Heymans over Willemsen, Lauffer en vertalen uit het Papiaments
August Willemsen (1936-2007) was, naast hartstochtelijk brievenschrijver en essayist, een meestervertaler van Portugese en Braziliaanse literatuur. Hij introduceerde onder meer het werk van Fernando Pessoa en Carlos Drummond de Andrade in ons taalgebied. Minder bekend is dat Willemsen ook werk uit het Papiaments heeft vertaald, met name dat van de Antilliaanse ‘volksdichter’ Pierre Lauffer.
John Heymans dook in dit stukje geschiedenis en ontdekte de capricieuze betrokkenheid van Willemsen bij het omvangrijke project dat door de Fundashon Pierre Lauffer was opgezet en werd gefinancierd door de Europese Unie. Dit project zou leiden tot de publicatie van de driedelige boekuitgave Pa saka kara, in 1999, en de tweedelige De kleur van mijn eiland, in 2006. Het betreft de geschiedschrijving van Papiamentstalige letteren sinds de afschaffing van de slavernij en een anthologie van die letteren, zowel in het Papiaments als – enige tijd nadien – in het Nederlands. Het project stond onder leiding van de Papiamentist dr. Sidney Joubert, de geschiedschrijving werd praktisch uitgevoerd door de letterkundige/socioloog dr. Aart G. Broek, terwijl voor de anthologie naast voornoemden ook Lucille Berry-Haseth tekende.
Bert Kienjet
Aan die Nederlandstalige editie verleende Willemsen zijn medewerking door – in nauwe samenwerking met Sidney Joubert en Walter Palm – de vertaling van werk van Lauffer.
Daartoe maakte Willemsen twee keer een studiereis naar Curaçao. Hij ontmoette niet alleen allerlei Antilliaanse schrijvers op het eiland, en natuurlijk vrouwen, maar hij wist er ook de weg naar de drank te vinden. Het maken van die vertalingen uit het Papiaments bleek uiteindelijk veel meer voeten in de aarde te hebben dan hij had voorzien, het bleef hem achtervolgen, ook na zijn ‘emigratie’ van Amsterdam naar Australië.
Het bleek een uitdagende opgave om Willemsen bij het project betrokken te weten. Heymans tekende het avontuurlijke gebeuren op en bracht het onder in de prachtig verzorgde uitgave Canasta op Curaçao; Over August Willemsen en het Papiaments, Leiden: Uitgeverij Fragment, 2024; 196 pp.; ingenaaid gebonden in heel linnen band (met stofomslag).
John Heymans (1954) is essayist. Hij schreef onder meer monografieën over Armando, Willem Brakman, Cherry Duyns, Simeon ten Holt en J.J. Voskuil. Zijn meest recente publicatie: de dichtbundel Alsnog (2024).
RSS
Facebook
Twitter
Ik ben een bewonderaar van August Willemsen als vertaler uit het Portugees.
Ik heb er echter iets op tegen als er wordt gezegd dat iemand uit het Papiaments heeft vertaald als de vertaling berust op een Nederlandse versie die van tevoren is vertaald uit het Papiaments door enkele Papiamentstaligen.