Hindostaanse muziekinstrumenten (6) – Cikárá
Cikárá
door Prem Dihal
De cikárá is een strijkinstrument uit India om in Indiase volksmuziek te spelen. Het wordt vooral gebruikt in Rajasthan, Madhya Pradesh en Uttar Pradesh. De term ’cikárá’ wordt vaak dubbelzinnig gebruikt om een verscheidenheid aan niet-verwant volksviolen uit Noord-India te beschrijven.
De cikárá is een eenvoudige viool die, vergelijkbaar met de sárangi of sarindá, wordt bespeeld door de vingernagels tegen de snaren te schuiven in plaats van ze in te drukken tijdens het strijken van de snaar.
De cikárá is een driesnarig strijkinstrument (2 van paardenhaar en 1 van staal) enigszins vergelijkbaar met de sárangi en de saringá. Het wordt vervaardigd uit één blok van een resonerende houtsoort. Het klanklichaam wordt bespannen met dierenhuid.
Gerelateerde instrumenten: cikári, kleinere versie van de cikárá en de sárangi.
Volgens het ‘Suriname Museum’ in Prayágraj zou het in Suriname in gebruik zijn geweest. Aanwezigheid daar kan verklaard worden door het gebruik in Uttar Pradesh. Ik heb foto’s opgenomen waar het mogelijk op staat. Maar om welk variant het gaat is niet met stelligheid te zeggen maar komt wel heel dichtbij.
Bron: Wikipedia en Wereldmuseum
Korthalsluit met twee snaren en strijkstok (Sárangi) uit Suriname, 1923. “Dit is een korthals-luit met maar twee hoofdsnaren en 5 sympathische snaren (hiervan ontbreken er enkele en is er een geknapt). Volgens een aangehangen kaartje was dit instrument vervaardigd door Indiase immigranten: “muziekinstrument, gemaakt door Brits-Indische immigranten in Suriname, gebezigd bij Hindoestanen (1923).” [Met sympathische snaren wordt resonantiesnaren bedoeld.] Afkomstig van Wereldmuseum/NMVW.
Foto van vier muzikanten met een cikárá, dantál, dholak en sárangi. Dit is een muziekensemble (1952) o.l.v. de heer Porie Ramcharan links op de foto. Heeft hij een cikárá in zijn handen? Volgens Narinder Mohkamsing is dit een cikárá. Foto afkomstig van het GB Institute, Prayágraj, India.
Verklede man danst op een Hindoestaans feest 1955. Zowel links als rechts is een strijkinstrument te zien. Foto afkomstig van het Nationaal Archief.
Wie de hele reeks ‘Hindostaanse muziekinstrumenten’ wil volgen: klik op de tag ‘Hindostaanse muziekinstrumenten’ hieronder.
RSS
Facebook
Twitter
