Interview of propaganda?
door Rob Woortman
Ik probeerde mijn studenten ‘interview’ steevast uit te leggen dat een journalist tijdens een interview diende door te vragen. Laat iemand zijn motieven bloot leggen, onderzoek zijn argumenten en bovenal: wees kritisch. De lezer of toeschouwer heeft recht op duidelijkheid en jij, als journalist, bent ervoor die lezer duidelijkheid te verschaffen. Niets van dat alles bij het interview dat Rick Nieman Geert Wilders zondag jl. afnam.
Als een voorlichter van de PVV gaf Rick Geert alle gelegenheid zijn standpunten in de vorm van one-liners en verkiezingsslogans nog eens uit een te zetten. Geen moment van verdieping, iedere kritische vraagstelling ontbrak. Vanuit journalistiek oogpunt gezien, was dat een van de slechtste interviews die ik ooit gezien heb. Als een student mij dat geflikt had, zou ik hem weggestuurd hebben als volledig ongeschikt voor het vak.
Voorbeeld: Wilders wil de moskeeën sluiten en de Koran verbieden. Dat is een beperking van de vrijheid van godsdienst en dus in strijd met de grondwet. Vraag: hoe denkt u dat te kunnen uitvoeren zonder de grondwet te veranderen? De kans dat de rechter een dergelijk besluit tegenhoudt is honderd procent, want de rechter heeft de plicht om genomen besluiten aan de grondwet te toetsen. Dat recht ligt besloten in de zogenaamde ‘trias politica’ (de scheiding der machten) en is een van de grondpijlers van de democratie.
Wilder vergelijkt de Koran met Mein Kampf. Voor ieder weldenkend mens een onhoudbare vergelijking. Mein Kampf is het werk van een gestoorde dictator, terwijl de Koran een verzameling historische geschriften is van religieuze aard en om die reden net als de Bijbel, de Tao de Ching of de Veda’s tot de wereldliteratuur behoren. Moet een interviewer Wilders op dat verschil wijzen? Ik dacht het wel.
Wilders geeft Zwitserland als voorbeeld van een land dat buiten de EU blijft. Even mompelt onze Rick nog: Zwitserland is geen Nederland, maar daar blijft zijn kritische noot bij. Dat Zwitserland gezien zijn bijzondere geografische ligging altijd de positie van een buitenbeentje in Europa heeft gehad, komt niet aan de orde.
Wilders wijst op Engeland om te laten zien dat uit de EU treden geen problemen geeft. Ten eerste is Engeland nog niet vrij van de EU en zijn de resultaten nog niet te beoordelen. Ten tweede is de economische positie van Engeland niet te vergelijken met die van het economische sterk van Duitsland afhankelijke Nederland. Wijst Rick onze politicus daar op? Vergeet het maar.
Tot slot van de voorbeelden die ik hier laat zien, denkt Wilders zijn plannen te financieren met het geld dat wij aan Europa, Griekenland en de derde wereld besteden. Maar hij vindt het niet nodig naar het centraal planbureau te stappen om dat te laten narekenen. Aan Griekenland is overigens in feite nog geen cent betaald. Enige kritische vraagstelling of deze toch wel erg globale begroting van de PVV enig hout snijdt, ontbreekt volledig.
Er zijn nog vele andere momenten die Rick tijdens het interview laat liggen. Zoals het moment waarop Wilders een uiterst kinderlijke beschrijving geeft hoe hij denkt de grenzen te beveiligen. Rick laat het passeren. Zo laat hij ook de kans op een kritische vraag liggen als Wilders beweert dat de elitaire politiek niet weet wat er leeft onder het volk. Alsof er een eenduidig volk zou zijn, met een eenduidig sentiment, maar Nieman laat Wilders rustig door zwetsen.
[van Facebook, 13 februari 2017]