Het Papiaments en de ontwikkeling van Curaçao
door George Lichtveld
Als Curaçaoënaar ben ik uitermate trots op het Papiamentu niet alleen omdat het onze moedertaal is maar ook omdat het gewoon een erg mooie taal is die geweldig klinkt vanwege de mélange aan diverse taalinvloeden die het heeft ondergaan en die het uiteindelijk een taalmelodie heeft gegeven die enigszins Romaans aan doet maar dan op een bohemienachtige manier, eigenzinnig, apart, speels en uiterst bloemrijk.
Papiamentu is een van de beste Caribische cultuurproducten, het bevat een uitzonderlijk aromatisch taalbouquet dat alleen kon voortspruiten uit de Caribische entourage van een rommelig tot stand gekomen samenklontering van diverse culturen die na de heftige koloniale tijd uiteindelijk hun plek in dit prachtige tropische zeegebied hebben gevonden. Conservering en bevordering van onze taalcultuur is niet alleen van belang voor het waarborgen van ons taaldomein maar is tevens essentieel voor het bepalen van onze rol en plaats in de omringende wereld. Als reflectie van onze (Caribische) identiteit verdient het gebruik van het Papiaments dus bevorderd te worden en dient veel geïnvesteerd te worden in de ontwikkeling van onze taalkunde en onze taalvaardigheid.
KLEINSCHALIGHEID
Dat gesteld hebbende moeten wij tegelijktijdig onder ogen zien dat vanwege het heel beperkte taalmilieu van het Papiaments (uiteindelijk bedienen/spreken/schrijven wereldwijd hooguit 400.000 personen deze taal) wij geen andere keuze hebben dan naast het Papiaments onszelf een wereldtaal eigen te maken willen wij in staat zijn om de wegen naar kennisbronnen buiten ons leefgebied open te houden.
Vanwege de kleinschaligheid van onze taalgemeenschap beschikken wij ook niet over veel taalmateriaal, in die situatie zal geen verandering komen omdat het gebrek aan voldoende staalproducten een financieel-economisch probleem is dat te maken heeft met onze kleinschaligheid en dus niet gemakkelijk op te lossen is. Er verschijnen gewoon niet voldoende Papiamentstalige publicaties (boeken, tijdschriften, verhandelingen, enz.) om voldoende taalmateriaal aan te leveren dat toegang geeft tot het wereldgebeuren. De vakcentrale Sentral di Sindikatonan di Korsou ( SSK ) pleit voor een prominentere rol voor het Papiaments in de Curaçaose samenleving en spoort de overheid dan ook aan om meer hoogwaardig onderwijsmateriaal voor kinderen te ontwikkelen en te produceren.
Welk voortvarend beleid dat op dit punt ook zal worden ondernomen, zulks zal niet kunnen voorkomen dat (conservatief ingeschat) 99,99 % van alle wereldwijd uitgekomen literaire- en wetenschappelijke publicaties niet in het Papiaments vertaald zullen kunnen worden, dit omdat gewoonweg de middelen daartoe ontbreken. Dat betekent dat voor hen die uitsluitend het Papiaments beheersen, deze 99,99 % aan publicaties niet toegankelijk zullen zijn. Daarnaast is het vrijwel onmogelijk om ook reeds bestaande imposante literaire werken in het Papiaments te gaan vertalen want dat houdt immens veel werk in (en zal dus ook veel kosten met zich meebrengen) dit met uiteindelijk nagenoeg geen rendement.
WERELDWIJD
Zelfs als men een fantastisch taalvirtuoos zoals Lucille Haseth bereid zou vinden om bijvoorbeeld Tolstoi’s meesterwerk Oorlog en vrede of Nietzsche ’s Aldus sprak Zarathustra te vertalen, dan nog zal een minimale oplage (1000 stuks ?) van deze in het Papiaments vertaalde meesterwerken niet de moeite waard zijn om uit te geven daar te verwachten valt dat er hooguit een honderdtal Papiamentstalige lezers deze boeken zullen gaan aanschaffen.
De enige manier om de wereld voor ons volk te openen is om vanaf een heel vroegtijdig stadium, naast het Papiaments onze kinderen te onderwijzen in een wereldtaal, een draagtaal die de speciale functie heeft om hun toegang te verschaffen tot alle kennis die wereldwijd beschikbaar is. Het Papiaments is daartoe niet in staat, niet omdat het minderwaardig is of omdat het Papiaments taalarm zou zijn, die onzin moeten we maar vergeten, maar simpel omdat vanwege de zeer beperkte publicatiemogelijkheden in het Papiaments, er niet voldoende taalmateriaal bestaat om onze kinderen (en volwassenen) toegang te geven tot al hetgeen hun interesse heeft.
In tegenstelling van wat SSK beweert moet naast de cultivering van het Papiaments juist heel veel worden geïnvesteerd in het onderwijs van een wereldtaal. Deze wereldtaal dienen onze kinderen zich vanaf jong af eigen te maken hetgeen betekent dat er vanaf de aanvang er evenveel energie moet worden gestopt in het onderwijzen in het Papiaments als in het onderwijzen in de draagtaal. Ik mag, met het belang van de ontwikkeling van onze Curaçaose gemeenschap voor ogen, juist pleiten voor een beleid/aanpak dat haaks staat op dat van SSK.
ISOLEMENT
Sowieso ben ik van oordeel dat het inzetten van een proces voor papiamentisering rampzalig zal uitpakken voor het eiland en haar bevolking. De standpunten die SSK verkondigt over een meer prominente rol voor het Papiaments zullen het eiland in isolement brengen en verder afzonderen van de rest van regio en de wereld. Recent konden wij uit de media vernemen dat de economische achteruitgang van Curaçao vele malen hoger ligt dan het gemiddelde van Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Het betreffende onderzoeksbureau heeft verder geconstateerd dat de economische groei op Curaçao over de jaren zeer slecht is geweest en dat er weliswaar een progressief beeld bestaat vanaf 2016 tot heden maar dat het laatste jaar 2020 zo sterk laat zien hoe afhankelijk het eiland is van de buitenwereld en hoe kwetsbaar onze arbeidsmarkt is voor buitenlandse invloeden.
Curaçao dient om zichzelf te redden zich juist te richten op het buitenland en zal er alles aan moeten doen om de handelsbetrekkingen op te voeren en te faciliteren. Dat betekent het uitdragen van een kosmopolitisch ingestelde handelsgeest die zich bedient van mensen die wereldtalen beheersen en die een natiestaat bevorderen die het voor buitenlanders gemakkelijk maakt om de lokale wetgeving en bestuurlijke regulering te kunnen vernemen in een taal die voor hun begrijpelijk over komt.
NAVELSTAREN
Willen wij handelscentrum zijn dan zullen wij ons ook als zodanig dienen te gedragen en een handelscultuur dienen te ontwikkelen die op de eerste plaats uitnodigend en faciliterend is. Met navelgestaar en gewoel in minderwaardigheidscomplexen komen wij echt niet verder. Het papiamentiseren van onze rechtsspraak en regelgeving zal buitenlandse investeerders juist afschrikken en/of onzeker maken en zal het vertrouwen in de omgang met ons rechtssysteem beslist niet bevorderen.
De standpunten van SSK doen denken aan dat soort culturele zuiveringsacties die plaats hebben gevonden in landen wier bestuur veroverd wordt door intolerante-, fanatieke extremisten, dit eiland moet blijkbaar ook gezuiverd worden van de ogenschijnlijk verfoeilijke nalatenschap van de kolonisator, dit ongeacht of die nalatenschap ook veel heil heeft gebracht voor onze leefgemeenschap.
Het is zeer verontrustend wanneer wij moeten constateren dat de taalcultuur die de SSK onze leefgemeenschap wil opdringen, niets te maken heeft met een visie over de sociaaleconomisch ontwikkeling van Curaçao, de noodzaak om te papiamentiseren wordt door SSK niet neergelegd als een middel of instrument om grotere welvaart voor ons land te bewerkstelligen. Nee, de beweegredenen komen voort, zoals ik uit de media begrijp (Amigoe-editie 28 juli 2021), uit het willen promoten van de trots van Curaçaoënaars met Afrikaanse achtergrond voor hun eigen identiteit, geschiedenis en taal.
Geen promotie dus voor het Curaçaose volk in zijn totaliteit, maar enkel voor een door SSK als blijkbaar bevoorrecht gekenmerkte bevolkingsgroep.
HYPOCRISIE
Pure discriminatie dus die schaamteloos wordt uitgedragen en dan nog onder de verbijsterende mededeling dat dit niet gebeurd om ‘wraak te nemen’ op andere bevolkingsgroepen (daar moeten wij de goedhartigheid van SSK dus voor prijzen, wat een compassie toont SSK, de vakcentrale spaart ons haar wraak!) maar om massale deelname af te dwingen bij de ontwikkeling van deze gemeenschap en om racisme en discriminatie uit te bannen!
Wat een ontstellend vertoon van hypocrisie, eigendunk en hoogmoed door te vinden dat je als SSK in de positie verkeert om op een opgeblazen manier het recht meent te hebben om wat verder dan ook af te dwingen van de ene bevolkingsgroep tegen de andere. Wie denkt SSK wel dat zij is, Pol Pot? Of de Taliban? Hoe bestaat het dat een vakbondsplatform wordt misbruikt door lieden die menen het recht te hebben om om dwangmiddelen toe te passen op bepaalde bevolkingsgroepen?
De SSK wil duidelijk de uitzonderlijkheid van de Curaçaoënaars met Afrikaanse roots te benadrukken en om voor die groep een geprivilegieerde maatschappelijke positie op te eisen. Dat SSK hiermee zichzelf schuldig maakt aan tegengesteld racisme en discriminatie gaat er bij hun blijkbaar niet in. SSK voedt deze excessen en bevordert het ‘wij tegen hen’ gevoel, zwart tegen wit, wit tegen zwart, wanneer houdt die onzin nu eens op?
GEMEENSCHAP
Welke bevolkingsgroep dan ook die zich als apart, anders of bevoorrecht beschouwt en zich daarbij afzet tegen de rest, is discriminatoir bezig, ongeacht huidkleur of afkomst. Curaçao, de Curaçaose cultuur waaronder het Papiaments zijn niet het eigendom van een bepaalde bevolkingsgroep ongeacht of die groep het merendeel vormt van de gemeenschap. Curaçao is niet van de zwarten noch van witten, roden, groenen, paarsen, Chinezen, Indiërs, Joden, Arabieren, Portugezen, macamba’s, etc., het eiland is van ons ALLEN.
Onze gemeenschap bestaat uit een prachtig infra-cultureel conglomeraat van personen van diverse afkomst, personen die zich net als ieder ander het recht hebben om zich Curaçaoënaar te noemen en het recht hebben de lokale cultuur mede te bepalen. De SSK gaat niet voor mij en ook niet voor geen enkel andere bewoner van dit eiland bepalen wie de echte Curaçaoënaar is. Nu het standpunt van de SSK over de noodzaak tot papiamentisering gebleken is te berusten op de kwalijke grondslagen van racisme en discriminatie, hoeven wij niet eens meer de moeite nemen om het te weerleggen. Bovendien motiveer ik in het eerste gedeelte van dit stuk in voldoende mate waarom het papiamentiseren van onze gemeenschap ons geen enkel voordeel zal brengen.
Oorspronkelijk verschenen in Antilliaans Dagblad, 11 augustus 2021; voor een reactie zie Jeff Sybesma in Antilliaans Dagblad, 14 augustus 2021, eveneens te lezen op website Dossier Koninkrijksrelaties, 14 augustus 2021.
RSS
Facebook
Twitter
Al tientallen jaren breek ik een lans voor het Engels als onderwijs- en wereldtaal.
Maar daar heb je een ander soort regeringen voor nodig. Anders blijf je roepen in de woestijn. De eilanden worden bevolkt door heel veel navelstaarders die elke toekomst blokkeren door hun enge, nationalistische en chauvinistische houding.
Jammer!