In memoriam Hans Lie (1941-2022)
Hans Lie neemt zijn geheel eigen plaats in in de moderne schilderkunst van Suriname. Hij overleed, geruisloos voor de buitenwereld, een jaar geleden. William Man A Hing herdenkt hem en schetst zijn leven.
Hans Lie in 2003
door William L. Man A Hing
Hans Lie (1) werd op 21 januari 1941 te Nieuw-Nickerie, hoofdstad van het district Nickerie in West-Suriname geboren en overleed op 30 april 2022 te Tilburg, Noord-Brabant in Nederland.
Hans behoorde tot de groep van enthousiaste Surinaamse studenten die in de tweede helft van de 20e eeuw de overtocht naar Nederland waagden voor verdere studie. Hij kwam 1958 in Tilburg terecht waar hij de opleiding volgde voor de akte MO-akte Tekenen. Hij bekwaamde zich verder in de schilderkunst aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen. Hij behoorde tot de generatie van tijd- en studiegenoten als Jules Chin A Foeng, Frank Consen, Paul Chang Pan Huo en Paul Woei.
Tropenjaren 1965-1972
Met een Middelbare Akte Tekenen op zak en een opleiding in de schilderkunst keerde Hans in 1965, nu met gezin, terug naar Suriname. Hij werd er docent aan een Middelbare school te Paramaribo, het Vrije Atheneum. Daarnaast was hij verbonden aan de Surinaamse Akademie voor Beeldende Kunsten (S.A.B.K.).(2)
Hij bleef zich bezighouden met tekenen en schilderen op traditionele wijze op papier en linnen. Voor zijn sculpturen en plastieken van metaal maakte hij gebruik van een bepaalde lastechniek waarin hij zich had weten te bekwamen.
Hij exposeerde herhaaldelijk met solotentoonstellingen, maar nam ook deel aan de overzichtstentoonstellingen van de Stichting Nationale Kunstbeurs in het Cultureel Vormingscentrum Ons Erf. Voor zijn opmerkelijke prestaties ontving hij 1967 de Nationale Gouverneur Currie-prijs voor Kunsten en Wetenschappen.
Weer in Nederland 1972-
Zijn voorkeur was te wonen en te werken in een groter leefgebied zodat hij1972 besloot opnieuw naar Nederland te vertrekken en zich in Tilburg te vestigen. Voortaan zou hij zich uitsluitend gaan wijden aan de schilderkunst. Hij werd een bekende verschijning in de Brabantse kunstwereld. Zijn werk is inmiddels in menige Surinaamse, Nederlandse en andere buitenlandse collectie opgenomen.
Voor zijn deelname aan een Internationale tentoonstelling van Moderne Kunst in Monaco ontving hij 1979 de Grand Prix d’Art Contemporain.
Hans was een gedreven kunstenaar die bij voorkeur op onstuimige en driftige wijze zijn penseelstreken op het doek neerzette. Daarnaast kon hij zich ook uiterst beheerst inzetten voor meer ingetogen en fijner werk. Zijn voorstellingen werden meestal figuratief en in herkenbare vormen gebracht terwijl hij anderszins ook voortreffelijke expressionistisch-abstracte werkstukken heeft gecreëerd. Zijn coloriet verraadde vaak een opvallende helderheid en felheid die duidelijk wijzen op een tropische achtergrond.
In de omgang toonde Hans, stille vriend en verwant, zich steeds een spontane en behulpzame persoonlijkheid. Door zijn enthousiasme was hij een graag geziene gast en werd hij over het algemeen bijzonder gewaardeerd. Het valt te betreuren dat hij had verkozen zich in zijn laatste jaren af te zonderen om een rustig bestaan te kunnen leiden.
Aan vrienden en familie rondgestuurde ‘afscheidsbrief’van Hans Lie, december 2016, met handgeschreven toevoeging voor William en Anita Man A Hing.
Noten
(1) Hans Lie had als volledige naam Hans Lie A Njoek. De achternaam Lie A Njoek verwijst naar de naam van zijn uit de Zuid-Chinese provincie Guangdong afkomstige vader (李 亞 玉 / Li Ah Yu) waarvan de clannaam luidt: Lie / 李. De achternaam wordt in de versie Lie A Njoek door: 7 personen en de versie Lie-A-Njoek door 6 personen gevoerd (NFB, 2007).
(2). Chin A Foeng 1968: 229;
Geraadpleegd
– Chin A Foeng, Jules A. Beeldende vorming op school. Paramaribo, 1978. Geill., 1978. p. 229;
– Meijer, Emile. Farawe. Acht kunstenaars van Surinaamse oorsprong. Heusden, 1985. Geill., pp. 34-36;
– Zijlmans, G.C. en H.A. Enser. De Chinezen in Suriname. Barendrecht, 2002. p. 195-196, met foto;
Elektronische vindplaatsen:
https://rkd.nl>explore>artists; (raadpl.: 26-07-2023);
https://regionaalarchieftilburg.nl; (raadpl.: 26-07-2023);
https://cbg.nl/bronnen/cbg-familienamen/; Nederlandse Familienamenbank (NFB) (raadpl.: 10-08-2023)
https://www.ensie.nl/betekenis/lie-hans;
RSS
Facebook
Twitter
Dag,
Eind 2022 Hans een kaart gestuurd. Kwam ongeopend terug. Geadresseerde onbekend. Proberen te achterhalen of Hans was verhuisd of overleden. Galerie die hem vertegenwoordigde had geen idee. Onlangs maakte op marktplaats iemand melding van een overlijdens datum. Vandaag sprak ik schoonzus Alize Timmerman ( weduwe van Henk Dennert) en zij wist ook tr mekden dat Hans was overleden. De getoonde brieven van Hans hebben we ook gehad. Een jaar of 10 terug nog door Hans ontvangen in Tilburg. Hij had zich toen al helemaal teruggetrokken, speelde kaart op een oude computer, kookte met een rijstpan. Kopje thee gedronken. Liet ons toen alle enveloppen zien die hij had geschreven waar t.z.t. een overlijdens kaart in zou worden gestoken om te worden gepost. Daar is het kennelijk niet van gekomen. Bedankt voor dit in memoriam.
Arjen Ronner, Oostzaan (‘bezitter’ van diverse werken, waaronder 3 kleine ‘ Spelende Kinderen’.
Het stemt mij verdrietig te horen dat Hans Lie al weer 2 jaar geleden is overleden. Ik heb Hans leren kennen toen in nog in het bestuur van kunstuitleen Artotheek18 zitting had. (14 jaar geleden mee gestopt) De relatie met Hans was van dien aard dat hij speciaal voor mijn afscheid een klein kunstwerkje gemaakt heeft met een persoonlijk bedankbriefje waarin hij mij voor de prettige samenwerking bedankte…….Kenmerkend voor Hans denk ik.
Voor mij is het schilderijtje en de brief van nog grotere waarde geworden.
Met vriendelijk groet
Martin Verhoeff
Als aanvulling op eerdere reactie:
Juni 2021 schrijft Hans een brief aan familie en “een paar vrienden”.
Corona heerst en Hans vermeod dat hij in het voorjaar Corona heeft opgelopen door alle werklui die over de vloer kwamen i.v.m. werkzaamheden aan en in de flat. Hans vertelt in zijn brief over vele lichamelijke klachten. Besluit met dat bezoek te vermoeiend vindt, derhalve niet gestoord wil worden en teruggetrokken voort wil leven. Hij besluit met een dank voor de mooie jaren.