blog | werkgroep caraïbische letteren

Jaarverslag 2018-2019

Jaarverslag Werkgroep Caribische Letteren 2018-2019

Het bestuur bestond in het huidige verslagjaar uit: Michiel van Kempen (voorzitter), Paulette Smit (secretaris), Peter Meel, Noraly Beyer, Valika Smeulders en Charlotte Doornhein. De functie van vicevoorzitter is vacant.

Het bestuur kwam in verschillende samenstellingen bijeen op 12 april, 13 november 2018 en daarnaast waren er enkele bijeenkomsten en petit comité.

Zesde Rudolf van Lier Lezing

Op 15 februari 2019 hield Valika Smeulders (verbonden aan het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde in Leiden, het Rijksmuseum in Amsterdam en stichting Pasado Presente in Den Haag) de zesde Rudolf van Lier Lezing. Haar voordracht was getiteld ‘Muzik di zumbi: Caribische stemmen in Nederlandse musea’.

De lezing kwam tot stand zonder externe geldbronnen en is geheel in eigen beheer van de Werkgroep geproduceerd.


In haar mooi geconstrueerde en persoonlijk getinte lezing ging Smeulders in op de omgang met Caraïbisch erfgoed in Nederlandse musea. Zij constateerde dat de aandacht hiervoor weliswaar toeneemt, maar dat meerstemmigheid in het historisch narratief nog altijd een uitdaging is. Een groot deel van de Nederlanders hecht aan een inclusief perspectief, maar er is ook een groep die een voorkeur heeft voor een uitsluitend perspectief dat één specifieke groep centraal stelt.

Het ‘elders’ vertellen of apart organiseren van onderbelichte verhalen vindt ook plaats. Een recent voorbeeld daarvan is de Afro-Nederlandse organisatie The Black Archives. De zelfgekozen institutionele afzijdigheid van dit type organisaties maakt het mogelijk om te werken naar eigen inzichten, zonder concessies te hoeven doen aan als knellend ervaren institutionele keurslijven.

Daarnaast is er een organisatie als het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Dat richt zich op het registreren van immaterieel erfgoed. Met die benadering hebben gemeenschappen een nieuw emancipatiemiddel in handen, een mogelijke sleutel tot zelfrepresentatie op eigen voorwaarden, binnen de bestaande erfgoedwereld.

Smeulders stelde zichzelf de vraag hoe verder te gaan met deze parallelle ontwikkelingen. Verdient het de voorkeur om Caraïbische stemmen een plaats te geven binnen verzuilde narratieven of dienen deze te worden opgenomen in een vernieuwend eenheidsnarratief?

In een afgewogen betoog maakte de spreekster duidelijk dat zij voorstander is van het toewerken  naar een eenheidsnarratief, mits terdege rekening wordt gehouden met bottom-up initiatieven en ontwikkelingen op het gebied van immaterieel erfgoed: ‘Wat de Nederlandse erfgoedwereld zou winnen door het structureel omarmen van de lessen van Caraïbische culturele ondernemers, is een narratief van de Nederlander niet als overwinnaar, maar als veelzijdig mens. Een narratief van Nederland in de wereld en de wereld in Nederland.’

Een panel bestaande uit Marco van Baalen (Haags Historisch Museum), Dyonna Benett (Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland) en Mitchell Esajas (The Black Archives) reageerde op de lezing van Smeulders waarna er zich een onderhoudende discussie met de zaal ontspon onder leiding van Peter Meel die de avond presenteerde. Er tekende zich onder de aanwezigen een draagvlak af voor het door de spreekster bepleite eenheidsnarratief.

De bijeenkomst werd bezocht door circa 150 mensen. Onder de toehoorders bevonden zich de Gevolmachtigd Minister van Sint Maarten, mevrouw J. Wuite, en de plaatsvervangend  Gevolmachtigd Minister van Curaçao, mevrouw Eunice Eisden.

De Rudolf van Lier Lezing is vernoemd naar de bekende socioloog, historicus, schrijver en dichter Rudolf van Lier. Deze was meer dan dertig jaar buitengewoon hoogleraar in de sociologie en cultuurkunde van Suriname, de Nederlandse Antillen en het Caraïbisch gebied aan de Universiteit Leiden. Daarnaast was hij vele jaren als hoogleraar verbonden aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Voorafgaande aan de lezing droeg Michiel van Kempen, voorzitter van de Werkgroep, ‘Suriname 1948’ voor. In dit gedicht memoreert Shrinivási (pseudoniem van Martinus Haridat Lutchman, 1926-2019) de flamboyante persoonlijkheid die Van Lier bij leven was.

De tekst van de lezing van Valika Smeulders en een foto-impressie van de avond zijn te vinden op de website van de Werkgroep Caraïbische Letteren:  https://werkgroepcaraibischeletteren.nl/valika-smeulders-muzik-di-zumbi-caribische-stemmen-in-nederlandse-musea/ en https://werkgroepcaraibischeletteren.nl/valika-smeulders-gaf-rudolf-van-lierlezing/.

De website van de Werkgroep Caraïbische Letteren fungeert als informatievoorziening en vraagbaak voor vele Caraïbische Nederlanders en andere geïnteresseerden die hun weg zoeken binnen de Caraïbische culturele wereld. De blog Caraibisch Uitzicht, is een zeer goed bezocht onderdeel van de website.

Paulette Smit, secretaris

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter