In memoriam Diana Lebacs
door Ronny Lobo
Ook het leven van Diana Lebacs bleek eindig te zijn. Dat dit einde zo snel zou volgen op het overlijden van haar man Pacheco Domacassé had niemand kunnen bevroeden. Mijn verbijstering was des te groter toen ik, in Nederland op vakantie, op Facebook de kennisgeving van Michiel van Kempen zag. Onze jarenlange vriendschap leek oneindig te kunnen voortduren. Op 23 april ontmoette ik Diana voor het laatst, bij een boekpresentatie bij Bruna. Zoals ik haar bij vrijwel elke literaire activiteit ontmoette. We maakten een foto, met Laura Quast erbij. Haar immer stralende glimlach verborg voor mij wat ik niet wist.

Diana was er altijd bij. Zij trad graag op de voorgrond en was een voortrekker. Ze was de ambassadeur van de Antilliaanse literatuur en de schrijvers daarvan, niet alleen in Nederland maar vooral in de regio. Ik heb fantastische herinneringen aan de Filbo (Feria Internacional de Libros) in Colombia en Cuba. Diana legde de contacten en inspireerde ons om daaraan deel te nemen. Daar leerde ik andere Antilliaanse schrijvers beter kennen.
Ook bij bezoeken aan de scholen tijdens de Siman di ban lesa, de Curaçaose boekenweek, jaarlijks georganiseerd door de openbare bibliotheek Frank Martinus Arion, was Diana een onmisbare figuur, allround als zij was als schrijver, vertelster, voordrachtkunstenares, en regisseur van toneelstukken, nadat zij zelf dertien jaar voor de klas had gestaan.
Schrijven deed ze zowel in het Papiaments als in het Nederlands. Voor het jeugdboek Nancho van Bonaire ontving ze als eerste niet-Europese schrijfster in 1976 een Zilveren Griffel, een van de belangrijkste literatuurprijzen voor Nederlandstalige jeugdliteratuur. Ook met Suriname onderhield Diana innige banden. Ze was zeer bevriend met Shrinivāsi en heeft hem tot in zijn nadagen betrokken bij en begeleid naar literaire activiteiten op Curaçao.
Voor mij persoonlijk als schrijver was Diana een hulp en inspiratiebron. Zij werd door de Rotary in 2004 als expert benaderd om de uitgave van Papiamentstalige kinderboeken te redigeren, waaronder mijn kinderboek E biahe di Tobias. Het manuscript voor mijn tweede kinderboek Premio Mayó, dat nog uitgegeven moet worden, heeft zij nog van commentaar kunnen voorzien. Samen met Laura Quast, met wie ze een jarenlang artiestenverbond vormde, trainde Diana wekenlang leerlingen van het Kolegio Alejandro Paula om bij de boekpresentatie van mijn tweede roman Tirami sù, sketches op te voeren van fragmenten uit het boek.
Het valt nog te bezien hoe wij de leegte die Diana achterlaat, gaan opvullen. Wij zullen in ieder geval haar literaire nalatenschap, waaronder haar kinderboeken, lesmateriaal in het Papiaments en haar laatste roman Dame van de avond en het berouw van Benaro, die persklaar is, zoveel mogelijk koesteren.
Ronny Lobo is een Curaçaos schrijver en architect
[dWTL, 22 juli 2022]