Het literaire bedrijf in Suriname
“Taal is een bindingsmiddel. Nederlands is de taal die door onze strot geduwd is met alle consequenties van dien. Het zou, like it or not, niet wijs zijn om Nederlands uit te sluiten op de weg naar het vinden van onze identiteit,” zei Zulile Blinker van Stichting Platform Support Suriname vorig jaar tijdens De week van het Nederlands. Die week – in Nederland, België en Suriname – is in het leven geroepen door de Nederlandse Taalunie en werd het afgelopen jaar in Suriname van 28 september tot 5 oktober gehouden.
Veel projecten in deze Week worden gesponsord door de Nederlandse Taalunie. Wie iets doen wil met taal kan op hun website veel ideeën vinden. Interessant voor scholen omdat er instructies met een speelse didactiek voor leerkrachten bij zitten.
In Suriname vierden verschillende organisaties deze speciale week waarbij wordt stilgestaan bij de taal in de verschillende gebieden waar Nederlands wordt gesproken.“Taal is een bindingsmiddel. Nederlands is de taal die door onze strot geduwd is met alle consequenties van dien. Het zou, like it or not, niet wijs zijn om Nederlands uit te sluiten op de weg naar het vinden van onze identiteit. Kokolampu beseft dat!”, zei Zulile Blinker van Stichting Platform Support Suriname. De organisatie hield op 5 oktober met Bar Bizar het ‘Kokolampu Goes Bizar’ evenement. De bedoeling was dat de performers/kunstenaars met buitengewoon ongewone vertellingen zouden komen, zo kondigde de uitnodiging aan. Er was bijvoorbeeld Spoken Word, Poetry, Muziek, Storytelling en Comedy van PHOsitive Energy, Rajiv Makhanlal, Serah Heyns, Esmirelda Acassie, Kevin Headley, Rashmi Bhulai en Del. “Vanuit het Nederlands gaan we dwars door Sranantongo met een dosis Engels”, aldus Stichting Platform Support Suriname. Er was ook een Open Mic.
Het Archief
Het Nationaal Archief Suriname (NAS) heeft in het kader van deze week de jeugd aangemoedigd om te duiken in archieven en een kortverhaal te schrijven en digitaal op te sturen. “Een van de vereisten is om met geselecteerde archieven te werken”, zegt Audrey Hofwijks, onderhoofd van het NAS. “Wanneer zij met de archieven werken en aan bronvermelding doen, dan komt er meer bekendheid voor de archieven”, motiveert Hofwijks. Het NAS nodigde kandidaten ook uit op zaterdag 5 oktober om te participeren aan een workshop over hoe gebruik te maken van archieven. Deelnemers konden zich opgeven en het was heel belangrijk dat zij participeerden in de workshop. Het archief hield vorig jaar ook activiteiten in de Week van het Nederlands.
Bibliotheek
The Community Hub op Flora deed dit jaar voor de derde keer mee aan de viering. “Het past bij de doelstelling van onze bibliotheek om lezen en schrijven te stimuleren”, zegt Davina Trameh, bibliotheekcoördinator bij The Hub. Trameh geeft aan dat de bibliotheek grote plannen heeft voor deze viering. “Het idee werd enkele maanden geleden geboren. Wij hebben samen met onze gemeenschap, tijdens de pandemie, het boek Dean en de magische bal geschreven en willen dat heel graag herhalen. Dit keer is er een boek geschreven door onze jongeren, geprikkeld door hun zintuigen.” De leiding van de bib is ervan verzekerd dat de pupillen mooie talenten hebben, maar ook de juiste tools nodig hebben om te schrijven. “Ondertussen hebben wij geleerd dat als je jongeren faciliteert en hun de juiste tools aanbiedt, zij met hele mooie verhalen komen. Het helpt niet alleen mooie verhalen neer te pennen, maar het leert ons ook om gevoelens te uiten via de pen. Dat hebben we dit jaar ook meegemaakt. Bij verlies, verdriet of succes is het neerpennen een manier van uitluchten.”
Gedichtenwedstrijd
De Schrijversgroep ’77 (S’77) heeft een gedichtenwedstrijd uitgeschreven in verband met de Week van het Nederlands. Deelnemers mochten tot en met 28 september drie gedichten insturen die niet eerder waren gepubliceerd. “S’77 ondersteunt en draagt bij aan de Week van het Nederlands, zodat vooral jongeren gestimuleerd worden om te gaan schrijven en daardoor het lezen ook gestimuleerd wordt”, zegt Sylva Koemar, ondervoorzitter van S’77. De uitslag van deze wedstrijd was op 16 oktober in Tori Oso. Op die avond werden de besten bekend gemaakt tijdens de reguliere maandelijkse Tori Oso-avond van S’77.
Er waren twee aanmoedigingsprijzen (4 Brian Blinker en 3 Marcel de Kom), die beiden een boekenpakket ontvingen. De winnaars nummer 2 (Reza Madhar) en 1 (Harold Simson) kregen een geldbedrag. De nomru wan dichter [eersteplaatsdichter] Simson is bekend van Suripop, waarvoor hij diverse bekende liedjes schreef, in het Nederlands, Engels en Sranan.
Diverse winnende gedichten werden voorgedragen door Rappa, met hier en daar een interpretatie, die na uitleg van de betreffende dichter soms bijstelling behoefde. Maar dat is het mooie van literatuur; iedereen leest (of hoort – bij voordracht) er iets anders in. In poëzie bal je in het kort bepaalde gevoelens of gedachten samen, al dan niet op rijm. Het ritme en de woordkeus zijn daarbij belangrijk. De volgende keer zou de jury een verslagje kunnen maken op grond waarvan ze tot de winnende keuzes zijn gekomen. Dat is ook van belang voor de andere deelnemers, die daaruit wellicht tips kunnen meenemen.
Reza Madhar is verhalenschrijver, bibliofiel en bibliothecaris, leesbevorderaar en illustrator. Van dit multi-talent hieronder drie gedichten.
1) iets om te vertellen
Met zijn vinger in as en rode klei
tekende de holbewoner een tijger
Met een stokje op klei, stampte en
klaagde Nani over verkleurd koper
Abu-Hasan al Sari dipte zijn veer in inkt
En schreef over vrouwen met grote billen
Opgewonden sprongen typemachinepoten
Onder het waas van Stephen King en cocaïne
Duizenden manuscripten beginnen en eindigen
Met vingers op een keyboard tussen twee en geen woorden
Maar als het echt moet, dat mensen weten over
Gevaarlijke tijgers en dolle honden
Of bedrieglijke koperhandelaren en billen
Dan grijpen we naar iets . . iets om te krassen
Pennen, potloden, een stilus, een vinger
Zolang het maar staat, van hoofd tot de jouwe
Iets om te vertellen
2) Mooie woorden
Speel een spelletje met mij nu
Zoek mooie woorden, spel ze luid
Luister niet naar het raam, buiten
Elegant, Turquoise, Vermillion
Speel het spelletje met mij, nu
Verbasteren, verbeteren
Mooi klinkende woorden, luid op
Dan verstijf je vast wat minder
En verdrijf je de schaduwen
Speel het spelletje door en door
Tot enge dromen ver drijven
Balustrade, Belladonna
Schoonheid verdrijft kwaadheid
Uren zullen zo vervliegen met
Mooie woorden luidop te zeggen
Salmonella, Sluipen, Slachten
Zo gauw gauw komt de dageraad
3) Opruimen
Verborgen onder stof en duisternis
Ver van mijn ogen
Nu flink verrimpeld
Als de zwarte vuilniszak
Ritselt van verwachting
Bewaar, als je het later nog wilt herbeleven
De mooi schooltijden van onschuldige jeugd
Zo zei de trotse ouder
Stof ontbloot slechts pennenkrabbeltjes en
Tal van lege bladzijdes met gedroogde vlekken
Van vergeten tranen
Herbeleven gebeurt altijd nog, sommige nachten
In zweet en verstikking over mooie schooltijden
Die tranen hebben geleegd
Een voor een komt de onschuldige jeugd terug
Met de vuilniszak zwanger van schuld
En schaamte
Tot stof alleen vereenzaamd
Van toen af werden de nachten niet veel beter
Zweet en verstikking blijven als krabbeltjes en vlekken
In een ziel van lege bladzijden
[Reza Madhar]
Leesbevordering op Paranam
Marina Febis (foto © H. Neus) is een bezige bij. In de ochtend werkt ze bij de CCS-bibliotheek aan de Gravenstraat, na haar werk pakt ze haar zoontje en reist elke dag terug naar Paranam, waar ze in de middaguren een groepje kinderen uit de buurt met allerlei leuke activiteiten aanzet tot lezen. Onvermoeibaar en belangeloos. We zijn benieuwd wat dit oplevert: hoeveel kilometers de kinders lezen en welke invloed dat heeft op hun verdere schoolprestaties.
[Bron: de Ware Tijd Literair, Hilde Neus, 25 oktober 2024]
RSS
Facebook
Twitter
