blog | werkgroep caraïbische letteren

In memoriam Bisoendajal L. Birjmohan

Op zaterdag 30 januari 2010 is op 85 jarige leeftijd overleden Bisoendajal Lamberts Birjmohan. Hij was de auteur van Surinaamse Parelen uit Brits-Indië (Leidschendam 2005) en won in 2008 de Nederlands Aanmoedingsprijs voor Genealogie.

Bonnie van Leeuwaarde schreef daarover in de Ware Tijd: Bisoendajal L. Birjmohan heeft de Nederlandse Aanmoedigingsprijs gewonnen voor Genealogie voor het jaar 2006 voor zijn boek Surinaamse Parelen uit Brits Indië. De prijs werd hem op 17 januari 2008 uitgereikt bij het Centraal Bureau voor Genealogie. Genealogie is de wetenschap van het stamboomonderzoek, van de ontwikkeling en verwantschap van geslachten.  

Rond 2001 kwam de nicht van de schrijver op het idee om een familiestamboom, omlijst door de geschiedenis van de familie Birjmohun in een boekwerk vast te laten leggen, omdat zij de verhalen die haar oom Moerli, Birjmohans broer, over de familie vertelde belangrijk vond voor de volgende generaties. Birjmohan: “Moerli was hoogbejaard (94) en wist behalve over zijn eigen familiegeschiedenis ook breedvoerig over de werkelijke levensloop te vertellen van Brits-Indische contractanten en van hun naaste nakomelingen.Als kleermaker en textielhandelaar had hij beroepsmatig veel contact met alle lagen van het Surinaamse volk en behoorde hij zo tot een van de mobiele informatiedragers (mofo koranti) van Paramaribo. Voordat het stamboomboek klaar was, kwam uit familiekringen het verzoek om het boek uit te breiden met het culturele erfgoed. Dit verzoek gaf mij energie om het boek uit te breiden en dienstig te maken voor publicatie in bredere kringen. Met ondersteuning van de familie Birjmohan en dankzij de bijzondere inzet van Karan Jankipersad, een neef van mijn echtgenote, is het boek met bijlage waarin de stamboomdata van de familie Birjmohun is opgenomen, daadwerkelijk in zijn huidige vorm tot stand gekomen.”  

Taalkundige Lila Gobardhan-Rambocus las het manuscript en checkte de taal en de historische feiten. “Ik heb dat allemaal uitgezocht en hem voorgesteld zijn tekst daarop te corrigeren, want –zei ik– als je een boek maakt, zorg er dan voor dat het een mooi boek wordt. Hij heeft toen mijn voorstellen overgenomen. Daarnaast heeft hij culturele zaken aan de orde gesteld, die ook allemaal bewaard moeten blijven.”

Over de prijs zegt ze: “Je moet je voorstellen dat in Nederland al enorm veel mensen op zoek zijn naar hun roots. Veel mensen publiceren ook hun familiegeschiedenissen. Als dan een allochtoon, in dit geval van Surinaamse afkomst, deze prijs krijgt, moeten we daar heel blij mee zijn, want hij is een voorbeeld voor ons en wie weet hoeveel mensen ook weer naar hun roots gaan zoeken. Deze prijs heeft ook daardoor een belangrijke historische waarde.”  

Birjmohan beschrijft in dit boek niet alleen zijn familiegeschiedenis, maar ook een stuk Surinaamse geschiedenis toegespitst op de Hindostaanse immigratie, die in 1873 begon. “Met Surinaamse Parelen uit Brits-Indië beoog ik het in kaart brengen van de familiebanden, het in beeld brengen van de opofferingen die de familie zich heeft getroost voor een betere toekomst voor haar nakomelingen, het doorgeven van het culturele erfgoed voor het nageslacht en om het algemene lezerspubliek te wijzen op de voordelen voor Suriname door de komst en inburgering van de Brits-Indische contractanten”, aldus Birjmohan.

Michiel van Kempen besprak Surinaamse Parelen uit Brits-Indië voor Biblion:

Dit boek beschrijft de geschiedenis van de gehele familie Birjmohun (of ook Birjmohan), vanaf de immigratie van “Vader Birjmohun” als contractarbeider in Suriname in 1894 tot en met diens verre nazaten aan het eind van de 20e eeuw in Nederland en op de Antillen. Die geschiedenis wordt bovendien geplaatst in het kader van de algemene immigratiehistorie van de hindostanen en aangevuld met uitgebreide paragrafen over culturele gebruiken en het hindostaanse huwelijksritueel (84 pagina’s!). Deze algemene hoofdstukken hadden gemist kunnen worden: er zijn betere studies over geschreven. Ze lijken vooral als instructie voor de familie bedoeld. De rest van het boek heeft vooral waarde als materiaalverzameling: het is erg slecht geschreven, maar bevat tal van details over het gewone leven en geeft een aardige inkijk in hoe het een hindostaanse familie is vergaan. Tientallen namen die er niet toe doen en een feestredenaarstoon (bijna iedereen maakt het goed!) moet men dan voor lief nemen. Het boek bevat een aantal foto’s en een woordenlijst. De crematie van B.L. Birjmohan zal plaatsvinden op donderdag 4 februari 2010 in Zoetermeer. Van 12.30 – 15:00 is er gelegenheid om afscheid te nemen in het Rouwcentrum Waldeck, Oude Haagweg in Den Haag. Aansluiten zal om 16.00 uur een plechtigheid, voorafgaand aan de crematie plaatsvinden in de aula van het crematorium Meerbloemhof, Buytenparklaan 1 (wijk 17) in Zoetermeer.   Correspondentieadres: Mevrouw A. Birjmohan–Hindori Graaf Adolflaan 3 2263 TP Leidschendam Tel. 070-3276552 E-mail sjaam.birjmohan@telfort.nl

Klik hier voor een documentaire van de OHM met o.a. een interview met Birjmohan

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter