In memoriam Pak Paino
door Hariëtte Mingoen
Met medeweten en goedvinden van de familie plaats ik hier een hommage aan Pak Paino Resamenawi Donlo Resa; @ Amin Resamenawi.
Gisterenavond [5 maart 2019] omstreeks 21.00 Surinaamse tijd ontving ik het bericht dat Pak Paino is overleden. Pak Paino – zo werd mij verteld door Louise, zijn dochter – was niet ziek. Hij had gewoon geen zin om verder te leven en had, nog helemaal helder van geest, besloten om niet meer te eten en te drinken. Na dit ongeveer vier weken te hebben volgehouden, was zijn lichaam op en wachtte slechts het einde. Dit heeft mij erg geschokt daar ik in december vorig jaar nog bij hem aan tafel zat bij de georganiseerde dagbesteding voor Surinaamse ouderen in ‘Florence Jonker Frans’.
Ik ontmoette Pak Paino toen ik in de weer was om voor de Javaans Surinaamse ouderen de twee woongemeenschappen in Den Haag te realiseren. Ik heb het dan over de beginjaren 90 van de vorige eeuw. Hij en zijn vrouw meldden zich aan tijdens een van de bijeenkomsten die bijkans om de twee maanden werden gehouden om de groepsvorming en ‘bonding’ tussen de potentiële bewoners te bevorderen en hen te betrekken bij de besluitvorming over de knelpunten die zich tijdens het bouwproces voordeden. Hij liet zijn interesse voor het project blijken en bezocht de bijeenkomsten trouw.
Al gauw werd het echtpaar in de groep opgenomen en vielen Pak Paino’s kwaliteiten op om zijn groepsgenoten, soms lastige materie variërend van bezuinigingen op elementen van het bouwplan tot statuten en huishoudelijke reglementen, op een prettige doch besliste manier over te brengen. Zeker niet een kwaliteit die iedereen in huis heeft. Hij was een goede hulp om belangrijke zaken in het Javaans over te brengen en dat kan alleen als je het ook in het Nederlands goed heb begrepen.
De noodzaak van een medische behandeling van zijn vrouw, bracht Pak Paino naar Nederland. Na het verstrijken van hun, op medische gronden verkregen visum, bleek verdere behandeling nog steeds noodzakelijk. Dit in combinatie met het gegeven dat al hun kinderen in Nederland wonen, maakte dat zij kozen om een verblijfsvergunning aan te vragen wat hen deed verzeilen in een lange en moeizame greep van de bureaucratie. Ik kwam er zelfs aan te pas om een pleidooi te schrijven aan de Koningin. De onzekerheid heeft hen echter de moed niet doen verliezen. Ze straalden hun problemen ook niet uit. Integendeel, hij werd door de ouderen gekozen om de eerste voorzitter te worden van het eerste bestuur van één van de woongemeenschappen.
In 1998 werden de woongemeenschappen opgeleverd. Pak Paino en zijn vrouw werden in procedure genomen voor een woning. Dit gebeurde in alle transparantie. De wooncorporatie, het maatschappelijk werk, de sociale dienst waren immers op de hoogte van de situatie van het echtpaar.
Pak Paino straalde bij de officiële opening van de woongemeenschap op 20 maart 1998. Voor deze gelegenheid kleedde hij zich in Javaans tenue met een keris op zijn rug. Het was een onvergetelijke dag. Hij sprak de honderden gasten toe en presenteerde vol trots het eerste bestuur van de woongemeenschap.
Pak Paino is een intelligente man. Hij begreep als geen ander dat statuten en huishoudelijke reglementen nodig zijn, om de woongemeenschap voor ouderen een veilige en beschermde omgeving te houden. Dit stond centraal tijdens zijn voorzitterschap. Daarin vonden wij elkaar. Hij hield tijdig ruggespraak en wij werkten als team goed samen aan veel activiteiten ten gunste van de ouderen in het algemeen en de woongemeenschappen in het bijzonder. De Javaans Surinaamse ouderen werden gezien en opgemerkt in Den Haag.
Pak Paino ontpopte zich tot een fervente gamelanspeler. Een passie die hij pas tijdens zijn verblijf in de woongemeenschap botvierde. Hij sprong in de bres voor het overbrengen van de gamelaninstrumenten van stichting RBU naar de ontmoetingsruimte van de woongemeenschap. Het werd een levendige bezigheid met actieve deelname van gamelan spelende bewoners, onder coördinatie van het gamelangezelschap ‘Bangun Tresna Budaya’.
De langverwachte vergunning tot verblijf kwam uiteindelijk, maar het echtpaar heeft er helaas niet samen van kunnen genieten. Kort daarna overleed Pak Paino’s echtgenote.
Onze wegen gingen uit elkaar toen ik in 2009 naar Thailand vertrok. Bij mijn terugkeer, eind 2014, was in zijn persoonlijk leven en in de woongemeenschap veel veranderd. Hij had een kortstondig docht grote teleurstellende, dramatische ervaring achter de rug met een nieuwe partner. Pak Paino leek een ander persoon te zijn geworden. Hij was stil en teruggetrokken. Hij zei afstand te hebben genomen van de gang van zaken in de woongemeenschap, waarin de belangen en betrokkenheid van de bewoners geen prioriteit lijken te hebben.
Ik heb hem enkele keren bezocht als ik in de woongemeenschap kwam, maar het meest zag ik hem bij Florence Jonker Frans waar hij met zeker vijf vrouwen van zijn woongemeenschap twee keren in de week komt voor dagopvang. Hier doet hij gymnastiek en vult hij de tijd met lezen en spelletjes. Wat mij opvalt is dat hij kiest voor spellen die zijn woordenkennis scherp houden. Hij zit dan alleen aan een tafel, zoveel mogelijk ver verwijderd van de dames. Zou hij genoeg hebben van vrouwen?
Lieve Pak Paino, het spijt mij dat ik geen afscheid van u kan nemen. Maar ik bewaar u in mijn hart. Zo is ook wat u heeft gedaan voor de gemeenschap van ouderen en voor het behoud van het Javaans cultureel erfgoed vereeuwigd in de archieven.
Rust zacht Pak Paino. Salam hormat lan selamat jalan.
De uitvaart van Pak Paino is op zaterdag 9 maart, van 16.00 – 17.00 uur in de kapel van Monuta, waarna aansluitend de begrafenis zal plaatsvinden. Adres: Laan van Eik en Duinen 38, Den Haag.
Op vrijdag 8 maart kan afscheid worden genomen; 18.00-19.00 uur in de Aula van Monuta, ook Laan van Eik en Duinen, Den Haag.
RSS
Facebook
Twitter
