkte hij in het zomerseizoen jarenlang in café-restaurant De Sport. Daar was hij vanwege zijn huidskleur een enorme attractie. In Amsterdam werd hij in 1937 chef-kelner in de beroemde Kit Cat Cotton Club in de Wagenstraat.  In 1946 begon Jimmy Lucky het eerste Surinaamse restaurant in Amsterdam, in de Reguliersbreestraat tegenover Tuschinski.
 
Op de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten aan de Stadhouderskade in Amsterdam werd voor zwarte modellen vier gulden per dag betaald. Van der Lak werd hier door verschillende kunstenaars vereeuwigd. In 1930 gebruikte Nola Hatterman hem als model voor haar schilderij ‘Op het terras’.
Met dansen was de carrière van Jimmy Lucky in Suriname begonnen. In Nederland danste hij samen met Sunkar in 1932 in de revue Blank en Bruin van Frits Schakels en Willy Walden. En met Lou Bandy trad hij op in Carré. Na de oorlog zette Van der Lak aan de Stadhouderskade een dansschool op waar de Amsterdammers zich konden laten scholen in tapdance, de rumba of de cha-cha-cha. 

Zo af en toe trad Jimmy ook op als gelegenheidsmuzikant. In de film Ballade van den Hoogen Hoed (1936) figureert hij als muzikant met hoge hoed en trompet aan de voet van de Amsterdamse Montelbaenstoren. Vooral In Duitsland maakte hij in de filmindustrie furore als figurant. In 1954 is hij voor het eerst te zien als danser in de revue Afrika im Zoo. Daarna kreeg hij rollen in  zo’n twintig Duitse speelfilms, waarin grote namen zoals Nadja Tiller en Hans Albers en Willy Frisch de hoofdrol speelden.

In 1952 verhuisde Van der Lak naar Berlijn. Zijn vrouw, Cocky Gerritsen, met wie hij in 1933 getrouwd was, had hem verlaten voor een kunstschilder. De eigenaar van café Montmartre aan de Nollendorfplatz in Berlijn was speciaal naar Amsterdam gekomen om zwart personeel te werven voor zijn ‘Negerbar’. Jimmy Lucky maakte er furore als tapdancer en als barkeeper. In het naoorlogse Berlijn was een zwarte huidskleur een bezienswaardigheid. 
 

1 comment to “Jimmy van der Lak verhuisd naar het Stedelijk Museum”

  • In de jaren 1970-1975 was Jimmy ‘Lucky’ van der Lak aanwezig op de Gerrit Rietveld Academie, als model maar ook op cocktailparty’s waar hij met verve de meest exotische cocktails mixte.

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter