blog | werkgroep caraïbische letteren

Jagdew, eerste gepromoveerde Faculteit der Humaniora

door Wilfred Leeuwin

De Anton de Kom Universiteit van Suriname (AdeKUS) heeft woensdagavond in de Centrumkerk haar eerste gepromoveerde afgeleverd van de Faculteit der Humaniora. Eric Jagdew verdedigde met succes zijn proefschrift, Vrede te midden van oorlog in Suriname. Inheemsen, Europeanen, Marrons en Vredesverdragen 1667-1863. Hij is de eerste wetenschapper in deze materie met een doctorale bul.

Eric Jagdews

Eric Jagdew tijdens zijn presentatie in de Centrumkerk. Rechts zijn promotor, hoogleraar Marten Schalkwijk.

De wetenschapper vindt het belangrijk dat niet uit het oog wordt verloren dat de vredesonderhandelingen plaatsvonden tussen harde en zwakke onderhandelaars en dat dit invloed heeft gehad op de bereikte schriftelijke overeenkomsten en mondelinge afspraken. Uit wat in 1769 met de Aucaners, Saramaccaners en Matuariërs is overeengekomen concludeert hij dat deze Marronstammen een zekere mate van zelfstandigheid hebben verworven. Zij kregen de beschikking over hun eigen woongebieden. Er kwam een eigen gezagsstructuur en het gebruik van een eigen rechtspraak. Ook kwamen er posthouders in de Marrongemeenschappen.

Beperkingen
Die verkregen onafhankelijkheid moet volgens Jagdew relatief genoemd worden, omdat de Marrongemeenschappen onderling geen verbonden mochten sluiten en deze samenlevingen ook geen betrekkingen met vreemde mogendheden mochten aangaan. Met de nieuwe vredesverdragen van 1835 kwam formeel een einde aan de relatieve onafhankelijkheid. Evenwel moesten de voormannen van deze gemeenschappen een eed van trouw afleggen tegenover de gouverneur en werden zij vertegenwoordigers van de koloniale overheid in hun woongebieden. Dit maakte toen niet veel uit voor de traditionele gezagsdragers bij de Inheemsen en Marrons, omdat zij het in de praktijk toch voor het zeggen hadden in het achterland.

Het is volgens Jagdew deze realiteit, het jarenlange verblijf en de relatieve zelfstandigheid, waarnaar de Inheemsen en Marrons nu verwijzen wanneer zij een claim leggen op hun woon- en leefgebieden. “Niet onbegrijpelijk dus”, zegt Jagdew. Hij stelt dat daarom ontkracht moet worden dat de Aucaners, Saramaccaners, Matuariërs en Aluku’s bij de onderhandelingen alleen aan hun eigen belang hebben gedacht. “In feite beseften zij heel goed dat de uitlevering van nieuwe gevluchte slaven toch wel het belangrijkste was voor de koloniale overheid. Wat de verzetsgroepen enerzijds deden was dat zij vanaf het begin een beperking hierop aangaven. Wreedaardig behandelde slaven werden niet uitgeleverd. Anderzijds accepteerden zij wel dit artikel in het verdrag maar probeerden zij in de praktijk, zoveel mogelijk de uitlevering van nieuwe lotgenoten te belemmeren.

Maroon_village,_Suriname_River,_1955

Marrondorp aan de Surinamerivier, 1955. Foto © Ted Hill

Meerwaarde
De meerwaarde van zijn proefschrift is volgens Jagdew dat in tegenstelling tot eerdere historische onderzoeken hierin alle initiatieven voor vrede systematisch en chronologisch zijn beschreven. Nagenoeg alle belangrijke literatuur over dit onderwerp is in het onderzoek verwerkt. Ontbrekende delen over dit onderwerp zijn met archiefonderzoek weggemaakt. In het proefschrift van Jagdew wordt overigens ook een vergelijking gemaakt tussen de zeventiende, achttiende en negentiende-eeuwse vredesonderhandelingen en verdragen. Het proefschrift geeft ook een wetenschappelijke kijk op de materie vanuit de bril van de inheemsen en marrons. Daarin wordt beschreven wat deze gemeenschappen tijdens de vredesonderhandelingen hebben gezegd en hoe zij zich hebben gedragen.

Professor Marten Schalkwijk, die de promotor en begeleider is geweest van Jagdew, zei na de presentatie dat het wetenschappelijk onderzoek een belangrijk naslagwerk is voor de Inheemse en Marron gemeenschap. In het Surinaams richtte hij zich tot de aanwezige dignitarissen en wees hen er op dat het de eerste keer is dat een wetenschappelijk product is uitgekomen waarin alle activiteiten en verslagen over de vredeonderhandelingen en alle traktaten zijn opgenomen. Volgens hem mogen deze gemeenschappen met trots terug zien op de heldhaftige manier waarop zij zich uit de slavernij hebben gewerkt.

[van Starnieuws, 30 oktober 2014]

2 comments to “Jagdew, eerste gepromoveerde Faculteit der Humaniora”

  • Geachte meneer Jagdew. Ik ben blij met u onderzoek naar deze gemeenschappen. Ik ben zelf een nazaat van de tit slaaf gemaakte die strijd hebben geleverd om qls vrije mensen te leveren. Zijn er boeken van u onderzoek . Geaag wacht ik u reactie af. Mvg rike

  • Sorry voor de typfouten in mijn bericht. Zag het nadat ik mijn bericht al had verstuurd.mvg rike

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter