Herkomst slaven achterhaald via dna
Onderzoekers hebben met dna-onderzoek de herkomst achterhaald van drie slaven die in de 17de eeuw vanuit Afrika naar het Caribisch gebied zijn gebracht en van wie de stoffelijke resten enkele jaren geleden werden ontdekt op Sint Maarten. De Drie van Zoutsteeg, zoals het drietal wordt genoemd, blijken afkomstig uit gebieden die tegenwoordig behoren tot Kameroen, Nigeria en Ghana.
Archeoloog Jay Haviser met schedels van de slaven. Foto © J . Barcann
door Cor Speksnijder
Volgens de onderzoekers, die hun studie publiceren in PNAS, is het voor het eerst dat aan de hand van dna de etnische wortels van Afrikaanse slaven zijn gevonden. Dit ondanks de slechte staat van het dna-materiaal, dat te lijden heeft gehad van het hete en vochtige klimaat op het tropische eiland.
Onduidelijk
Tussen 1500 en 1850 zijn meer dan twaalf miljoen tot slaven gemaakte Afrikanen naar de Nieuwe Wereld getransporteerd om daar op plantages te werken. Bekend is in welke havens van West- en Centraal-Afrika de slaven werden ingescheept, maar over hun etnische geografische achtergrond is veel onduidelijk gebleven.
Wetenschappers van de Universiteit van Kopenhagen en de Stanford University School of Medicine zeggen bewijs te hebben dat een van de drie slaven waarschijnlijk afkomstig was uit Bantoe-sprekende bevolkingsgroepen in het noorden van Kameroen. De andere twee lijken te komen uit groepen die geen Bantoe spraken en in het huidige Nigeria en Ghana leven.
‘We hebben kunnen vaststellen dat de drie personen die op dezelfde plek werden gevonden en mogelijk met hetzelfde schip zijn aangekomen, genetische verwantschap hadden met verschillende bevolkingsgroepen in Afrika’, aldus een van de onderzoekers. ‘Ze hebben mogelijk verschillende talen gesproken, waardoor communicatie moeilijk was.’
Foto © J. Barcann
Traject
Volgens Piet Emmer, emeritus hoogleraar geschiedenis van de Europese expansie, ziet het ernaar uit dat al in de 17de eeuw het gebied waaruit slaven werden geleverd veel groter was ‘dan we ooit vermoedden’. In de 18de eeuw werd dat nog groter.
‘Uit Europese bronnen was te achterhalen waar de slaven werden ingekocht, maar het traject van de slavenmarkt in het binnenland, de tocht met een Afrikaanse makelaar naar de kust en eventuele verkoop aan een andere Afrikaanse makelaar op de kust was onbekend’, aldus Emmer.
De overblijfselen van de drie slaven, twee mannen en een vrouw, werden in 2010 gevonden in Zoutsteeg in Philipsburg, hoofdstad van Sint Maarten. Omdat hun tanden tot punten waren geslepen kon worden geconcludeerd dat het om Afrikanen ging. Het bijvijlen van tanden was gebruik bij bepaalde Afrikaanse stammen.
Dna-materiaal
De onderzoekers haalden dna-materiaal uit de wortels van de tanden en analyseerden het gehele genoom. Dat vergeleken ze met genetische informatie van elf West-Afrikaanse bevolkingsgroepen. Op basis daarvan trokken ze hun conclusies over de herkomst van het drietal.
De onderzoekers waarschuwen dat de huidige bevolkingsgroepen in de genoemde gebieden mogelijk niet dezelfde zijn als de populaties die daar ten tijde van de slavenhandel leefden. Dat doet volgens hen niets af aan de conclusie dat de Afrikanen op Sint Maarten afkomstig waren uit verschillende culturen en samenlevingen.
[uit de Volkskrant, 10 maart 2015]
RSS
Facebook
Twitter
