In Memoriam Frank Consen
door Rudy Tjoe Ny
Een fantastische vriend, een superverzamelaar van het Surinaamse boek en ondernemer is niet meer. Op 23 januari is hij heengegaan in Amsterdam, 83 jaar jong.
(18 september 1939 – 23 januari 2023)
Ik zie Frank op een morgen bij de bushalte van buslijn 34 in de Banne Buiksloot in Amsterdam. Als ik donkere mensen op straat tegen kom kan ik het niet laten om even te kijken, te groeten of knikken, zo ook die keer.
Later kom ik hem overal tegen, op de boekenmarkt in Deventer, bij de Slegte, de vrijdagse boekenmarkt op het Spui in Amsterdam. Overal, zo ook bij de vereniging Ons Suriname. We raken aan de praat en dan blijkt onze passie voor het (moderne) antiquarische Surinaamse boek.
Ik word voorgesteld aan Henk Dijs, die nog een grotere verzamelaar is. We hebben elkaar gevonden in een gemeenschappelijke passie. Het worden mooie vriendschappen van meer 40 jaar. We richten het Boekencollectief “Eldorado” op samen met Nellie Bakboord en Barbara Schuil. Henk Dijs, Frank Consen en ik worden de harde kern van “Eldorado”.
We delen ervaringen aan elkaar uit, vaak met leuke anekdotes. We kunnen eindeloos genieten van de bijzondere boeken die we in uithoeken van Nederland scoren, zelfs Gent in België is niet meer veilig voor ons. Het geluk kan niet op als we een bijzonder boek voor tachtig gulden ergens op de kop tikken. Het verhaal wordt nog mooier als we hetzelfde boek in Nederland op een kraam voor twee gulden zien liggen. Natuurlijk kopen we dat boek weer.
De bedoeling is om het tezijnertijd te kunnen ruilen. We hebben zoveel boeken dat we onze dubbele boeken aanbieden op boekpresentaties bij de vereniging Ons Suriname, bij de stichting voor Surinaamse Genealogie, bij het Colloquium Surinamistiek, op Surinaamse manifestaties, bij de vereniging Fostén.
Het worden stormachtige jaren, Frank wordt kampioen om bij uitgevers 40% korting te bedingen op nieuwe publicaties van of over Suriname. Met de verdiensten kunnen we nog meer antiquarische boeken kopen.
De boekencollecties van Henk Dijs en Frank Consen zijn zonder meer bijzonder en uniek. Soms geordend op onderwerpen, soms op vormgeving en soms op antiquarische waarde. Jammer dat Frank niet het Muiderslot tot zijn beschikking heeft, overal in zijn huis zijn zoveel wondermooie Surinaamse boeken te vinden. Hij voelt zich bezwaard om mensen binnen te laten, omdat het er zo vol is. Ik hoop dat deze collectie voor eeuwig bij elkaar zal blijven voor generaties Surinamers die nog geboren worden. We wonen allemaal al tientallen jaren in dit mooie Nederland, maar onze harten zijn gewoon Surinaams.
Frank is een echte familieman. Wat hem getekend heeft is het overlijden van zijn kleine zus, die in de vijftiger jaren een fataal verkeersongeluk krijgt, hij komt er vaak op terug. Hij zorgt ook lang voor zijn oude tantes, tante Jo, tante Nita en tante An.
Keti koti, Oosterpark
We zullen nooit meer met een kraam op Keti-Koti in het Oosterpark staan om geïnteresseerde boekenliefhebbers te ontvangen. Het is altijd een feest geweest bij onze boekenstand, mensen die gezellig komen praten, boeken zoeken die ze mooi vinden. De dames zijn dol op Frank. Van Monique Consen, Ellen van Beeck, Ellen de Vries, Nellie Bakboord, Margit Lieuw-Kie-Song en Marléne Tjoe Ny weet ik dat zeker, maar het zijn er tientallen die bevriend zijn in de laatste 70 jaar van zijn leven.
Ook Nola Hatterman hoort daarbij en niet te vergeten de collega schilders uit de zestiger jaren, die later bekend zijn geworden. Denk maar aan Jules Chin A Foeng, Jules Brand-Flu, Armand Baag, Ruben Karsters en Erwin de Vries.
Bij het stamboomonderzoek van Henk Dijs ontdekken we een gezamenlijke “oeraardsmoeder”: Trein, een vrijgekochte tot slaaf gemaakte oeroma. Vanaf dat moment word ik voorgesteld als neef.
Het laatste hoofdstuk
Op maandagmorgen 23 januari 2023 word ik wakker en zie op mijn telefoon een heel verontrustend bericht van nicht Monique. Frank ligt in diepe slaap en wordt waarschijnlijk niet meer wakker. Een paar dagen daarvoor heb ik hem nog geplaagd met de opmerking dat hij niet dood moest gaan. Zijn antwoord is “ik zal mijn best doen”. Ik spreek met Ellen af om op ziekenbezoek bij Frank te gaan.
Mijn Jejé wil hem nog levend zien, we gaan naar het Boven IJ-ziekenhuis om een paar minuten met hem te zijn. Hoe triest en droevig dat ook is om hem zo te zien, het wordt een eervol, hartverscheurend en mooi afscheid, de minuten worden uren en met z’n vieren. Monique, haar zoon Kevin, Ellen en ik houden elkaar vast.
Voordat Frank zijn laatste adem uitblaast tilt hij met alle kracht, die hij nog in zich heeft, heel langzaam zijn linkeronderarm omhoog en daarna heel langzaam weer omlaag, alsof hij ons een laatste groet bracht, een echte adyosie. Wij wensen hem een vredige en goede reis.
Dag Frank
RSS
Facebook
Twitter
Prachtig Rudy, dank je wel!
Gecondoleerd🌹en bedankt Tjoepie voor deze persoonlijke In Memoriam.
Wat een mooie beschrijving van hoe ‘Oom’ Frank was en het was echt een laatste groet, Zoals Monique het vertelde. Ruste zacht Frank🙏🏽
Mooie woorden, die goed passen bij een mens die noodzakelijkerwijs een vakidioot was, omdat ie (denk ik) niet anders kón…
Een prachtige en memorabele beschrijving van een jarenlange vriendschap vol van passie voor mn.de Surinaamse geschiedschrijving en literatuur. Mooie woorden die Frankwaardig zijn.
Rudy wat een mooi en levendige weergave van jullie vriendschap.
Ik ben zeer vereerd dat ik Frank ook heb leren kennen
Dank je Rudy. Mooie woorden… Frank was een zeer geliefde Neef/Oom in de familie. Rust zacht, Frank
Ik krijg tranen in mijn ogen wanneer je zo warm over mijn oom schrijft. Ik kan jammer genoeg niet naar Nederland komen om met mijn familie te zien. Mijn zus maakte mij bewust van jouw artikel. Het beschrijft onze Frank zo goed. Bedankt daarvoor. Veel sterkte met het verlies van zo’n lieve vriend en oom.