Intertekstualiteit in de brugklas
door Marie-José Klaver
Een van de eerste begrippen die mijn brugklassers dit schooljaar van mij hebben geleerd is ‘intertekstualiteit’. Ik heb de uitleg simpel gehouden. Bij intertekstualiteit gaat het om verbindingen tussen teksten. Een intertekst is een tekst die in een andere tekst terugkomt. Sprookjes en bijbelverhalen worden vaak gebruikt als interteksten. Een tekst kan ook een liedje of een film zijn. Voor een uitgebreidere uitleg, zie de bijdrage ‘Intertekstualiteit‘ in het digitale handboek Didactiek Nederlands van Levende Talen.
In een lessenserie over Wij slaven van Suriname (1934) van Anton de Kom, waarvoor ik de hertaling van Jet Doedel in de reeks Eenvoudig communiceren naast passages uit de originele tekst heb gebruikt, komt de spin Anansi voor. Anton de Kom vergelijkt de moed en vindingrijkheid van de opstandige marrons met die van de spin die vanuit West-Afrika meereisde met de tot slaaf gemaakten en ook in de verhalen op de plantages een hoofdrol speelde.
Er is een Afrikaans sprookje over de spin Anansie. De kleine spin Anansie zit op de rug van een grote tijger. Anansie bijt de tijger met kleine, giftige beten. De tijger is woest. Zo gaat het met de marrons en de blanken ook. De blanken zijn woedend over de aanvallen op de plantages. Dat gespuis moet worden vernietigd!
Anton de Kom, Wij slaven van Suriname. Hertaling Jet Doedel.
Het web van Anansi
We hebben binnen de lessenserie een kort verhaal gelezen van Arend van Dam uit zijn Kinderboekenweekgeschenk De diamant van Banjarmasin (2020). In dit verhaal, dat wordt verteld vanuit het perspectief van de jonge Judith de Kom, staat het schriftje centraal waarin Anton de Kom de Anansi-verhaaltjes opschreef die hij aan zijn kinderen voorlas. De verhalen uit dat schrift zijn dit jaar door Querido uitgegeven als Anangsieh tories. Verhalen van de spin uit Suriname. Ik las een van de verhalen voor in de klas en ook de passages uit het nawoord van Raoul de Jong waarin hij schrijft welke betekenis Anton de Kom voor hem heeft.
Lees hier verder op de site Neerlandistiek.nl, 18 juni 2022
RSS
Facebook
Twitter
